GERÇEĞİN YİTİMİ

YORUMLARLA ALGI YARATMAK

BİLGİ MANİPÜLASYONU

SAVAŞLARDA VE KRİZLERDE GERÇEĞİ GÖMME SANATI

FOMO (KAÇIRMA KORKUSU) VE ENDERLİK İLKESİYLE BASKI KURMA

MANİPÜLASYON SİLAHLARI: GÖRSELLER, OTORİTE VE İMAJ 

"GÜZEL OLAN İYİDİR" ALGISIYLA NASIL KANDIRILIYORSUNUZ

NEVİN BİLGİN

Günümüzün en etkili iletişim araçlarından biri olan sosyal medya, bilgi paylaşımını demokratikleştirdiği kadar manipülasyon ve propaganda için de bir silah haline gelmiştir. 

Sosyal medyada yayılan sahte haberler, dezenformasyon kampanyaları ve algı yönetimi faaliyetleri bireylerin gerçeklik algısını sarsarak toplumsal kutuplaşmayı derinleştirirken, gerçek bilginin de kaybolmasına yolaçmaktadır.

Özellikle kriz anlarında manipülasyonun boyutları daha da büyüyerek toplumsal düzeni tehdit eder hale gelebilmektedir. 

Bilgi Manipülasyonu

Sosyal medya platformlarında yayılan bilgilerin doğruluğu, genellikle kaynak güvenilirliğinden ziyade paylaşım sayısı üzerinden değerlendirilmektedir. Bu durum, özellikle anonim hesaplar aracılığıyla yayılan bilgilerin zamanla hakikat olarak kabul edilmesine neden olmaktadır.

Oxford Üniversitesi'nin Bilgisayar Temelli Propaganda Araştırma Projesi, bu eğilimi detaylı şekilde ortaya koymaktadır. Araştırmaya göre, Facebook, twitter gibi platformlar manipülasyonun merkezi haline gelirken, yalan bilgiler toplumda kalıcı etkiler bırakmaktadır. 

Yorumlarla Algı Yaratma

Siber takımlar ve troller, sosyal medya paylaşımlarına yönelik yaptıkları stratejik yorumlarla hedef kitlenin algısını yönlendirebiliyor. Hükûmet yanlısı yorumlar veya eleştirel içeriklere yapılan saldırgan yorumlar, bilgi kirliliği yaratırken aynı zamanda bireylerin özgür düşünce üretme yetisini de baltalıyor.

Savaş ve Krizlerde Manipülasyon

Deprem, pandemi ve savaş gibi olağanüstü durumlar, doğru haber alma ihtiyacını artırsa da, bu süreçlerde manipülatif içeriklerin yaygınlaşması da kaçınılmaz olmaktadır. Olağanüstü durumlarda yaşanan dezenformasyon furyası, toplumda kaosa yol açabilmektedir.

İsrail-Filistin Savaşı'ndaki sahte içerikler

İsrail-Filistin Savaşı süresince sosyal medyada dolaşıma giren sahte haberler, kitlesel algı yönetiminin boyutlarını gözler önüne sermiştir. 

Doğrulama platformu teyit.org’un raporlarına göre, savaşın ilk aylarında sosyal medyada yoğun bir şekilde yanıltıcı içerik paylaşılmıştır. Bu içerikler, yalnızca bireylerin bilgiye erişimini değil, aynı zamanda kriz anlarında toplumsal dayanışmayı da olumsuz etkilemektedir.

Manipülasyonun Silahları: Görseller, İmajlar ve Otorite

Propaganda stratejilerinin en etkili araçlarından biri, dikkat çekici görseller ve videolar kullanarak kitlelerin algısını yönlendirmektir. "Güzel olan iyidir" yargısı, özellikle sosyal medyada görsel içeriklerin gücünü arttırmaktadır. Bunun yanı sıra, otorite olarak algılanan kişilerin veya hesapların paylaşımları, güvenilirlik algısı yaratarak manipülasyonun etkisini arttırmaktadır. 

FOMO ve Enderlik İlkesi ile Psikolojik Baskı

Kaçırma korkusu (FOMO) ve enderlik ilkesi, sosyal medya manipülasyonunda kullanılan diğer etkili yöntemler arasındadır. Bu teknikler, bireylerin belirli içeriklere daha hızlı katılım göstermesini ve propagandaya boyun eğmesini sağlamaktadır. 

Sosyal medya, modern çağın en güçlü iletişim aracı olmakla birlikte, algıların kolaylıkla etkilenmesine yolaçmaktadır. 

Bilgi manipülasyonuyla mücadelede bireylerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmesi, doğrulama platformlarının etkin şekilde kullanılması ve sosyal medya platformlarının dezenformasyonu önlemek için daha fazla sorumluluk alması gerekmektedir.

Kaynakça: 

https://dergipark.org.tr/tr/pub/flsf/issue/48624/978823?form=MG0AV3

https://www.mapfre.com.tr/blog/dusle/fomo-nedir/?form=MG0AV3

https://terapinette.com/fomo-fear-of-missing-out-nedir-sebepleri-etkileri-ve-basa-cikma-yontemleri/?form=MG0AV3

Kalkan, Buğra, Sosyal Medya ve Propaganda