DENİZLİ VE ÖNOTURİZM
KAYBOLAN BAĞLAR
ŞARAPÇIĞILIN YOK OLUŞU
TARİHSEL EVLERDEKİ ANILARIN İZLERİ
NEVİN BİLGİN
Bağlar, Denizli’nin sadece ekonomik değil, aynı zamanda kültürel hayatının da ayrılmaz bir parçasıydı. Toprak, üzüm ve şarap arasındaki uyum, binlerce yıllık bir bağcılık geleneğinin özünü oluşturuyordu. Ancak, bu uyum zamanla bozuldu. Sadece Çal’da değil, Acıpayam gibi diğer ilçelerde de geçmişte bağlar çoğunluktaydı. Ancak insanların bağcılığın maliyetinin artması, çalışacak kimsenin olmaması ve göç gibi sebeplerle bağlarını bozmasıyla bu uyum bozuldu. Bu bağ bozumu, başka bir bozumdu. Bağların yalnızca toprakla değil, insanların yaşamlarıyla olan bağı da kopmuştu.
Denizli’nin Çal ilçesi, binlerce yıl öncesine dayanan bağcılık geleneğiyle tanınır. Antik Yunan döneminde bu bölge, bağcılık ve şarapçılık açısından önemli bir merkezdi. Yetişen üzümler, şarap üretiminde kullanılarak hem yerel halkın hem de ticaretin önemli bir parçası haline gelmişti. Çal Karası gibi özel üzüm türleri, bu bölgenin şarapçılık mirasını günümüze kadar taşımıştır.
Denizli’nin Çal ilçesi, günümüzde de adını üzüm bağları, Çal Bağ Yolu ve şarapçılık ile duyuruyor. Yörenin özel bir üzüm türü olan Çal Karası, Öküzgözü, Kalecik Karası, Narince, Boğazkere gibi yerli üzümler, bu bölgenin şarapçılık mirasını devam ettiriyor. Chardonnay, Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon, Merlot gibi uluslararası asil üzümlerden de teruarı yansıtan leziz ve samimi şaraplar üretiliyor.
Antik Çağ’da ismi Mossyna olan Çal ilçesi, 700-1.200 metre rakımda 1.500 km²’lik bir alana yayılmaktadır. Bölgede farklı mikroklimalar bulunmakta ve toprak, şarap üzümleri yetiştirmeye çok uygundur. Şarapçılıkta çoğunlukla kuru (sulamasız) tarım yapılmakta, böylece bağların kökleri daha derine inmekte ve daha çok mineral çekmektedir. Çal ilçesi, Türkiye’nin şaraplık üzüm cenneti olarak kabul edilmektedir.
Çal Bağ Yolu
Çal Bağ Yolu, (Şaraphaneler. Burası binlerce yıllık tarihe sahip olan bölgenin potansiyelini kültürüyle, gastronomisiyle, doğal güzellikleriyle ve de bağçılık ve şarap üretimiyle gün yüzüne çıkarmak üzere kurulan bir önoturizm rotası) adını yeni yeni duyurmaya başlayan büyük bir projedir. Bu proje sayesinde Denizli’nin önoturizm yani şarap ve bağ turizmi merkezi hâline getirilmesi hedefleniyor. Şu anda sadece dört şaraphane bu yola dâhil, ama zaman içinde bu sayının artacağı da kesin.
Şarapçılığın Yok Oluşu Ve Anı Yüklü Evler
Denizli'nin birçok ilçesinde bir zamanlar yol boyunca uzanan bağlar, eski evler ve şarap kokusuyla dolu olan köyler, şimdi sadece birer hatıra olarak kaldı. Bağların arasından geçilen yolun sonunda sağlı sollu yükselen eski ahşap evler, zamanın acımasızlığına yenik düşerek birer birer yok oldu. Bu evler, sadece taş ve ahşaptan ibaret değildi; her biri, içinde yaşayan insanların anılarını, sevinçlerini ve hüzünlerini barındırıyordu. Ağlar gibi eski evler de yok oldu, anılar yok oldu.
Geçmişin izlerini taşıyan bu evler, bir zamanlar sokakları ışıklandıran, insanlara güven ve huzur veren sıcak yuvalardı. Şimdi ise neredeyse yarısı karanlık ve terkedilmiş durumda. Işıkları yanmayan bu evler, sanki geçmişin gölgeleriyle dolu birer hayalet gibi duruyor. Her biri, zamanın ruhuna direnen, fakat sonunda teslim olan sessiz tanıklar.
Tarihsel Evlerdeki Anıların İzleri
Bağların yok oluşu, bölgedeki ilçelerin sadece ekonomik yapısını değil, aynı zamanda sosyal dokusunu da derinden etkiledi. Üzüm yetiştiriciliği en önemli geçim kaynaklarından biriydi. Her hasat zamanı, köylerde bir bayram havası eserdi. İnsanlar, bağlardan topladıkları üzümleri şarap yapımında, pekmez yapımında kullanır, üzümleri kurutur, şarap yapar ekonomiye can verir geçimini sağlardı. Ancak şimdi, bu bağlar ve şarap üretimi de tarihin tozlu sayfalarında yerini aldı.
Bir zamanlar üzüm bağlarıyla dolu olan tarlalar, şimdi boş ve bakımsız.
Kaybolan bağlar ve evler, Denizli’nin tarihsel şarapçılık mirasının acı bir gerçeğidir. Bu bölge, zamanın acımasızlığına karşı direnememiş ve modernleşmenin kurbanı olmuştur. Eski evlerin yıkılması, geçmişin ruhunu taşıyan bu yapılarla birlikte anıların da yok olmasına neden olmuştur.
Ancak, Çal ilçesindeki yeni projeler ve şarapçılık çalışmaları, bu mirası yeniden canlandırma umudunu taşımaktadır. Geçmişin izlerini korumak ve bu kültürel mirası gelecek nesillere aktarmak, Denizli’nin tarihine saygının en güzel ifadesi olacaktır.
Kaynak
https://kucukdunya.com/cal-bag-yolu-denizli/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder