MODERN YAŞAMIN GETİRDİĞİ ZORLUKLAR VE BAĞIMLILIĞIN YÜKSELİŞİ
YENİ BAĞIMLILIK: VİDEO İÇERİK TÜKETİM BAĞIMLILIĞI
YOUTUBE VE NETFLİX BAĞIMLILIĞI
NEVİN BİLGİN
Modern yaşam, hızla değişen bir dünyayı, geniş bir seçenek bolluğunu ve sürekli bir hız beklentisini beraberinde getiriyor. Bu durum, eski geleneklerin ve alışkanlıkların hızla yerini yeni yaşam biçimlerine bırakmasına neden olurken, bireyleri tatminsizlik ve bağımlılıklarla karşı karşıya bırakıyor. Teknolojinin ve tüketim kültürünün hızla yayılması, insanları sürekli bir tatmin arayışına yönlendiriyor ve bu da uzun vadede gerçek anlamda mutluluk getirmeyen geçici rahatlamalarla sonuçlanıyor. Modern dünyanın mutsuz insanı için her gün yeni bir bağımlılık yöntemi, aracı ortaya çıkmakta. Günümüzde bunlardan birisi de video içerik tüketim bağımlılığı. Yani Youtube, Netflix gibi platformlarda sürekli içerik izleme ihtiyacı.
Türkiye'de Ulusal Sağlık Araştırmaları verilerine göre yaklaşık 10 milyon insanın madde ve davranış bağımlısı olduğu tahmin edilmekte. Nüfusun yüzde 12'den fazlası alkol kullanırken, sigara içme oranı erkeklerde yüzde 52.9, kadınlarda yüzde 34 oranındadır.
YÜZDE 73.7 UYUŞTURUCUYA BAŞLAMA ORANI
Uyuşturucu madde kullanmaya başlama yaşı bakımından 15-24 yaş döneminin en yoğun grup olduğu görünüyor. Bu yaş grubunda uyuşturucuya başlayanların oranı 2021 yılında %73,7 olarak tespit edildi. Uyuşturucu kullanmadan önce alkol ve tütün kullanmış olanların oranlarına baktığımız zaman, tütün kullanmış olanların oranı %82,4 iken alkol kullanmışların oranı ise sadece %37,9’da kalıyor.
Uyuşturucu maddeye başlama nedenleri arasında %38 ile ilk sırada merak duygusu geliyorken ikinci sırada ise %19’luk oranla özenme var. Sanılanın aksine internet/sosyal medya/televizyon/sinema gibi iletişim araçları %0,2 ile son sırada yer alıyor.
Günümüzde, sosyal medya, dijital oyunlar, online alışveriş ve hızla değişen moda trendleri gibi faktörler, bireylerin dikkatini çekerek onları sürekli olarak daha fazlasını istemeye yönlendiriyor. Bu durum, modern yaşamın bir paradoksunu oluşturuyor: Seçenekler ve imkanlar artarken, bu geniş seçenekler insanları gerçek anlamda tatmin etmekten uzaklaştırıyor. Daha fazla seçeneğin bulunması, daha fazla tatminsizlik ve arayışla sonuçlanıyor çünkü bu yüzeysel tatminler kişilerin içsel huzurunu sağlamakta yetersiz kalıyor.
BAĞIMLILIK VE MUTLULUK İLİŞKİSİ
Bağımlılık, genellikle kısa vadeli rahatlama sağlar, ancak uzun vadede gerçek mutluluğu getirmez. Bu durumun birkaç nedeni vardır:
Kısa Vadeli Rahatlama vs. Uzun Vadeli Tatmin: Bağımlılık, genellikle anlık bir rahatlama ve kaçış sunar. Ancak bu geçici rahatlama, kişinin içsel huzurunu engeller ve gerçek ihtiyaçlarını bastırır. Bu durum, kişinin uzun vadeli tatmin ve mutluluk arayışında başarısız olmasına yol açar.
Gerçek Mutluluk ve Temel İhtiyaçlar: Gerçek mutluluk, anlam, bağlantı, sevgi, başarı ve kişisel gelişimle ilişkilidir. Bağımlılık, bu temel insan ihtiyaçlarını karşılamaktan uzaklaştırır ve kişinin içsel dengeyi bulmasını zorlaştırır.
MODERN YAŞAM VE BAĞIMLILIĞI ARTTIRAN FAKTÖRLER
Modern yaşamın getirdiği çeşitli faktörler, bağımlılığın artmasına neden olabilir:
Stres ve Baskı: Hızlı tempolu, rekabetçi ve stresli modern yaşam, insanları kaçış yolları aramaya itebilir. İş, aile ve kişisel hedefler arasında denge kurarken yaşanan stres, bağımlılığın tetikleyicisi olabilir.
Teknoloji ve İnternet: Teknolojinin hızlı gelişimi ve internetin yaygınlaşması, insanları sürekli olarak dijital cihazlara bağlı hale getirir. Sosyal medya, dijital oyunlar ve video içerik tüketimi gibi alanlarda aşırı kullanım, dijital bağımlılığın artmasına yol açar.
Madde Kullanımı: Alkol, uyuşturucu maddeler ve reçeteli ilaçlar gibi maddeler, rahatlama ve kaçış arayışında başvurulan yollardır. Bu maddelerin kullanımı, fiziksel ve psikolojik bağımlılığa neden olabilir.
Seks ve Alışveriş Bağımlılığı: Cinsel dürtülerin kontrol edilememesi ve sürekli alışveriş yapma isteği, bağımlılığın diğer örneklerindendir. Bu davranışlar, kişinin hayatını olumsuz yönde etkileyebilir.
DİJİTAL BAĞIMLILIK
Dijital bağımlılık, modern çağın getirdiği bir başka bağımlılık türüdür. Öne çıkan dijital bağımlılık türleri şunlardır:
Sosyal Medya Bağımlılığı: Facebook, Instagram, Twitter ve TikTok gibi platformlara aşırı bağlılık. Bu, sürekli kaydırma alışkanlığı ve platforma özgü bağımlılıkları içerir.
Dijital Oyun Bağımlılığı: Online oyunların aşırı oynanması, kontrol edilemeyen duygu ve davranış bozukluklarına yol açabilir.
Video İçerik Tüketim Bağımlılığı: YouTube, Netflix gibi video platformlarında sürekli içerik izleme ihtiyacı.
Alışveriş Bağımlılığı: İnternet üzerinden sürekli alışveriş yapma isteği ve bu davranışın kontrolünü kaybetme durumu.
BAĞIMLILIK VE AİLE
Bağımlılığın sosyal ve ailevi etkileri, tedavi süreçlerinde önemli bir yer tutar:
Madde Bağımlılığı ve Aile Deneyimleri: Madde bağımlılarının ve ailelerinin deneyimlerine dair araştırmalar, sosyal çevre, arkadaş etkisi, travmalar ve aile içi sorunların bağımlılığı tetiklediğini göstermektedir. Bu, bağımlılık tedavisinin hem bireyi hem de ailesini kapsayacak şekilde yapılmasının önemini vurgular.
Sosyal Medya ve Dijital Bağımlılığın Etkileri: Sosyal medya ve dijital bağımlılığın yaşam kalitesine etkileri, bu bağımlılıklara yönelik bilinçlenmenin ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesini gerektirir.
Bağımlılık, kısa vadeli rahatlama sunarken uzun vadede gerçek mutluluğu getirmeyen bir durumdur. Modern yaşamın getirdiği stres, teknoloji ve dijital medyanın etkisi, bağımlılıkların artmasına neden olabilir. Bu bağlamda, gerçek mutluluğun içsel denge, anlam ve bağlantıda yattığını unutmamalıyız. Bağımlılıklar yerine, kendimize ve başkalarına daha fazla sevgi ve anlayış göstererek daha tatmin edici bir yaşam sürmek mümkündür. Modern yaşamın getirdiği zorlukları ve bağımlılıkları anlamak, bu karmaşıklıkla başa çıkmanın anahtarı olabilir.
Kaynakça:
Dijital Bağımlılık Nedir? Dijital Bağımlığın Türleri Nelerdir? | SKS (uskudar.edu.tr)
Dijital Bağımlılıktan Uzak, Hayata Yakın Olun! | Yeşilay (yesilay.org.tr)
Bağımlılık Nedir, Bağımlılık Türleri ve Tedavisi | İris Psikoterapi (irispsikoterapi.com)
Türkiye'de Madde Bağımlılığı Ne Durumda? - Türkiye Raporu (turkiyeraporu.com)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder