ZEKAYA KARŞI APTALLIĞIN ZAFERİ Mİ? 

APTAL MISINIZ, ZEKİ Mİ? 

"DÜŞÜNMEK ZAHMETLİ, APTALLIK BEDAVADIR"

APTALLAR SORGULAMADAN UYUM SAĞLAR, ZEKİLER ELEŞTİREL DÜŞÜNCEYE SAHİPTİR VE SORGULAR

APTALLIK BİR YÖNETİM ARACI OLARAK NASIL KULLANILIR? 

"AKLIN ÖZGÜRLÜĞÜ, GENELLİKLE APTALLIĞIN ZİNCİRLERİ KADAR KONFORLU DEĞİLDİR"

BU NEDENLE TOPLUMDA APTALLIK KUTSANIRKEN, ZEKA GERİ PLANA İTİLMEKTEDİR

GÜÇ SAHİPLERİ, SORGULAMAYAN VE İTAAT EDENİ TERCİH EDER VE GÜCÜNÜN DEVAMINI SAĞLAR

APTALLIK SİSTEMATİK OLARAK NASIL TEŞVİK EDİLİR? 

B. Russell, insanların belirsizlik ve karmaşıklıkla başa çıkmakta zorlandığını belirtir. 

Bu nedenle, basit ve yüzeysel açıklamalar ve düşünceler, daha karmaşık ve derin analizlere tercih edilir. 

Aptal düşünceler, zeka gerektiren karmaşık sorunlardan kaçınmayı sağlar. 

Russell, "Düşünmek zahmetlidir, oysa aptallık bedavadır" diyerek, insanların neden basit düşünceleri tercih ettiğini açıklar.

İnsanlar aptallığı tercih ederken, güç sahipleri de buna destek olarak güçlerini pekiştirirler. 

Bu döngüden kurtulmak için; zeki ve eleştirel insanlarla zaman geçirmek, yankı odalarının etkisinden kurtulmak, bilginin kaynağını sorgulamak, medya okuryazarlığı ve hayat boyu öğrenmek gerekli. 

NEVİN BİLGİN 

İngiliz filozof Bertrand Russell, 20. yüzyılın en etkili filozoflarından biri olarak, aptallık ve zekanın toplumda nasıl algılandığını derinlemesine incelemiştir. Russell, aptallığın kutsanması ve zekanın geri plana itilmesi konusundaki analizlerinde, toplumsal ve psikolojik dinamiklere vurgu yapmaktadır. 

"Zekaya Karşı Aptallığın Zaferi" adlı yazısında, toplumsal düzenin korunmasında aptallığın oynadığı rolü sorgulamış,   bu durumun siyasette, eğitimde ve günlük yaşamda nasıl etkiler doğurduğunu analiz etmiştir. 

Aptallık ve Toplumsal Uyumluluk

Russell, aptallığın toplumsal uyumluluk açısından önemli bir rol oynadığını savunurken, aptal insanların toplumsal normlara ve otoritelere daha kolay uyum sağladığını,  bu nedenle topluluklar içinde daha kabul edilebilir olduğunu öne sürmektedir. 

Zeki insanlar ise eleştirel düşünceye ve sorgulamaya daha yatkındır, bu da onları bazen rahatsız edici ve uyumsuz olarak gösterebilir. 

Russell, "Aklın özgürlüğü, genellikle aptallığın zincirleri kadar konforlu değildir" diyerek, zekanın bireye yüklediği sorumluluğun altını çizer. Bu durum, aptallığın neden toplumda kutsandığını ve zekanın neden geri plana itildiğini açıklar.

                              Russel

Güç ve Kontrol Dinamikleri

Russell'a göre, otoriteler ve güç sahipleri, sorgulamayan ve itaat eden bireyleri tercih eder. Bu nedenle, aptallık teşvik edilir ve kutsanır, çünkü itaat eden bireyler gücün devamını sağlar. Zeki insanlar ise eleştirel düşünceleri ve sorularıyla mevcut düzeni tehdit edebilir. Bu bağlamda, Hannah Arendt'in "kötülüğün sıradanlığı" teorisiyle de örtüşen bir görüş sunar. Arendt'e göre, insanlar ahlaki sorumluluklarını yerine getirmeden, sadece görevlerini yerine getirerek büyük kötülüklere yol açabilirler.

Russell, "İtaatkâr aptallar, zalimlerin en güvenilir müttefikleridir" diyerek, aptallığın sadece bir bilişsel eksiklik değil, aynı zamanda bir yönetim aracı olarak kullanıldığını anlatmaktadır. 

Dietrich Bonhoeffer ve Aptallık Teorisi

Dietrich Bonhoeffer, Nazi Almanyası döneminde yaşamış bir teolog ve direnişçiydi. Bonhoeffer’a göre aptallık, bireysel bir eksiklikten ziyade toplumsal bir olgudur. 

Ona göre, bir insanın zekası ve mantığı, baskıcı rejimler ve propaganda altında köreltilip etkisiz hale getirilebilir. Bonhoeffer, aptallığı yalnızca bir bilişsel eksiklik değil, aynı zamanda ahlaki bir sorun olarak ele alır. 

Ona göre, aptallık içsel bir tembellik halidir ve bireyin sorumluluk almaktan kaçınmasına neden olur. Bu açıdan bakıldığında, Russell’ın düşünceleriyle benzerlik taşır; her ikisi de aptallığın bireysel değil, sistematik olarak teşvik edilen bir olgu olduğuna işaret eder.

Psikolojik Rahatlık ve Basit Düşünceler

Russell, insanların belirsizlik ve karmaşıklıkla başa çıkmakta zorlandığını belirtir. Bu nedenle, basit ve yüzeysel açıklamalar ve düşünceler, daha karmaşık ve derin analizlere tercih edilir. Aptal düşünceler, zeka gerektiren karmaşık sorunlardan kaçınmayı sağlar. Russell, "Düşünmek zahmetlidir, oysa aptallık bedavadır" diyerek, insanların neden basit düşünceleri tercih ettiğini açıklar.

Medya ve Popüler Kültür

Russell'ın döneminde olduğu gibi günümüzde de, medya ve popüler kültür, çoğu zaman basit ve sansasyonel içerikleri tercih eder. Zeka gerektiren derin analizler ve düşünceler, geniş kitlelere hitap etmekte zorlanabilir. Bu nedenle, aptallık teşvik edilir ve kutsanır. Russell, bu sürecin tersine işlemesi için bireylerin eleştirel düşünceyi korumalarının ve ahlaki sorumluluklarını hatırlamalarının önemini vurgular.

Cehaletin Ödüllendirilmesi

Russell, cehaletin ödüllendirildiği bir toplumun nasıl yaratılabileceği üzerine de önemli görüşler sunar. Ona göre, cehalet, bilgi eksikliğinden kaynaklanan yanlış inançların yayılmasıyla beslenir. Toplumlar, bilgi eksikliği nedeniyle cehaleti ödüllendirebilir ve bu durum, eleştirel düşünceyi ve zekayı geri plana iter. Cehaletin ödüllendirilmesi, bireylerin ve toplumların bilgiye ulaşma çabasını engeller ve bu da toplumun genel seviyesini düşürür.

Aptallık Döngüsünden Kurtulmanın Yolları

Eleştirel Düşünceyi Geliştirmek: Bilgi kaynaklarını sorgulamak, farklı perspektifleri incelemek ve mantıksal düşünme alışkanlıkları kazanmak aptallık döngüsünden çıkmada en önemli adımdır.

Bilimsel ve Akademik Kaynaklara Yönelmek: Doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmak için bilimsel makaleleri, akademik yayınları ve güvenilir haber kaynaklarını takip etmek gereklidir.

Yankı Odalarından Kaçınmak: Farklı görüşleri dinleyerek, sadece kendi düşüncelerimizi onaylayan kaynaklara bağlı kalmaktan kaçınmalıyız.

Zeki ve Eleştirel İnsanlarla Zaman Geçirmek: Çevremizi entelektüel ve sorgulayan insanlarla çevreleyerek eleştirel düşüncemizi geliştirebiliriz.

Medya Okuryazarlığını Artırmak: Manipülasyon tekniklerini anlamak ve yanlış bilgi yayılımına karşı bilinçli olmak, bilgi kirliliğini önlemeye yardımcı olur.

Kaynakça

https://tr.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell?form=MG0AV3

https://www.felsefe.gen.tr/bertrand-russell-kimdir/?form=MG0AV3&form=MG0AV3

https://www.akademikakil.com/aptalligin-teorisi/cagdashakanaladag/

https://el-kitap.org/wp-content/uploads/2023/10/Bertrand-Russell-Bati-Felsefesi-Tarihi-1-Antikcag.pdf

https://www.izdiham.com/bertrand-russell-iyi-insanlarin-yol-actiklari-kotulukler/

https://helezondergisi.com/aptalligin-teorisini-yazan-bir-teolog-dietrich-bonhoeffer-hizir-ilyasoglu/

Bonhoeffer, Dietrich, Ahmaklık Teorisi, Direniş ve Teslimiyet, 

https://www.matematiksel.org/bonhoefferin-aptallik-teorisi-nedir/

https://www.academia.edu/101477928/Aptall%C4%B1%C4%9F%C4%B1n_Teorisi

https://www.youtube.com/watch?v=53ZaXpIn2fg