ÜLKÜCÜLERİN Mİ MİLLİYETÇİLERİN Mİ YENİ AYRIŞMASI

ESKİ ÜLKÜCÜLER VE YENİ NESİL ÜLKÜCÜLÜK

NEVİN BİLGİN 

Milliyetçiler arasında yaşanan ideolojik farklılıkların ve bölünmelerin ardından şimdi de ülkücüler arasında, daha doğru bir tabirle milliyetçiler arasında bir ayrım gündemde. Eski ülkücüler ile son dönemde bizzat MHP yöneticileri tarafından adlandırılan "yeni nesil ülkücüler". 

Bu farklılık bir ayrışmanın ve çatışmanın da öyküsü olduğu kadar, ideolojik farklılıklar ile yeni sosyolojik dönüşümler ve kültürel etkileşimlerin bir sonucu. Aslında "yeni nesil ülkücüler" diye parti yöneticilerinin gündeme getirdiği kesim milliyetçiliğin yeni yüzü ve her parti bu yeni tabanı kendisine çekmenin gayreti içinde. 

Sosyolojik Gerçekler ve Yeni Neslin Dönüşümü

Arkasında sosyolojik gerekçeler bulunsa da "eski ülkücüler", kimi zaman MHP'nin izlediği politikaya karşı çıkan, kimi zaman eleştirilerini sesli olarak dile getiren, kimi zaman da "çile çekme"ye koşut bir hak talebi içine giren, kimi zaman izlenilen milliyetçilik çizgisini doğru olmayan, kenarda kalmayı tercih etmiş ya da uzaklaştırılmış bu grup kendilerini milliyetçilerin deneyimli ve akil adamları görmektedir. 

Buna karşılık "yeni nesil ülkücüler" bu gruba koşut olarak gündeme getirilse de, bu taban zaten mevcut bir taban olup sağdaki partilerin tümünde ya da "sağcı adaylarla" yarışa giren sol partilerde kendilerini rahatlıkla ifade edebilecek bir nesildir. 

Soğuk Savaş döneminde başlayan ideolojik çatışmalar, anti-komünizm ve vatanseverlik gibi unsurlar, ülkücü hareketin köklerini oluşturmuştur.Alparslan Türkeş'in idealizmi, ülkücülüğü batılı milliyetçi akımlardan ayırmış ve vatanseverlik, disiplin ve anti-komünizm üzerine kurulu bir ideoloji olarak şekillendirmiştir.

Modernleşme süreci içinde, yeni nesil ülkücüler Batı'nın etkilerini kabul ederken, geleneksel Türk değerlerine de bağlı kalmışlardır. Bu dönemde İslami kimliğin daha görünür hale gelmesiyle birlikte, ülkücüler arasında milliyetçilik ve İslami değerlerin sentezi de güçlenmiştir. Ancak bu yeni nesilin İslam değerleri sentezlemesi geçmişte anne babasının yaşadığı gibi olmayıp yeniden biçimlendirilmiş ve koşullara uygun hale getirilme çabası içindedir. 

Teknolojinin hızla ilerlemesi ve dijital dönüşüm, yeni nesil ülkücülerin iletişim biçimlerini derinden etkilemiş,  sosyal medya ve dijital platformlar, bu kimliğin yayılmasında önemli rol oynamıştır. Eğitim seviyesinin artmasıyla birlikte, üniversite eğitimi alan gençlerin dünya görüşleri değişmiştir. 

Geleneksel yaşam tarzı,  modern dünyanın etkilerine, "Medrese-i Yusufiye"nin etkisindeki kimlikle modern yaşam tarzını bir arada yaşama şekline dönüşmüştür.

Eski Ülkücülük ve Antiemperyalizm

Eski ülkücülük, 1960’lı yıllarda Alparslan Türkeş tarafından kurulan ve Türk milliyetçiliği ilkelerini benimseyen bir harekettir. Bu hareket, Türk Birliği’nin önemini vurgulayan bir yaklaşıma sahiptir. İsmi, Ziya Gökalp’ın “millî mefkure (ülkü)” ve Nihal Atsız ile Türkçülerin kullandığı “millî ülkü” terimlerine dayanır. Eski ülkücüler, Türk milliyetçiliği ve Türkçülük ideallerini savunmuşlardır. Bu dönemde Ülkü Ocakları ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) önemli rol oynamıştır.

"Eski ülkücüler" denilenler kimdir? Kimisi Türkeş'in daha CKMP'yi MHP'ye dönüştürdüğü yıllarda, kimisi 12 Eylül darbesinin ardından cezaevi döneminde, kimisi 1990'lı yıllardaki Türkçülük politikasında İslam dışlandığı için,  kimisi 1997'de Devlet Bahçeli'nin genel başkan olmasının ardından, kimisi MHP'nin hükümette yeralması ve politikalarına ters düşerek, kimisi Devlet Bahçeli'nin erken seçim çağrısı ve  AKP'nin kuruluşuyla, kimisi MHP'nin izlediği önce muhalefetle birlikte hareket etme, ardından iktidarla hareket etmesi politikalarına karşı çıkarak partiden uzaklaşmış ancak kendisini "ülkücü" "milliyetçi" olarak tanımlamaya devam eden isimler. Bu isimler kimi zaman da partiden ihraç gibi süreçlerle karşı karşıya kalmışladır.

 Bu grup aynı zamanda anti emperyalistleşen ve Atatürk milliyetçiliği ile de zaman içinde barışan bir gruptur. 

Yeni Nesil Ülkücülük

Günümüzde ise “yeni nesil ülkücüler” olarak adlandırılan bir grup var. Peki "yeni nesil ülkücülük" nedir? Klasik ülkücülerin davranış, düşünce, dil ve yaklaşım biçimlerinden uzaklaşmış, kendilerini ifade edebilecekleri yeni bir dil, mekân, iletişim alanı ve bilgi kaynağı oluşturma çalışan, hem dönemin ruhuna uygun olarak, hem de partilerin "yükselen yeni nesil milliyetçilikte" yer tutma yarışı ve  taban arayışıyla yukardan isimlendirilerek bir araya getirilmeye çalışılan bir kesimdir.  

Türkiye ve dünya sosyolojisi üzerine kafa yormak kadar, milliyetçi düşünmeleri yanında daha bireysel hedeflere odaklanan bu yeni nesil, MHP kadar diğer milliyetçi ve sağ partilerin de yeni yüzünü temsil etmesi için üzerinde durulan bir kesim olarak karşımıza çıkmaktadır. 

"Lider-Doktrin-Teşkilat"a Ne Oldu? 

Milliyetçi ana eksen parti MHP'yi tarif ettiği kadar ülkücüleri de tarif eden “Lider-Doktrin-Teşkilat” üçlemesinin nerede kaldığı konusu da diğer bir tartışma. 

Gelenekçiler, bu hiyerarşiyi düşüncelerinin merkezine koyarken, yeni nesil ülkücüler kolektif aklı önceleyerek hareketin manevra alanını genişletmeyi amaçlamaktadır. Yeni nesil geleneksel hiyerarşik yapılar yerine, bu nesil daha esnek ve yenilikçi bir örgüt kültürü benimsemiş görünmektedir.

Görüşler

Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Bilimsel Danışmanı Hakan Boz’a göre, gelenekçiler değişime ve eleştiriye kapalı iken yeni nesil ülkücüler eleştiri ve değişime daha açıktır. Bu tartışmalar, soğuk savaş döneminin “Lider-Doktrin-Teşkilat” söylemi ekseninde yoğunlaşmaktadır.

İkbal Vurucu ve Fırat Kargıoğlu'nun "Yeni Nesil Ülkücüler" kitabına göre, yeni nesil ülkücüler geleneksel siyaset anlayışından uzaklaşmaktadır. Kitle iletişim araçlarının sunduğu imkanlar sayesinde yeni nesil ülkücüler için önemli fırsatlar doğmuştur. Bu araçlar yeni nesil ülkücülere özgürlük ve kendini ifade etme alanı yaratmıştır. Bu yeni alan, otoriteryen yapıya karşı direnme imkanı sunmuş ve bireyin özvarlığına saygı duyan bir yapı oluşturmuştur. Bu nesil kendini ifade edebileceği yeni dil, mekan, iletişim alanı, bilgi kaynağı oluşturmaya başlamıştır. 

Sadece Bir Partiye Bağlı Değiller

Bu kesimin en önemli özelliği de daha dünyevi düşündükleri için siyasi tercihlerini yaparken sadece bir partiye bağlı kalmamaları oluşturmaktadır. Geçmişin asla vazgeçmeyen geleneksel tabanından uzaktır. 

Yeni nesil ülkücüler, seküler milliyetçilik olarak da tanımlanabilir. Seküler milliyetçiler, Türk milliyetçiliğinin içinde İslami değerlerin olmaması gerektiğini düşünmektedirler. Seküler milliyetçilik, Cumhuriyetin kuruluşundaki seküler milliyetçilikten farklı olarak günümüzde daha etnik temelli ve bireyi ön planda tutan bir yaklaşıma sahiptir. Amerikan sağından etkilenme ve Türkiye’nin dış politikada batıda yer alması gerektiği inancıyla ulusalcılardan ayrışmaktadırlar. 

Karan: Eski Dükkan Eski Müşteri Yok

Area Araştırma Şirketi Kurucusu ve Başkanı Murat Karan, son seçimlerde de görüldüğü gibi partilerin eski dükkan, eski müşteri ile hareket edemeyeceğini, konfor alanlarının da değiştiğini söyledi. Karan,  şunları söyledi: 

Genç Seçmenlerin Etkisi: Türkiye’de her yıl 1 milyon 300 bin genç seçmen 18 yaşına girerken, 500 bin seçmen hayatını kaybediyor. Eklenen her genç seçmen, genellikle Atatürk milliyetçisi, batıya yüzü dönük ve çağdaş bir bakış açısına sahip oluyor. Terör, PKK ve göçmen sorunları nedeniyle vatanseverlik ön plana çıkmış durumda ve bu görüşteki seçmenler havuza ekleniyor.

Seçmen Sadakatinin Düşmesi: Türkiye’de seçmen sadakati giderek azalıyor. Şu anda seçmenlerin %40’ı partiden bağımsız olarak oy kullanıyor. Her geçen yıl bu oran artıyor ve seçmenlerin ikna edilmesi gereken bir döneme giriliyor.

Seçmen Bariyerinin Kırılması: Kemal Kılıçdaroğlu'nun genel başkan olmasından sonra CHP'de milliyetçi muhafazakarlara kapı açması ve ittifak yapması, Mansur Yavaş’ın belediye başkanlığı seçimlerinde gördüğümüz gibi aday yapılması, seçmen bariyerlerini ortadan kaldırdı. CHP'nin İç Anadolu havzasındaki oy artışının sebeplerinden biri de Mansur Yavaş’ın popülerliğidir.

Doğru Adaylarla Seçime Girme: CHP, bölgeye uygun adaylarla seçimlere girerek başarılı oldu. Kılıçdaroğlu ve Yavaş’ın katkıları, özellikle genç ve modern bir seçmen kitlesinin desteğini almayı başardı. Bu, Pınarbaşı seçimlerinde 280 civarındaki oy farkına yansıdı.

Göçmen Sorunu ve Ekonomik Reformlar: Gelecek dönemde göçmenleri sorunsuz göndereceğini, AB standartlarında hukuku ve demokrasiyi sağlayacağını ve ekonomiyi düzelteceğini vaat eden adayların başarı şansı yüksek. Mansur Yavaş, bu vaatleri karşılayacak en popüler ve güvenilir siyasetçi olarak öne çıkıyor.

"Eski Ülkücü Yok, Yeni Nesil Ülkücü Var" açıklaması

MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın ise açık mektup adıyla yaptığı açıklamada, "artık eski ülkücü yoktur, yeni nesil ülkücü vardır. Eski MHP Yöneticisi” gibi bir takım düzmece ve muğlak sıfatlarla rütbe verilerek gazlanan bir takım tipler; son günlerde medyada, sosyal medyada cirit atmaktadır" diye başlayan bir açıklamada bulundu