ATATÜRK'ÜN FİLMLERİ
BİR LİDERİN BEYAZ PERDE TUTKUSU
CHARLİE CHAPLİN'İN "ŞARLO İDAM MAHKUMU" GÜLEREK İZLEDİĞİ FİLMDİ
ELHAMRA SİNEMASI'NDA "PARİS ŞARKICISI"NI İZLEDİ
KÖŞK'TE PERDE KURULUP FİLM GÖSTERİLDİ, FİLM SENARYOSU DA YAZDI
"HAYATIMDA HİÇ BU KUDAR GÜLMEDİM" DEDİĞİ FİLM HANGİSİYDİ?
NEVİN BİLGİN
Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu olmasının yanı sıra, modern Türkiye’nin sosyal ve kültürel hayatına da yön veren bir liderdi. Ancak Atatürk, sadece devlet adamlığıyla değil, aynı zamanda bir sinemasever olarak da bilinir. Sinemaya olan ilgisi, onun modern dünyayı ve yeni kültürel akımları yakından takip eden, ileri görüşlü bir lider olduğunu gösterir. Halkla birlikte film izlemeyi seven Atatürk, Çankaya Köşkü’nde bir odayı sinema salonuna dönüştürerek bu tutkusunu sürdürmüştü. Peki, Atatürk hangi filmleri izlerdi ve sinema onun için ne ifade ediyordu?
Atatürk'ün İzlediği Filmler
Atatürk, özellikle Avrupa sinemasına büyük ilgi duymaktaydı. İzlediği filmler arasında komediler, müzikaller ve savaşın getirdiği trajedileri anlatan dramlar vardı. İşte Atatürk’ün keyifle izlediği bazı önemli filmler:
Kongre Eğleniyor (Congress Dances): 1931 yılında gösterime giren bu Alman yapımı müzikal komedi, Atatürk'ün favorilerinden biriydi. Yönetmen Erik Charell’in bu filmi, döneminin en çok ilgi gören yapımlarından biriydi ve Atatürk’ün özellikle eğlenceli yönünü ortaya çıkarıyordu.
Serseri Kral (The Love Parade): Ludwig Berger ve Ernst Lubitsch’in yönettiği bu romantik komedi de Atatürk'ün izlediği filmler arasındaydı. Lubitsch'in kendine özgü mizahi anlatımı, Gazi'nin dikkatini çeken unsurlardandı.
İstanbul Sokaklarında: Türk sinemasının öncülerinden Muhsin Ertuğrul’un yönettiği bu film, Atatürk’ün hoşlandığı Türk yapımlarından biriydi. İstanbul'un sokaklarını ve halkın yaşamını anlatan bu eser, dönemin sosyal yapısına ayna tutuyordu.
Charlie Chaplin Filmleri: Atatürk, ünlü komedyen Charlie Chaplin’in filmlerini çok seviyordu. Özellikle “Şarlo İdam Mahkumu” ve “Şehir Işıkları” onun favorileri arasındaydı. Chaplin’i "dünyanın büyük adamlarından biri" olarak nitelendiren Atatürk, onun mizahında derin bir sosyal eleştiri buluyordu.
Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok (All Quiet on the Western Front): Sadece komedilere değil, aynı zamanda savaşın trajedisini anlatan hüzünlü filmleri de izleyen Atatürk, bu filmi savaşın yıkıcı etkilerini anlamak ve halkına anlatmak için önemli buluyordu.
Çanakkale (Tell England): İngiliz yapımı olan bu film, Çanakkale Savaşı’nı konu alıyordu. Atatürk, bu filmi Türk kahramanlığını gösterdiği için özel bir ilgiyle izlemişti.
Atatürk ve Sinemanın Önemi
Atatürk için sinema, sadece bir eğlence aracı değildi; aynı zamanda halkın eğitimine, ulusal bilincin güçlendirilmesine ve modernleşme sürecinin hızlanmasına katkı sağlayan önemli bir araçtı. Cumhuriyetin ilk yıllarında, halkın sinema aracılığıyla modern dünyayı tanıması ve yeni değerlerle buluşması amaçlanmıştı. Sinema, Atatürk’ün gözünde toplumun ileriye dönük dönüşümünde kilit rol oynayan bir sanat dalıydı.
Ali Özuyar’ın kaleme aldığı Gazi’nin Sineması adlı kitap, Atatürk'ün sinema tutkusunu derinlemesine ele alıyor. Kitapta, Gazi'nin sinemayla ilişkisi, izlediği filmler ve sinemanın Cumhuriyet dönemindeki sosyokültürel etkileri detaylı bir şekilde işleniyor. Özuyar’ın eserinde, Atatürk'ün sinema dünyasında nasıl bir yer edindiği ve ulusal belleğin oluşumunda sinemanın nasıl bir rol oynadığına dair önemli bilgiler sunuluyor.
Kaynak: Mubi, Şarlo İdam Mahkumu
Atatürk'ün Elhamra Sineması'nda izlediği "Paris Şarkıcısı" müzikal film, "Şarlo İdam Mahkumu" filmini gülerek izlemesi, Köşk'ün bahçesine kurulan perdede konuklarla film izlemesi, halkla birlikte sinema salonlarında film izlemesi yanında, senaryosunu yazdığı, "Ben Bir İnkılap Çocuğuyum" filminin öyküsüne yer verilirken, bazı yönetmenleri kendi masrafını karşılıyarak eğitim için yurtdışına göndermesi de konu ediliyor. Yine Atatürk'ün gülerek izlediği "Şarlo İdam Mahkumu" filmi için "Hayatımda hiç bu kadar gülmedim" dediği de anlatılıyor.
Kaynakça:
Özuyur, Ali, Gazi'nin Sinemasi. Yapı Kredi Yayınları
https://www.ngazete.com/ataturk-hangi-filmi-izledikten-sonra-hayatimda-hic-bu-kadar-gulmedim-dedi-128180h.htm
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder