KAPİTALİZMİ KİM ÖLDÜRDÜ?

TEKNOLOJİK GELİŞMELER VE BULUT SERYAMESİNİN ETKİSİ

ARZULARIMIZ NASIL SÖMÜRÜLÜYOR?

TEKNO-FEODALİZME DÖNÜŞ MÜ? 

NEVİN BİLGİN 

Kapitalizmin tarihindeki önemli bir dönüşüm, teknolojinin hızlı gelişimiyle birlikte ortaya çıkan yeni bir sermaye biçimidir: bulut sermayesi. 

Bu yeni tür kapitalizm, geleneksel üretim araçlarından dijital veriler ve algoritmalara geçişi simgeler. Ancak, bulut sermayesinin kapitalizmi nasıl dönüştürdüğünü anlamak için, arzularımızdan nasıl yararlandığına ve bu sermayenin üretim yerine nasıl bireysel kâr amaçlı kullanıldığına bakmak gerekir.

Yanis Varoufakis'in "Tekno-feodalizm" kitabı, bulut sermayesinin kapitalizmin geleneksel anlayışını nasıl dönüştürdüğünü detaylı bir şekilde incelerken, kapitalizmin nasıl öldüğünü de anlatmaktadır. 

Bulut Sermayesinin Arzularımızdan Yararlanması

Bulut sermayesi, dijital platformlar ve internet tabanlı hizmetlerle ilişkili olarak şekillenmiştir. Bu sermaye türü, kullanıcıların davranışlarını ve arzularını şekillendirerek ekonomik değer üretir. Sosyal medya platformları ve büyük teknoloji şirketleri, kullanıcıların dikkatini çekmeyi ve arzularını yönlendirmeyi hedefler.

Dikkat ve Arzuların Yönetimi

Sosyal medya platformları, kullanıcıların dikkatini çekmek için gelişmiş algoritmalar kullanır. Bu algoritmalar, kullanıcıların ilgi alanlarına uygun içerikler sunarak, onları sürekli olarak platformda tutar. Kullanıcıların dikkatini çeken bu içerikler, genellikle belirli ürünlerin ve hizmetlerin tanıtımını içerir. Dolayısıyla, platformlar, kullanıcıların arzularını üretir ve bu arzuları tatmin etmeleri için ürünleri tanıtarak gelir elde eder.

Ücretsiz Emek ve Kâr Amacı

Bulut sermayesi, kullanıcıların ücretsiz emeğini kullanarak büyür. Sosyal medya kullanıcıları içerik üretir ve etkileşimde bulunur, ancak bu içeriklerin ve etkileşimlerin karşılığında herhangi bir ödeme almazlar. 

Bu ücretsiz emek, platformların değerini artırır ve algoritmalar aracılığıyla bu değer üzerinden kâr sağlanır. Kullanıcılar, platformların başarısını ve büyümesini sağlayan gizli iş gücü olarak görülür.

Sermayenin Üretime Dönük Kullanılmaması

Bulut sermayesinin önemli bir özelliği, elde edilen kârın geleneksel üretim faaliyetlerine yönlendirilmemesidir. Geleneksel kapitalist sistemde, sermaye genellikle üretim araçlarına ve fiziksel mallara yatırım yapılırdı. Ancak, bulut sermayesinin ortaya çıkışıyla birlikte, bu sermaye dijital veriler ve kullanıcı etkileşimleri üzerinden doğrudan kâr sağlamak amacıyla kullanılır.

Kârın Bireysel Cebe Atılması

Büyük teknoloji şirketleri, topladıkları veriler ve kullanıcı etkileşimleri üzerinden büyük kârlar elde ederken, bu kârı üretim süreçlerine geri yatırma gereği duymazlar. Örneğin, Amazon ve Apple gibi şirketler, platformları üzerinden elde ettikleri gelirleri çoğunlukla kendi kârlarını artırmak için kullanır ve bu kârlar, genellikle üretim yerine, yatırım ve genişleme stratejilerine yönlendirilir.

Tekno-feodalizmin Özellikleri

Bu yeni sistemde, büyük teknoloji şirketleri "teknofeodal lordlar" olarak görülür. Kullanıcıların verilerini ve dikkatini kontrol ederek, bu veriler üzerinden ekonomik değer elde ederler. Bu yapı, geleneksel kapitalist sistemin ötesine geçer ve teknoloji şirketlerinin, kullanıcıların ücretsiz emeğinden yararlanarak büyük kârlar elde etmesine olanak tanır. Ancak bu kar ve sermaye üretime aktarılmaz, şahsi zenginlikler yaratır. 

Kimdir? 

Yanis Varoufakis, Yunan ekonomist ve siyasetçi olarak tanınan bir isimdir. 24 Mart 1961 tarihinde Atina, Yunanistan’da doğdu. 

Akademik Kariyer: Yanis Varoufakis, eski bir akademisyen olarak solcu bir siyasi parti olan MeRA25’in 2018’de kurulmasından bu yana Genel Sekreteri olarak görev yapmaktadır. Aynı zamanda Atina Üniversitesi’nde İktisat Teorisi Profesörüdür ve Valve Corporation’da özel bir danışman olarak çalışmaktadır.

Yunanistan Maliye Bakanlığı: Yanis Varoufakis, 2015 yılında Yunanistan Maliye Bakanı olarak görev yapmıştır. Ancak 2015 yılında yapılan referandumda “hayır” kararı çıkmasına rağmen bir gün sonra görevinden istifa etmiştir.

Küresel Kriz ve Ekonomi Politikası: Varoufakis, küresel ve Avrupa krizleriyle ilgili güncel tartışmalara katılan bir düşünürdür ve “Küresel Minotaur” adlı kitabın yazarıdır.