CEZAYİR'DE İSLAMİ HAREKETLER

         AHMET YİĞİTALP TULGA'NIN KALEMİNDEN

NEVİN BİLGİN

Araştırmacı-Yazar Ahmet Yiğitalp Tulga tarafından kaleme alınan Cezayir'de Geçmişten Günümüze İslamcı Hareketler kitabı, Cezayir'in tarihsel, toplumsal ve siyasi süreçlerini merkeze alarak, İslamcı hareketlerin bu dinamikler üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde ele alıyor. 

Kitap, özellikle Cezayir’in Fransa tarafından işgal edilmesinden bağımsızlık sonrası döneme kadar süregelen İslamcı hareketlerin gelişimini, ideolojik temellerini ve siyasal yükselişlerini analiz ederken, Cezayir ordusunun ve devletin bu hareketlerle olan mücadelesine de ışık tutuyor.

İslamcı Hareketlerin Kökleri ve Dönüşümleri

Kitap, Cezayir'deki İslamcı hareketlerin tarihsel kökenlerini 681 yılına, yani İslam’ın Cezayir topraklarına girişine kadar geri götürerek başlıyor. Yazar, İslam’ın Cezayir halkı için birleştirici bir unsur olduğunu vurguluyor. Bu bağlamda, özellikle Fransız sömürgeciliğine karşı direnişin İslam temelinde nasıl örgütlendiğini anlatıyor. Fransa'nın asimilasyon ve sekülerleştirme çabalarının Cezayir halkını İslam etrafında nasıl bir araya getirdiği ve bağımsızlık mücadelesine zemin hazırladığı kitabın önemli bir bölümünü oluşturuyor.

Fransa'nın 1830'da başlayan işgali ve sonrasında kurduğu sömürge düzeni üzerinde durulan kitapta, sömürge sonrası dönemde İslamcı hareketlerin Cezayir'deki toplumsal değişim ve siyaset üzerindeki etkilerini ayrıntılı bir şekilde ele alınıyor. Bağımsızlık sonrasında da İslam’ın halk arasında güçlü bir siyasi ve sosyal yapı oluşturduğuve 1980’lerden itibaren İslami hareketlerin toplumsal ve siyasal arenada önemli roller oynamaya başladığını anlatılıyor.

İslamcı Hareketlerin Yükselişi ve İç Savaş

Cezayir'de Geçmişten Günümüze İslamcı Hareketler kitabının önemli bir bölümünü, Cezayir’deki iç savaş ve bu süreçte ortaya çıkan İslamcı örgütlerin rolü oluşturuyor. Yazar, 1992’de yapılan askeri darbenin ardından patlak veren iç savaşta, İslamcı Kurtuluş Cephesi (FİS) ve Silahlı İslami Grup (GİA) gibi radikal İslamcı grupların nasıl büyüyüp güçlendiğini ve bu hareketlerin ülkede oluşturduğu kaos ortamını derinlemesine inceliyor. Özellikle GİA’nın Afganistan’da savaşan mücahitlerden oluşan militanlarıyla Cezayir’de nasıl etkin bir güç haline geldiğini, bu grubun iç savaş dönemindeki terör eylemlerini ve toplum üzerinde yarattığı korku ortamını detaylandırıyor.

Ordu ve Rejimle İslamcı Hareketlerin Mücadelesi

Ahmet Yiğitalp Tulga, Cezayir’de İslamcı hareketlerle ordu ve rejim arasındaki çekişmeyi detaylı bir şekilde analiz ediyor. Kitapta, özellikle ordunun Cezayir’deki İslamcı hareketlere karşı yürüttüğü mücadele üzerinde duruluyor. Tulga, ordu-rejim ittifakının İslamcı hareketleri bastırma çabalarının, kısa vadede etkili olmasına rağmen, uzun vadede rejime yönelik yeni sorunlar yarattığını ifade ediyor. Kitapta, İslamcı hareketlerin Cezayir’de sadece bir siyasi yapı değil, aynı zamanda toplumsal bir dönüşüm amacı güttüğü ve bu hareketlerin toplumsal reformlarla mevcut düzeni İslam'a dayalı bir yapıya dönüştürme hedefini güttüğü anlatılıyor.

Cezayir’in Günümüz Siyasal Yapısı ve İslamcı Hareketler

Kitapta Cezayir’in günümüzdeki siyasal yapısı ve İslamcı hareketlerin mevcut rolü de ele alınıyor. Yazar, Cezayir’de İslamcı hareketlerin toplumsal ve siyasal arenadaki etkisinin hâlâ sürdüğünü ve Cezayir’deki rejim-İslamcı çekişmesinin devam ettiğini ifade ediyor. Tulga’ya göre, bu mücadele Cezayir’in geleceğini belirleyen en önemli unsurlardan biri olmayı sürdürüyor.