SOSYAL MEDYADA YEMEK VE TATİL PAYLAŞANLARIN PSİKOLOJİK DURUMU

İNSANOĞLUNUN MUTLULUK ARAYIŞI

SOSYAL MEDYANIN KİMLİK İNŞASI:

BEĞENİLMEK, İLGİ ÇEKMEK, GÖSTERİŞ, REKABET,

DİKKAT ÇEKMEK, GÖSTERMEK, İMAJ YARATMAK, SOSYAL STATÜ KAZANMAK, YAŞAM KALİTESİNİ SUNMAK

NEVİN BİLGİN

Etkileşim, eş zamanlılık ve kitlesizleştirme gibi özelliklerle insanların hayatına giren sosyal medya, getirdiği avantajlar yanında, dezavantajlı durumlar da yaratmaktadır. Sosyal medya modern hayatın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. İnsanlar günlük yaşantılarını, seyahat deneyimlerini ve hatta yedikleri yemekleri bile sosyal medya platformlarında paylaşarak başkalarının beğenisini kazanmaya çalışmaktadır.

Bu paylaşımların ardında yatan psikolojik motivasyonlar oldukça karmaşık ve çok yönlüdür. Sosyal medyada sadece iletişim sağlanmamakta aynı zamanda toplumsal etkileşim sağlandığı gibi kimlik de inşa edilmektedir.

Sosyalleşmek, Sosyal Kabul Görmek

Sosyal varlık olan ve sosyalleşmek isteyen insanlar, aynı zamanda kabul görme ihtiyacı da duymaktadır. Sosyal medya insanların bu ihtiyaçlarını gidermeleri için geniş bir alan sunmaktadır. Yediklerini, içtiklerini, yatak odalarını, tuvaletlerini, mutfaklarını, giydiklerini, gezdiklerini paylaşan insanlar bu paylaşımları yaparak “beğeni” yanında “sosyal onay” ihtiyaçlarını da gidermek, bu alandaki açlıklarını bastırmak istemektedir.

Değerli Hissetme İhtiyacı

İnsanların paylaşımlarına yapılan beğeni, yorumlar kendilerini değerli hissetmelerine yardımcı oldukça, tepkiler de kötü hissetmelerinin yolunu açmaktadır. Bu tür paylaşımlar özellikle gençler üzerinde önemli etki yaratmakta, paylaşımlar sosyal medya üzerinden kurulan ilişkilerde rol oynamaktadır.

Gösteriş ve İmaj Yaratma/Sosyal Statü ve Yaşam Kalitesi Gösterme

Paylaşılan fotoğraflar aslında kişinin kendisini nasıl göstermek istediğini yansıtan bir olgu haline gelmiştir. Özellikle tatil ve yemek paylaşımları, kendisini çekici bir yaşam tarzı veya belirli bir imaj yaratma çabasının parçası yanında, sosyal statü, yaşam kalitesini gösterme aracı olarak kullanılmaktadır.

Kendini İyi Hissetme ve Olumlu İzlenim Bırakma

Gösteriş amacıyla yapılan bu paylaşımlar, kişilerin kendilerini daha iyi hissetmelerine ve başkaları üzerinde olumlu bir izlenim bırakmalarına da yardımcı olabilmektedir.

Anıları Paylaşmak İhtiyacı

Anıların değerini arttırma yanında anılarını başkalarıyla paylaşarak mutlu olma istediği de insanları tatillerde ve özel anlarda fotoğraf çekmek ve bunları paylaşmaya itmektedir.

Dikkat Çekme ve İlgi Arayışı

İnsanların sosyal medyada yemek, tatil gibi özel alanlarını paylaşma sebeplerinden birisini de, ilgi çekmek ve bu yolla dikkat çekerek önemli ve değerli hissetme ihtiyacından da kaynaklanmaktadır. Bu durum insanların kendisine olan güvenini arttırırken, sosyal medyadaki varlığını da güçlendirmektedir.

Sosyal Karşılaştırma ve Rekabet

Sosyal medyada başkalarının tatil fotoğraflarını veya yedikleri yemekleri görmek, bireylerin kendi yaşamlarını karşılaştırmalarına neden olmaktadır.

Bu durum, sosyal karşılaştırma ve rekabet duygularını tetiklemekte, kimi zaman kişi kendisini iyi hissederken, kimi zaman da yetersizlik ve kıskançlık duyguları içine girebilmektedir. Araştırmalar, sürekli sosyal karşılaştırmanın depresyon ve anksiyete gibi ruh sağlığı sorunlarını tetikleyebileceğini göstermektedir.

Sosyal Medyanın Psikolojik Etkileriyle Başa Çıkma

Sosyal medya kullanımının olumsuz etkilerden korunmak ve sosyal medyanın faydalarından yararlanmak için bazı stratejiler geliştirmek önem taşımaktadır.

Sosyal Medya Diyeti: Belirli zamanlarda sosyal medyadan uzak durmak, ruh sağlığını korumak için etkili bir yöntem olabilir. Dijital detoks olarak da bilinen bu yöntem, zihinsel sağlığı yeniden dengelemeye yardımcı olabilir.

Gerçek Dünya İlişkilerine Odaklanma: Sosyal medyanın yüzeysel bağlantılarına karşın, gerçek hayattaki ilişkileri güçlendirmek daha tatmin edici ve sağlıklı olabilir. Arkadaşlar ve aile ile yüz yüze zaman geçirmek, sosyal medya üzerinden iletişim kurmaktan daha değerlidir.

Bilinçli Kullanım: Sosyal medyayı bilinçli kullanmak, olumsuz etkilerini azaltmada etkili bir yöntemdir. Kullanım süresini sınırlamak, bildirimleri kapatmak ve yalnızca belli saatlerde sosyal medyaya girmek gibi stratejiler kullanılabilir.

Sağlıklı Sosyal Medya İçerikleri: Pozitif ve sağlıklı içeriklerin takip edilmesi, sosyal medyanın olumlu yönlerinden faydalanmayı sağlar. Kişisel gelişim, eğitim ve sanat gibi alanlarda içerikler bu anlamda faydalı olabilir.

Yanlış Bilgilendirmeden Kaçınma: Sosyal medyada karşılaşılan bilgilerin doğruluğunu sorgulamak ve güvenilir kaynaklardan teyit etmek, yanlış bilgilendirme riskini azaltır.

Kendi Kendine Farkındalık: Sosyal medyanın kişisel etkilerini düzenli olarak gözlemlemek, sağlıklı kullanım alışkanlıkları geliştirmeye yardımcı olabilir. Kendi duygusal ve psikolojik durumunuzun farkında olmak, sosyal medyanın olumsuz etkilerinden korunmanın ilk adımıdır.

Çocuk Paylaşımları-Pedofili ve Reklam İçerikleri

Araştırmalar, ebeveynlerin sosyal medyada çocuklarının fotoğraflarını büyük oranda paylaştığını ve bu paylaşımların reklam içerikleriyle birleştiğini göstermektedir. Ayrıca, pedofili bireylerin çocuk fotoğraflarını internet ve sosyal medya aracılığıyla kullanabileceği tehlikesine dikkat çekilmektedir. Bu bağlamda, mahremiyetin korunması ve bilinçli sosyal medya kullanımı için ebeveynlere çocuklarının fotoğraflarını paylaşırken dikkatli olmaları, gizlilik ayarlarını sıkı tutmaları ve paylaşımlarının kimler tarafından görülebileceğini kontrol etmeleri önerilmektedir.

 

Kaynakça

Büyükçorak, M., & Dinç, M. (2020). Sosyal Medyanın Aşırı Kullanımının Psikolojik Etkileri ve Türk Gençlerinin Sosyal Medyayı Kullanım Özellikleri1. Psikoloji Araştırmaları, 30-33.

https://avenpsikoloji.com/blog/sosyal-medyanin-psikoloji-uzerindeki-etkileri/

https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2865933

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1426877

https://dergipark.org.tr/tr/pub/trta/issue/47420/544290