HİPER PARTİZAN MEDYA VE 

İDEOLOJİK YANKI ODALARI

 

NEVİN BİLGİN

Siyasi konularda aşırı derecede taraflı, önyargılı ve çıkar amaçlı yayınlar yapan medya kuruluşlarını ifade etmektedir. Günümüzdeki neredeyse doğru bilgiye ulaşmanın samanlıkta iğne aramak kadar zor olduğu bir dönemde, bu tür medya organları belirli siyasi görüşü savunurken, diğerine eleştirel yaklaşmakta ya da hiç görüşlerini yansıtmamaktadır.

Günümüzde hiper partizan medyanın en önemli unsuru sosyal medya haline gelmiş görünmektedir. Dezenformasyonun birincil üreticisi ve dağıtıcısı olarak görev yapan bu medya unsurları, son 10 yılda bütün dünyada geniş bir haber sitesi, internet kanalları ve blog ağlarıyla güçlenmiştir.

Yanıltıcı bakış açısı oluşturmak için yanlış bilgi tekrarlanmakta, gerçek çarpıtılmakta, komplo teorileri, söylentilerle algı oluşturmaktadır.

Günümüzde medya, toplumların bilgi edinme ve karar verme süreçlerinde hayati bir rol oynamaktadır. Ancak, medya organlarının taraflılığı ve manipülatif içerik üretimi, bilgi kirliliği ve toplumsal kutuplaşma gibi sorunları beraberinde getirmektedir. Hiper partizan medya, bu sorunların en belirgin örneklerinden biridir.

Yapay Zekâ Araştırması

Rob Faris (Harvard Üniversitesi) ve arkadaşlarının yaptığı hiper partizan medya araştırması, halkın yapay zekâ (AI) algısını nasıl etkilediğini incelemiştir. Bu araştırmada hem liberal hem de muhafazakâr medyadan 7.500’den fazla makale analiz edilmiştir. 

Araştırma bulgularına göre, liberal eğilimli medya, yapay zekaya karşı daha olumsuz duygular sergilemektedir. Bu olumsuzluk, yapay zekanın toplumsal önyargıları güçlendirmesine ilişkin endişelere dayanmaktadır. 

Muhafazakâr medya ise yapay zekâ konusunda daha olumlu veya tarafsız bir tutum sergilemiştir. Araştırma, medyanın yapay zekâ hakkındaki duyarlılığının kamuoyunu önemli ölçüde etkilediğini ve gelecekteki siyasi tartışmaları ve politika kararlarını şekillendirebileceğini vurgulamaktadır.

Bu çalışma, medyanın yapay zekâ konusundaki duyarlılığının toplumun algısını şekillendirmede kritik bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Faris ve arkadaşlarının bulguları, medya tüketicilerinin ve politika yapıcıların, medya kaynaklarının taraflılıklarını ve bunların toplumsal algı üzerindeki potansiyel etkilerini dikkate almaları gerektiğini göstermektedir. Faris ve ekibinin çalışması, hiper partizan medyanın toplumsal algı ve politika üzerindeki etkilerini anlamak için önemli bir katkı sağlamaktadır.

Clinton Kampanyası 

ABD hükümetiyle ilişkili bir grup hacker, 2016 yılında Clinton kampanyasının yürütücüsü John Podesta'nın e-postalarını çalmış ve WikiLeaks’e sızdırmıştır. Bu e-postalardan biri, muhafazakar çevrelerde büyük ilgi uyandırmıştır. Onlara göre bu e-posta, anketlerde Clinton lehine hile yapıldığını kanıtlamaktadır. Ancak bu iddia, Demokratlar’ın kendi içlerinde yaptıkları bir anket hakkında konuşmalarının yanlış anlaşılmasından ibarettir. Her ne kadar bu haber açıkça yanlış olsa da, insanlar bunu paylaşmaktan vazgeçmemiştir. Muhafazakar bloglarda ve sosyal medya hesaplarında yayıldığı günden beri dolaşımda olan bu yanlış bilgi, medya ortamında endişe verici bir gelişmeye işaret etmiştir. Haberlerin sosyal medya üzerinden giderek kutuplaşması, liberalleri ve muhafazakarları ayrı bilgi balonlarına hapsetmiş, bu da toplumdaki kutuplaşmayı daha da derinleştirmiştir.

Hiper Partizan Medyanın Tehlikeleri

En büyük tehlikesi bilgi kirliliği yaratmasıdır. Hiper partizan medya, yanlış veya yanıltıcı bilgilerin yayılmasına yol açmaktadır.  Bu tür medya organları, haberleri ve bilgileri kendi siyasi veya ideolojik bakış açılarına göre şekillendirmektedir.

Sonuç olarak, toplumun genel bilgi düzeyi düşmekte, gerçeklere dayalı kararlar almak zorlaşmaktadır.

Demokratik süreçler olumsuz etkilenmekte, kutuplaşma ve toplumsal bölünme artmaktadır. Bu durum, farklı siyasi görüşleri olan gruplar arasındaki düşmanlığı körüklemektedir. Ortak zemin bulmayı zorlaştırmaktadır. Demokratik tartışmaların sağlıklı bir şekilde yürütülmesi engellenmektedir.

Manipülasyon ve Algı Yönetimi: Belirli Gündem Öne Çıkarılır

Hiper partizan medya, bilinçli olarak algıyı yönetirken, insanların görüşlerini etkilemektedir. Belirli bir gündem öne çıkarılırken, gerçekler çarpıtılmaktadır.

Kamuoyu manipüle edilmektedir. Demokratik seçimler ve politik süreçler olumsuz yönde etkilenmektedir. Çünkü insanlar yanlış bilgilere dayanarak oy kullanabilmekte veya politik tavırlarını belirleyebilmektedir.

Nasıl Korunulabilir?

Farklı medya kaynaklarından bilgi almak, tek bir bakış açısına saplanmayı engelleyebilmektedir. Bu, bilgi kirliliğini azaltırken, daha dengeli bir bilgi edinme süreci sağlamaktadır.

Medya okuryazarlığı, haberlerin nasıl üretildiğini, doğrulama yöntemlerini ve manipülasyon işaretlerini öğrenmeyi içermektedir. Bu beceri, haberlere eleştirel bir gözle bakmayı ve doğru bilgiye ulaşmayı kolaylaştırmaktadır.

Bağımsız ve tarafsız haber kaynaklarına yönelmek, bilgi edinme sürecinde güvenilirliği arttırmaktadır.  Bu tür medya organlarına, haberlere daha dengeli bir yaklaşım sergilerken manipülasyon olasılığını azaltmaktadır.

Sosyal medyada paylaşılan haberleri sorgulamak ve doğruluğunu araştırmak, bilgi kirliliğiyle mücadelede önemlidir. Eleştirel bir yaklaşım, yanıltıcı bilgilerin yayılmasını engellemektedir.

Özellikle önemli konularda kendi araştırmanızı yapmak, daha doğru ve güvenilir bilgilere ulaşmayı sağlamaktadır. Bu, medyanın sunduğu bilgilerin ötesine geçerek daha derinlemesine bir anlayış geliştirmeye yardımcı olmaktadır.

Duygusal Tepkilerden Kaçınma

Haberleri duygusal bir yaklaşımdan ziyade mantıklı bir şekilde değerlendirmek, daha sağlıklı kararlar almaya yardımcı olmaktadır. Duygusal tepkiler, manipülasyon ve yanlış bilgiye kapılma riskini arttırmaktadır.

 

 

Kaynaklar

Demokratik Süreçler Bağlamında Dezenformasyon Yasası

The Guardian- “How to Spot a Partisan News Source”

BBC News- “How to Spot Fake News”

Robert Faris Arşivleri - Harvard Hukuk Fakültesi | Harvard Hukuk Fakültesi

İmga, Orçun ve Haklı, Salih Zeki, Sosyal ve Siyasal İletişim.

Araştırma: Sosyal medya öfkeli ve bilgisiz partizanlar yaratıyor - Teyit