OSMANLI'DA AŞİRET MEKTEPLERİ: AMAÇLARI VE ETKİLERİ

            Fotoğraf: Vikipedi
Nevin Bilgin

Osmanlı İmparatorluğu'nun eğitim politikaları, toplumsal birliği sağlama ve devletin otoritesini güçlendirme hedefleri doğrultusunda şekillenmiştir. Bu bağlamda, Sultan II. Abdülhamid döneminde kurulan Mekteb-i Aşiret-i Hümayun (Aşiret Mektepleri), Osmanlı'nın eğitim sisteminde önemli bir yere sahiptir. 21 Eylül 1892'de İstanbul'da açılan bu okullar, aşiret liderlerinin çocuklarını Osmanlı kültürü ve değerleriyle yetiştirmek amacıyla kurulmuştur. Aşiret Mektepleri'nin temel amacı, Osmanlı Devleti'nin farklı etnik ve kültürel gruplarını bir araya getirerek devletin bütünlüğünü sağlamaktı. Bu okullarda, özellikle Arap, Kürt ve Arnavut aşiret reislerinin çocukları eğitim almıştır. Öğrencilere Osmanlı tarihini, kültürünü ve dilini öğretmek, onların devlete olan bağlılıklarını artırmak için yoğun bir Türkçe eğitimi verilmiştir. Ayrıca, İslamiyet paydası altında birleştirici bir eğitim modeli benimsenmiştir.

             fotoğraf: Fikriyat

Aşiret Mektepleri'nde verilen eğitim, dinî ve fen bilimlerini bir araya getiren bir müfredatla şekillenmiştir. Kur'an-ı Kerim, fıkıh ve ilmihal gibi din derslerinin yanı sıra coğrafya, tarih, edebiyat, Fransızca ve askerî dersler de okutulmuştur. Öğrenciler, modern eğitim yöntemleriyle yetiştirilmiş ve devlet tarafından sağlanan yatılı imkanlarla desteklenmiştir. Bu okullar, öğrencilerin Osmanlı kültürünü benimsemeleri ve devletin sadık bireyleri olarak yetişmeleri için tasarlanmıştır.

          fotoğraf: Fikriyat

Aşiret Mektepleri, Osmanlı Devleti'nin iskân politikası ve merkezi otoriteyi güçlendirme çabalarının bir parçası olarak değerlendirilmiştir. Bu okullardan mezun olan öğrenciler, Harbiye ve Mülkiye gibi ileri eğitim kurumlarına yönlendirilmiş ve devlet kademelerinde görev almışlardır. Ancak, okulun masraflarının artması ve öğrenciler arasındaki etnik çatışmalar nedeniyle, Aşiret Mektepleri 1906 yılında kapatılmıştır.

Aşiret Mektepleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun eğitim politikalarının bir yansıması olarak, farklı etnik grupları bir araya getirme ve devletin otoritesini güçlendirme hedefleri doğrultusunda önemli bir rol oynamıştır. 

Bu okullar, Osmanlı'nın modernleşme çabalarının bir parçası olarak değerlendirilmiş ve eğitim sistemine yenilikçi bir yaklaşım getirmiştir.

Kaynakça: 

Mekteb-i Aşîret-i Hümâyun - Vikipedi

Aşiret Mektebi Nedir? Aşiret Mektebi Neden Kuruldu? - Ders: Tarih

https://islamansiklopedisi.org.tr/asiret-mekteb-i-humayunu

https://turkmaarifansiklopedisi.org.tr/asiret-mektebi

https://www.indyturk.com/node/543056/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/osmanl%C4%B1da-a%C5%9Firet-mektebi-ve-hanedanl%C4%B1k

https://dergipark.org.tr/tr/pub/buyasambid/issue/29824/320927

https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/68233/1032313

https://www.fikriyat.com/galeri/tarih/asiret-mektebi-nedir-asiret-mektebi-neden-kuruldu