YAPAY ZEKA VE TIP

AİLE HEKİMİ YAPAY ZEKA OLACAK

PSİKİYATRİDE SANAL GERÇEKLİKLE TEDAVİ BAŞLADI

TANILARI YAPAY ZEKA İLE YAPILIYOR

ROBOTİK CERRAHİ KAPSAMI GENİŞLİYOR

 

NEVİN BİLGİN

Yapay zekâ (YZ), tıp alanında devrim niteliğinde ilerlemeler sağlamaktadır. Özellikle tıbbi karar verme ve tanı süreçlerinde YZ'nin kullanımı önemli avantajlar sunmaktadır. Derin öğrenme algoritmaları sayesinde YZ, hastalıkların tanısında hekimlere destek olabilmektedir. Elektronik sağlık kayıt sistemleriyle entegre çalışan YZ uygulamaları, hastaların sağlık geçmişini analiz ederek daha hızlı ve doğru teşhisler konulmasına yardımcı olmaktadır. Örneğin, yapay zekâ destekli görüntü analiz sistemleri, radyoloji görüntülerini inceleyerek kanser gibi ciddi hastalıkların erken tanısında büyük rol oynamaktadır.

Robotik Cerrahiler

Fiziksel yapay zekâ uygulamaları arasında robotik cerrahiler ön plana çıkmaktadır. Robotik cerrahi sistemleri, cerrahlara yüksek hassasiyet ve kontrol sağlayarak, minimal invaziv operasyonların gerçekleştirilmesine olanak tanımaktadır.

Da Vinci gibi robotik cerrahi sistemleri, daha küçük kesilerle operasyon yapılmasını sağlayarak, hastaların iyileşme süresini kısaltmakta ve komplikasyon riskini azaltmaktadır. Robotik cerrahiler, ayrıca eğitim ve pratik gerektiren zor operasyonların daha güvenli ve etkili bir şekilde gerçekleştirilmesini mümkün kılmaktadır.

Hastalık Tanısı ve İlaç Geliştirme

Yapay zekâ, kanser, diyabet, Alzheimer ve Parkinson gibi birçok sağlık sorununun tanısında ve tedavisinde kullanılmaktadır. YZ, biyomedikal verileri analiz ederek hastalıkların moleküler düzeyde anlaşılmasına katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, ilaç geliştirme süreçlerinde YZ'nin kullanımı, yeni tedavi yöntemlerinin keşfini hızlandırmaktadır. YZ algoritmaları, büyük veri setlerini analiz ederek potansiyel ilaç adaylarını belirler ve klinik deneylerin daha etkin bir şekilde tasarlanmasını sağlamaktadır.

Avantajlar ve Dezavantajlar

Yapay zekânın tıp alanında kullanımı, iş yükünü azaltması, süreçleri hızlandırması ve tıbbi hataları minimize etmesi gibi birçok avantaj sunmaktadır. Ancak, YZ'nin medikal işsizlik, duygudan yoksun olma ve etik problemler gibi dezavantajları da bulunmaktadır. Bu teknolojinin sağlık hizmetlerinde geniş ölçekte kullanımı, insan iş gücüne olan ihtiyacı azaltabilir ve bazı tıbbi profesyonellerin işlerini tehdit edebilir. Ayrıca, YZ'nin karar verme süreçlerinde empati ve insani duygulardan yoksun olması, hastalarla olan iletişimde sorunlara yol açabilir. Etik açıdan, YZ'nin kullanımında hasta mahremiyeti ve veri güvenliği gibi konuların titizlikle ele alınması gerekmektedir.

Metaverse ve Psikiyatri: Sanal Dünyada Tedavi

Metaverse, sanal dünyada insanların etkileşimde bulunabileceği bir ortam sunmayı amaçlamaktadır.

Psikiyatri alanında, Metaverse'in tedavi süreçlerinde kullanılması potansiyeli büyük bir ilgi çekmektedir. Sanal gerçeklik (VR) gözlükleriyle birlikte kullanılan Metaverse, psikoterapi ve diğer psikiyatrik tedaviler için yenilikçi çözümler sunmaktadır. Bu teknolojinin kullanımı, özellikle kaygı bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve fobiler gibi rahatsızlıkların tedavisinde etkili olabilmektedir. Ancak, Metaverse'in bazı hastalar için gerçeklikten kopuk bir deneyim sunabileceği ve bu nedenle yeterince etkili olmayabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca, bu teknoloji, yüksek maliyetli ekipman gerektirdiğinden, erişilebilirlik açısından sınırlamalar içerebilmektedir.

Yapay Zekâ ile Aile Hekimliği

Aile hekimliği, sağlık hizmetlerinin en temel ve yaygın alanlarından biridir. Yapay zekâ, bu alanda da önemli faydalar sağlayabilir. YZ destekli uygulamalar, hastaların sağlık verilerini analiz ederek, aile hekimlerine daha doğru ve hızlı tanı koyma imkânı sunmaktadır. Elektronik sağlık kayıt sistemleriyle entegre çalışan YZ algoritmaları, hastaların kronik hastalıklarının takibini ve yönetimini kolaylaştırmaktadır. Ayrıca, yapay zekâ, hastaların sağlık durumlarını sürekli izleyerek, erken uyarı sistemleriyle potansiyel sağlık sorunlarını önceden tespit edebilmektedir.

Yapay zekânın sağlık hizmetlerinde kullanımında etik standartlar ve sınırların belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Hasta mahremiyeti, veri güvenliği ve etik karar verme süreçleri, YZ uygulamalarının güvenilir ve sorumlu bir şekilde kullanılmasını sağlamaktadır. Sağlık profesyonelleri ve teknoloji geliştiricileri, YZ'nin insan odaklı ve etik prensiplere uygun bir şekilde tasarlanmasını ve kullanılmasını sağlamalıdır.

Kaynakça:

Yapay Zeka Psikolojisi - Blog | Dr. İlhami Fındıkçı (ilhamifindikci.com)

Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi » Makale » Yapay Zekânın Sağlık Alanında Kullanımı: Nitel Bir Araştırma (dergipark.org.tr)

Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi » Makale » Sağlıkta Yapay Zekanın Kullanım Alanları Üzerine Nitel Bir Araştırma (dergipark.org.tr)

Sönmez, Doğancan ve Hocaoğlu Çiçek, Metaverse Psikiyatri