KARİKATÜRE ÖZLEM

MİZAH, KARİKATÜR VE KÜFÜR

 

                            Kaynak: Gazete Pencere Bülent Çelik

NEVİN BİLGİN

Ne zamandır insanoğlu, ağzından çıkan küfre güler hale geldi. Kelimeleri kısaltarak yeni bir alfabe yarattı. Ne arada bu dönüşüm yaşandı. Farkında mısınız?

Karikatürlere, fıkralara, anılardaki mizahi yönlere, Levent Kırca’nın taklitlerine gülen insanlardan kendi ettiği küfüre bağıra bağıra gülen insanlar haline geldi.

Günümüzde mizahın içeriği ve şekli büyük bir dönüşüm geçirmiştir. Bir zamanlar karikatürlerle ince mizah ve keskin eleştirilerin yapıldığı alanlar, günümüzde daha yüzeysel ve kaba bir mizah anlayışına yerini bırakıp gitmiştir.

Özellikle sosyal medyanın etkisiyle, küfür ve argo kullanımının arttığı ve bunların mizah olarak kabul edildiği bir ortam oluşmuştur. Bu durum, toplumun genel mizah anlayışının yüzeyselleşmesine ve derinlikli eleştirilerin geri planda kalmasına neden olmaktadır.

Aslında karikatür, tarihsel olarak toplumun sorunlarını, politikacılardan günlük yaşamın detaylarına kadar geniş bir yelpazede eleştirirken, aynı zamanda ince esprilerle düşündürme ve farkındalık yaratma işlevi görmüştür. Ancak, günümüzdeki eğilim, mizahın bu derinlikli ve düşündürücü yönünden uzaklaşarak, daha çok anlık gülme ihtiyacını karşılamaya yönelik yüzeysel esprilere ve küfürlere yönelmiştir. Bu tür mizah, kısa vadeli bir eğlence sağlasa da, toplumsal eleştiriyi ve farkındalığı beslemekten uzaktır.

Bu dönüşüm, mizahın ve eleştirinin toplumsal etkisini zayıflatmaktadır.

Baskılar ve Sansür Tarih Boyunca

Karikatüristler, tarih boyunca sansüre ve baskılara rağmen, toplumun vicdanı olma görevini üstlenmişlerdir. İnce ve keskin bir dille yapılan eleştiriler, toplumu düşündürmeye ve sorgulamaya teşvik etmiştir. Oysa günümüzde, küfür ve argo kullanımının artmasıyla birlikte, bu derinlik kaybolmakta ve mizah, basit bir eğlence aracı haline gelmektedir.

Karikatüristler, ele aldıkları konuların hassasiyeti ve keskin eleştirileri nedeniyle sansürlenmekte, hatta bazı durumlarda cezai yaptırımlarla karşılaşmaktadır. Bu baskılar, karikatürün toplumsal farkındalık yaratma ve eleştirel düşünceyi teşvik etme işlevini tehdit etmektedir.

Antik Çağda Bile Karikatür Var

Antik çağda ise karikatür, farklı medeniyetlerin kültürel ifadelerinde kendini göstermiştir. Örneğin, Antik Yunan ve Roma dönemlerinde taş oymaları ve seramiklerde günlük yaşamın komik yönlerini tasvir eden sahneler bulunmuştur.

Bu eserler, o dönemin toplumlarında mizahın ve eleştirinin önemli bir yer tuttuğunu göstermektedir. Ayrıca, Antik Yunan’da komedi tiyatrosu, özellikle Aristophanes gibi yazarlar tarafından yazılan oyunlarla, karakterlerin kusurlarını ve toplumsal olayların absürd yönlerini alaya almıştır. Heykel ve rölyeflerde de mizahi sahneler işlenmiştir.

Dionysos’un sarhoş halleri veya satirlerin komik figürleri gibi güldürücü tasvirler sıkça görülmüştür.

Mizahi edebiyat da antik çağda önemli bir yer tutmuştur. Antik Yunan ve Roma’da komik şiirler, fıkralar ve hicivler yazılmış, bu eserler aracılığıyla toplumsal eleştiri yapılmıştır. Aristophanes’in komedileri ve Lucian’ın eserleri, mizahın ve eleştirinin gücünü edebi anlatımlarla birleştirmiştir.

Kaynakça:

Antik dönem

Yunan Şarap ve Şenlik Tanrısı Dionysos Kimdi? - Arkeofili

https://evrenatlasi.com/antik-cag-sanati/