SOSYAL BİLİMLERE ELVEDA

    JAPONYA SOSYAL BİLİMLER BÖLÜMLERİNİ KAPATIYOR

     NEVİN BİLGİN

     Yapay zekâ ve teknolojideki son gelişmeler sosyal bilimler üzerinde de tartışma yaratır hale geldi. Japonya, sosyal bilimler bölümlerini üniversitelerde kapatan ilk ülkelerden birisi. Sebepse toplumun ihtiyaç duyduğu alanlara daha iyi odaklanmak olarak gösteriliyor.

    Türkiye Sosyal Bilimler Cenneti

Türkiye ise tam bir sosyal bilimler cenneti. Türkiye’de toplamda 208 üniversite bulunmaktadır.

  129 devlet üniversitesi: Bunlar arasında 11 teknik üniversite, 2 güzel sanatlar üniversitesi ve 1 yüksek teknoloji enstitüsü de yer almaktadır. Ayrıca Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi, Polis Akademisi ve Milli Savunma Üniversitesi de devlet üniversiteleri kapsamındadır.

   75 vakıf üniversitesi, 4 vakıf meslek yüksekokulu bulunmaktadır.

    Türkiye’de sosyal bilimler alanında eğitim veren üniversitelerin sayısı 73’tür. Bu üniversitelerde toplamda 101 sosyal bilimler bölümü bulunmaktadır

     Japonya’da Piyasacı Dönüşüm

     Japonya’da sosyal bilimler fakülteleri, 2015’ten bu yana kapatılmaktadır. Bu kararın etkisiyle bazı üniversitelerde sosyal bilimler bölümleri kaldırılmıştır: 26 üniversite, sosyal bilimler bölümlerini tamamen kapatmıştır. 17 üniversite, sosyal ve beşerî bilimlerde öğrenci kabullerini durdurmuştur. Bu adım, Japonya’nın toplumun ihtiyaçlarına daha iyi cevap vermek amacıyla teknik ve mesleki alanlara yönelmeyi planladığını göstermektedir. Ancak, ülkenin önde gelen iki yükseköğretim kurumu olan Kyoto ve Tokyo üniversiteleri, bu müdahaleyi ‘anti entelektüel’ olarak değerlendirmiş ve uymayacaklarını açıkladı.

     Japonya'da yüksek öğretimdeki piyasacı dönüşüm ve buna karşı çıkan öğrencilerin tepkisiyle sarsılıyor.

    Yüksek öğretimin bu şekilde yeniden tanımlanması, ülkede yapılan daha geniş bir reforma dayanıyor. Hazırlanan "Abenomics" ekonomi planı, üniversitelerin piyasayla tam entegrasyonunu öngörüyor. Teorik üniversite araştırmalarının derinleştirilmesi yerine daha teknik ve mesleki eğitimin desteklenmesi amaçlanıyor.

    Japonya'da üniversiteler, neo-liberal politikaların etkisi altında ve bölümlerin önemini "piyasanın ihtiyaçları" bakış açısıyla değerlendiriyorlar. Bu durum, "faydalı" görülmeyen bölümlerin işten çıkarmalar, bütçe kesintileri ve kapanan kütüphaneler gibi sonuçlarla karşı karşıya kalmasına neden oluyor. Japonya hükümeti ise sosyal bilimler fakültelerini kapatma kararı alarak adımını ileri taşıyor.

    Kapatılmasın Tartışması

    Sosyal bilimlerin kapatılmasının olası sonuçlarının, geniş bir perspektiften ele alınması gerekiyor. Bu konuda yapılan tartışmalarda kapatmanın yaratacağı sonuçlar da şöyle öngörülüyor:

   Bilgi Kaybı: Sosyal bilimler, toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik dinamiklerini anlamamıza yardımcı olur. Bu alanın kapatılması, bu bilgi kaynağının kaybedilmesine yol açabilir.

    Toplumsal Adaletsizlik: Sosyal bilimler, toplumsal adaleti ve eşitliği sağlamak için politika yapımına katkıda bulunur. Kapatılması, bu hedeflere ulaşmayı zorlaştırabilir.

    İnsan Hakları ve Hukuk: Sosyal bilimler, insan hakları, hukuk ve etik konularında bilgi sağlar. Bu alanın kapatılması, bu temel konularda eksikliklere yol açabilir.

   Toplumsal Denge: Sosyal bilimler, toplumun dengesini anlamamıza yardımcı olur. Kapatılması, toplumsal sorunların daha iyi çözülmesini engelleyebilir.

    Eğitim ve Araştırma Kaynakları: Sosyal bilimler, öğrencilere ve araştırmacılara kaynak sağlar. Kapatılması, bu alanlarda kaynak eksikliğine yol açabilir.

    Sosyal bilimler, farklı disiplinler arasında köprü görevi görerek bilgi birikimini birleştirir. Ancak, ilerlemeleri için belirli bir yöntem önermezken bazı durumlarda soyut bir hava taşıyabilirler. Sosyal bilimlerin gelişimi için, kendi aralarında ve toplumla ortak projeler yoluyla birlik olmaları önemlidir. Sosyal politika alanı insan merkezli olduğu için toplumun da dahil olduğu süreçlerle izlenmelidir.

    Bu disiplinler, güvenirlikleri ve pazarlanabilirlikleri ile ilgili kaygılar nedeniyle akademik yöneticiler tarafından şekillendirilirken, özellikle devlet merkezli perspektife eleştiri getirirler. Türkiye gibi ülkelerde, sosyal bilimlerin özerkliği konusunda net bir çözüm sunmamaktadır. Sosyal bilimlerin açılması, üniversitelerin yapılanma şekilleri ile ilgili tarihi ve felsefi soruları da beraberinde getirir.

    Sonuç olarak, katı ideolojik yaklaşımlardan kaçınılmalı, eleştirel bir bakış açısıyla ekonomik, toplumsal ve siyasal meseleler ele alınmalı ve diğer disiplinlerle iletişim içinde olunmalıdır. Ancak sadece işsizlik yaratacak şekilde herkese üniversite diploması vermeye dönük bölümlerin çok sayıda açılarak bir plansızlık yaratılmasının da önene geçilmelidir.

Kaynakça:

Japonya'da Sosyal Bilimler Fakülteleri Kapatılıyor" (https://haber.sol.org.tr/dunya/japonyada-sosyal-bilimler-fakulteleri-kapatiliyor-131018)

Kartal, E. C., & Evrim Ağacı. (2019). Sosyal Bilimlerin Bilim Oluşu Üzerine Kısa Bir Değerlendirme. [Makale]. Metin Dergisi, 1(1), 1-10. https://dergipark.org.tr/tr/pub/metder/issue/70997/1138799/

Sendika.org. (2019, 2 Şubat). Sosyal Bilimlerin Bilim Oluşu Üzerine Kısa Bir Değerlendirme. Sendika.org. https://sendika.org/2019/02/sosyal-bilimlerin-bilim-olusu-uzerine-kisa-bir-degerlendirme-emre-can-kartal-evrim-agaci-532292

"Japonya, Sosyal Bilimler Fakültelerini Kapatıyor" (https://www.hurriyet.com.tr/egitim/japonya-sosyal-bilimler-fakultelerini-kapatiyor-30295220)