KRİPTO YASASI MECLİS'TE ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA GÖRÜŞÜLECEK

TÜRKİYE’DE KRİPTO PARAYA VERGİ GELECEK Mİ?

CÜZDANDA TUTMA NASIL OLACAK?

YURTİÇİ, YURTDIŞI AYRIMI NASIL OLACAK?

HACİZ DÜZENLEMESİ OLACAK MI? 

 

NEVİN BİLGİN

TBMM’nin öncelikle ele alacağı düzenlemeler arasında kripto varlıklara ilgili yasa tasarısı bulunuyor. Düzenlemede vergi oranı olarak, her yıl hizmet bedeli olarak platformların bir önceki yılki faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin yüzde 1’i SPK’ya, yüzde 1’i TÜBİTAK bütçesine her yıl ödenecek maddesi yeralıyor. Ancak bu bölümde bir değişikliğe gidilip gidilmeyeceği henüz net değil.

Düzenlemeyle yatırımcının korunması da hedefleniyor. Kripto varlıklardan birçok ülke değişik oranlarda vergi alıyor.

Meclis’te görüşülecek yeni düzenlemelerin en önemli hedefleri arasında kripto para piyasasında şeffaflığı artırmak ve yatırımcıları korumak yer alıyor. Bu hedeflere ulaşmak için, kurallara uymayan platformlara ağır yaptırımlar uygulanacak ve hizmet sağlayıcılar için sermaye şartı getirilecek. Ayrıca, kripto para kullanıcıları ile ilişkilerin nasıl kurulacağı ve kimlik tespitinin nasıl yapılacağı da yasa ile belirlenecek.

Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) Rolü

Düzenleme kapsamında, kripto para piyasasında faaliyet gösterecek hizmet sağlayıcı kuruluşlar ve faaliyetler için Sermaye Piyasası Kurulu'ndan (SPK) izin alınması gerekecek. SPK, kripto varlıkların ihracı, satışı ve dağıtımı konularında yetkilendirilecek. Ayrıca, tüm transfer işlemleri kayıt altına alınacak ve bu süreçler SPK'nın gözetiminde olacak. Böylece, piyasa düzenlemeleri ve denetimleri daha etkin bir şekilde yapılabilecek.

Bankaların Rolü ve Lisanslama

Tasarı yasalaştığında, belirlenen koşulları taşıyan platformlar yetkilendirilecek ve bankaların da kripto varlıkların saklanması için lisans alması gerekecek. Bu adım, kripto varlıkların güvenli bir şekilde saklanmasını sağlayacak ve finansal kuruluşların kripto piyasasına entegrasyonunu kolaylaştıracak.

Piyasa Bozucu Eylemler ve Cezalar

Yeni düzenleme ile piyasa dolandırıcılığı, piyasa bozucu eylemler ve bilgi suistimaline karşı cezalar da belirlenecek. Piyasa bozucu eylemler kapsamında 246 bin lira ile 6 milyon lira arasında idari para cezası uygulanacak. Bu cezalar, piyasa düzeninin korunmasını ve yatırımcıların güvenliğini sağlamayı hedefliyor.

Kripto Para Yasal Düzenleme Raporu

PwC’nin 2023 Kripto Yasal Düzenlemeleri Raporu’na göre, dünya genelinde birçok regülatör dijital varlıklarla ilgili yasal düzenleme çerçevelerini hayata geçiriyor veya hayata geçirmek üzere çalışmalarını sürdürüyor. Bu düzenlemeler, dijital varlık alanına dahil olmak ve kendi dijital varlıklarını geliştirmek isteyen geleneksel finansal kuruluşlar için netlik ve kesinlik sağlıyor.

Yatırımcı Koruma ve Finansal İstikrar

Kripto varlıklara yatırım yapan kişilerin haklarını korumak için de düzenleme önem taşıyor. Bu düzenlemeler arasında transferlerin şeffaf olması, internet sitelerinin denetlenmesi ve içeriklerin çıkarılması gibi tedbirler yer alıyor. Bu önlemler, yatırımcıların güvenliğini sağlamayı ve kripto piyasasında güvenin yeniden tesis edilmesini amaçlıyor.

Kripto piyasasının hızla büyümesi finansal istikrarı da etkileyebilir. Düzenlemeler, piyasa istikrarını artırmak ve riskleri azaltmak amacıyla da önem taşıyor.  Adil rekabet ortamının sağlanması hem bireysel yatırımcılar hem de kurumsal oyuncular için önemli. Kripto varlık işlemlerinin adil ve şeffaf bir şekilde gerçekleşmesi, piyasanın sürdürülebilirliği için kritik öneme sahip. 

Kripto Varlıklara Vergi Uygulayan Ülkeler

Birçok ülke kripto varlıklara vergi uygulamaktadır. İşte öne çıkan bazı ülkeler ve vergilendirme durumları:

Birleşik Krallık: Bireylerden sermaye kazanç vergisi, şirketlerden kurumlar vergisi alınıyor.

Amerika Birleşik Devletleri: Kripto varlıklardan elde edilen gelirler gelir vergisine tabi.

Almanya: 600 Euro’dan yüksek kazançlar için kazanç vergisi uygulanıyor.

Fransa: Kripto gelirlerini vergilendiriyor ve sıkı politikalar izliyor.

İtalya: Kripto varlıkların vergilendirilmesinde adil bir yaklaşım benimsiyor.

Bunların yanı sıra İrlanda, Avustralya, Hollanda, İspanya, Japonya, Kanada ve Hindistan gibi ülkeler de kripto varlıklara vergi uygulamaktadır. Vergi düzenlemeleri ülkeden ülkeye farklılık gösterdiği için yatırımcıların yerel mevzuatı takip etmeleri önemlidir.

Türkiye’deki tasarının en önemli maddeleri:

Tasarıdan öne çıkan bazı önemli detaylar:

Kripto Hizmet Sağlayıcılar

Tanımlama ve İzin: Kripto cüzdanları ve saklama hizmet sağlayıcılarının tanımı yapılıyor. Bu unsurların faaliyete geçebilmesi için Sermaye Piyasası Kurulu'ndan (SPK) izin almaları gerekiyor.

Güvenlik Şartları: Kripto hizmet sağlayıcıları, güvenlik şartlarını sağlamakla yükümlü olacak.

SPK Yetkilendirmesi

Blokzincir Kuralları: SPK, blokzincirler üzerinde üretilen kripto varlıkların satış ve dağıtımına dair kuralları belirleyebilecek. Bu sayede, Türkiye’nin blokzincir ekosistemine öncülük yapması hedefleniyor.

Müşteri Hakları

Sorun Çözüm Mekanizmaları: Müşteri sorunlarının çözümü için mekanizmalar oluşturulacak.

Sözleşme Şartları: Müşteri aleyhine olan sözleşme şartları geçersiz sayılacak.

İzinsiz Faaliyetler

Cezalandırma: İzinsiz hizmet sağlayıcılar ve faaliyet gösterenler cezalandırılacak.

Yurtiçi ve Yurtdışı Ayrımı: İzinsiz sermaye piyasası faaliyetleri internet aracılığıyla yürütüldüğünde, yurtiçi ve yurtdışı ayrımı yapılmayacak.

Varlık Saklama

Kendi Cüzdanında Tutma: Müşterilerin kendi kripto varlıklarını kendi cüzdanlarında tutmaları gerekiyor. Aksi takdirde, hak kayıpları yatırımcı sorumluluğunda olacak.

Vergilendirme ve Hizmet Bedelleri

Kripto para alım satımına doğrudan vergi getirilmemekle birlikte, belirli hizmet bedelleri öngörülüyor:

SPK Hizmet Bedeli: %1 hizmet bedeli alacak.

TÜBİTAK Hizmet Bedeli: Teknolojik değerlendirme yapacağı için %1 hizmet bedeli uygulanacak.

Toplamda %2'lik bir hizmet bedeli, kripto para işlemlerine yansıtılacak. Bu bedeller, kripto para piyasasında düzenin sağlanması ve teknolojik altyapının değerlendirilmesi amacıyla kullanılacak.

Olumlu ve Olumsuz Yönleri

Tasarının olumlu ve olumsuz yanları şöyle değerlendiriliyor:

Olumlu Yönler

Düzenleme ve Şeffaflık: Kripto para borsalarının Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) lisans alması zorunlu hale getirilecek. Bu, Türkiye’deki kripto para piyasasını daha şeffaf ve düzenli bir hale getirerek yatırımcılar için olumlu bir gelişme olacak.

Müşteri Hakları: Müşteri sorunlarının çözümü için mekanizmalar oluşturulacak ve müşteri aleyhine olan sözleşme şartları geçersiz sayılacak. Bu, yatırımcı haklarının korunmasını sağlayacak.

Haciz Engeli: Kripto hizmet sağlayıcıları, müşterilerin varlıklarını veya müşterilerin borçları nedeniyle hizmet sağlayıcılarından haciz edilemeyecek. Bu, yatırımcıların varlıklarını güvence altına alacak.

Kripto Varlık Saklama: Müşterilerin kripto varlıklarını kendi cüzdanlarında tutmaları gerekecek. Bu, suistimal riskini azaltabilir ve yatırımcıların varlıklarını daha güvenli bir şekilde saklamalarını sağlayabilir.

Olumsuz Yönler

Uluslararası Uyum: Önerilen mevzuatın uluslararası düzenleyici standartlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Bu durum, düzenleyici arbitraj ve sektör üzerinde potansiyel olumsuz etkilere yol açabilir.

Tam Denetim Zorluğu: Yurtdışında faaliyet gösteren sağlayıcılara kısıtlama getirilmesi, tam denetimin sağlanmasının mümkün olmaması nedeniyle zorluklar doğurabilir. Bu, Türkiye’de faaliyet gösterecek kripto hizmet sağlayıcılarının denetimini zorlaştırabilir.

Avrupa’da Kripto Para Birimleri Hakkında Genel Bilgi

Avrupa Birliği’nde kripto para birimleriyle ilgili henüz ortak bir düzenleyici yasa bulunmamaktadır. Ancak, çeşitli yetkililer kripto para birimlerinin yasal olması için gerekli temel konularda fikir birliği oluşturmak için çalışmaktadır. Avro bölgesindeki her on haneden biri, Bitcoin veya Ethereum gibi bir kripto para birimine sahiptir. Ancak kripto para birimi yatırımcılarının üçte biri, dijital varlıklarda 1.000 Euro’dan daha azına sahip olduğunu bildirmektedir.

Kripto Para Borsaları ve İlgili Bilgiler

Dünyanın en büyük kripto borsaları arasında Binance, Coinbase ve Kraken gibi platformlar bulunmaktadır. Bu borsalar, birçok menkul kıymet borsasından daha büyük işlem hacmine sahiptir. Investing.com, tüm kripto paralarla ilgili kapsamlı bir liste sunmaktadır. Bu listede Bitcoin, Ethereum, Dogecoin, Cardano gibi her bir kripto paranın piyasa değeri, hacmi ve son fiyatı gibi bilgiler yer almaktadır.

Düzenleyici Politika ve Gelişmeler

Avrupa Merkez Bankası: Kripto para birimlerinin potansiyel avantajlarını kabul etmiş ve gelecekteki sanal para planlarının analizini yayınlamıştır.

Avrupa Komisyonu: Kripto varlıklara uygulanabilirliği ve uygunluğunu değerlendirmek için Avrupa Bankacılık Otoritesi (EBA) ve Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi'ni (ESMA) görevlendirmiştir.

Dijital Finans Kanunu: 2020 yılında Avrupa Komisyonu, kripto varlıklar ve dijital esneklikle ilgili yasama tekliflerini içeren yeni bir Dijital Finans kanununu kabul etmiştir.

Ayrıntılı bilgi için:

Kripto Para Vergi Rehberi: Kripto Para Vergisi Nedir? Hangi Ülkelerde Vergi Yok? - Bitlo Akademi

SEC Kripto Düzenlemeleri: Dijital Varlıkların Geleceğini Şekillendirmek | Finans Akışları (financefeeds.com)

2023 PwC Küresel Kripto Yasal Düzenlemeleri Raporu - PwC Türkiye

Meraklan Beklenen Kripto Para Tasarısı Açıklandı: İşte Detaylar... (kriptokoin.com)

Avrupa'daki Hanelerin %10'u Kripto Para Birimlerine Yatırım Yapıyor - Teknonel