FRANSIZ DEVRİMİNDE VE TÜRK DEVRİMİNDE KADIN FİGÜRÜ

BAYRAK TAŞIYAN KADINLAR ÜZERİNE BİR KARŞILAŞTIRMA

NEVİN BİLGİN 

Fransız Devrimi ve Türk Devrimi, kendi dönemlerinin önemli sosyal ve siyasi dönüşümlerini temsil ederken, bu devrimlerin sanat eserlerinde yansıtılan kadın figürleri de dikkat çekici benzerlikler ve farklılıklar taşımaktadır. Eugène Delacroix’ın 1830 tarihli ünlü eseri "Halka Önderlik Eden Özgürlük" (La Liberté guidant le peuple) ve Zeki Faik İzer'in 1933 tarihli Türk Devrimi’ni simgeleyen resmi, bu bağlamda incelenmeye değerdir.

Fransız Devriminde Kadın Figürü: Halka Önderlik Eden Özgürlük

Eugène Delacroix'ın "Halka Önderlik Eden Özgürlük" adlı tablosu, Fransız Devrimi'nin en ikonik sembollerinden biridir. Tabloda, elinde Fransız bayrağını tutan, göğsü açık bir kadın figürü olan "Marianne" yer almaktadır. Marianne, hem özgürlüğü hem de devrimci ruhu temsil eder.

Marianne figürü, çıplaklığı ve cesur duruşu ile devrimin radikal ve yıkıcı doğasını sembolize eder. Halkı ileriye doğru yönlendiren bu kadın, aynı zamanda devrimin demokratik ve eşitlikçi ideallerini de simgeler. Kadın figürünün göğsü açık olması, bir yandan annelik ve besleyicilik gibi geleneksel kadın rollerine atıf yaparken, diğer yandan bu rollerin ötesine geçerek devrimci bir savaşçı kimliği kazanmasını simgeler.

Türk Devriminde Kadın Figürü: Cumhuriyet’in İnkılapçı Kadını

Türk Devrimi’nin sanat eserlerinde ise, Zeki Faik İzer'in 1933 tarihli resmi öne çıkar. Bu resimde, elinde Türk bayrağı taşıyan modern giyimli bir kadın figürü dikkat çeker. Cumhuriyet’in 10. yılına denk gelen İnkılap Sergisi için yapılan bu resim, yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin modern, laik ve milliyetçi ideallerini yansıtır.

Bu kadın figürü, tıpkı Fransız Devrimi'nde olduğu gibi halkı ileriye yönlendiren bir lider rolündedir. Ancak, burada kadın figürünün modern giyimli ve daha muhafazakar bir şekilde tasvir edilmesi, dönemin Türk toplumunun kültürel değerlerini ve modernleşme çabalarını yansıtır. Kadının kamusal alanda aktif bir rol üstlenmesi, Cumhuriyet'in kadınlara verdiği önemi ve onları modern, eğitimli ve toplumda aktif bireyler olarak görme arzusunu simgeler.

Karşılaştırma

Fransız ve Türk devrimlerindeki kadın figürleri, her iki toplumun da devrimci ideallerini ve kadınların bu ideallerdeki yerini yansıtır. Delacroix'ın "Marianne" figürü, radikal ve devrimci bir özgürlük sembolü iken, Zeki Faik İzer'in kadın figürü, modernleşme ve milliyetçi idealleri temsil eder.

Özgürlük ve Modernleşme: Marianne, çıplaklığı ve cesur duruşu ile devrimin radikal özgürlük anlayışını temsil ederken, Türk kadın figürü daha muhafazakar ve modern bir imaj sergiler. Bu, Cumhuriyet'in kadınları toplumsal hayata entegre etme çabasını yansıtır.

Devrimci Ruh: Her iki figür de bayrak taşıyarak, halkı ileriye yönlendiren bir lider rolündedir. Bu, devrimlerin kolektif ve ilerici ruhunu yansıtır

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/395336

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3195285