KAZA MI, KASIT MI?

MUAVENET OLAYI NEDİR? 

1992 TATBİKATINDA VURULAN TÜRK GEMİSİNİN HİKAYESİ

1992'deki bir tatbikatta Amerikan askerleri tarafından vurulan ve Türk askerlerinin ölmesine yol açan Türk gemisinin hikayesi kitaplaştı. TCG Muavenet Olayı: İsmail Can'ın Kaleminden Bir Zafer ve Hüzün Hikayesi adıyla çıktı. 

TCG Muavenet, Türk Deniz Kuvvetleri’nin önemli bir muhribi olarak 1942 yılında inşa edilmiştir ve 1972’de Türkiye’ye devredilmiştir. Bu gemi, Türk deniz tarihinde yalnızca bir askeri araç olmanın ötesinde, içindeki hikayelerle dolu bir simgedir. Ancak Muavenet’in hikayesi, sadece askeri başarılarla değil; aynı zamanda bir trajedi ile de şekillenmiştir.

2 Ekim 1992: Bir Kaza mı, Yoksa Kasıt mı?

Olay, 2 Ekim 1992 tarihinde NATO Kararlılık Gösterisi-92 Tatbikatı sırasında meydana geldi. Amerikan uçak gemisi USS Saratoga, TCG Muavenet muhribine ateş açtı. Bu saldırı sonucunda gemi vuruldu ve bazı Türk askerleri hayatını kaybetti. ABD, durumu “bir kaza” olarak nitelese de, kamuoyunda bu açıklama inandırıcılığını yitirdi ve olayın kasıtlı olduğu yönünde ciddi iddialar ortaya atıldı.

Hukuki mücadele süreci de bu olayın ardından başladı. Türkiye, saldırının ardından Amerikan mahkemelerine başvuruda bulundu. Ancak Amerikan yüksek mahkemesi, olayın siyasi bir mesele olduğuna ve bu nedenle mahkemelerin karar verme yetkisinin bulunmadığına hükmetti. Sonuç olarak, ABD Türkiye’ye sekiz adet Knox sınıfı fırkateyni tazminat olarak verdi.

Gemi Personelinin Kahramanlığı

Olayın ardından, TCG Muavenet’in personeli büyük bir cesaretle gemiyi ve hayatlarını tehlikeye atan diğer askerleri limana ulaştırmayı başardı. Bu başarının ardından, tüm gemi personeli, Genelkurmay Başkanlığı tarafından “üstün cesaret ve feragat” şerit rozeti ile onurlandırıldı.

İsmail Can ve Belge Tabanlı Araştırma

Yazar İsmail Can, yaşadığı deneyimleri ve gözlemlerini Muavenet-i Milliye & TCG Muavenet: Bir Zaferin ve Bir Hüznün Hikayesi başlığı altında anı-roman tarzında kaleme almıştır. Kitap, sadece TCG Muavenet’in hikayesini anlatmakla kalmıyor; aynı zamanda Türk denizcilerinin özverisini, cesaretini ve tarihsel gerçeklerin sorgulanmasını da içermektedir.