MİLLİYETÇİLİK VE ERKEKLİK İLİŞKİSİ

İDEAL ERKEKLİK VE MİLLİYETÇİLİK

MİLLİYETÇİLİĞİN TOPLUMSAL CİNSİYET VE BEDEN ALGISINA ETKİSİ

NEVİN BİLGİN 

Milliyetçilik ve erkeklik kavramları, genellikle kültürel ve militarist düzeyde güçlü bir hegemonya oluşturacak şekilde tasvir edilmektedir. Bu tasvir, savaşçı ve güçlü erkek imgesini vurgulayarak toplumsal cinsiyet normlarını pekiştirirken, milliyetçi söylemler, erkeklerin savaşçı, koruyucu ve güçlü figürler olarak öne çıkmasını teşvik etmekte, erkekliğin toplumsal ve kültürel anlamda nasıl inşa edildiğine dair bir çerçeve sunmaktadır.

Bu hegemonya, erkeklerin ulusal birliğin ve egemenliğin teminatı olarak görüldüğü ve erkeklik normlarının milliyetçi ideallerle harmanlandığı bir düzeni de desteklemektedir aynı zamanda. 

Böylece, milliyetçilik ve erkeklik arasındaki ilişki, toplumsal yapının ve kültürel normların yeniden üretiminde önemli bir rol oynamaktadır. Erkeklik, milliyetçilik söylemi aracılığıyla yalnızca bireysel değil, aynı zamanda ulusal ve kültürel bir kimlik olarak da şekillendirilmektedir. 

Milliyetçi erkek denilince 

Milliyetçilik, genellikle ulusal kimliğin vurgulandığı, toplumsal birliği ve ulusal çıkarları ön plana çıkaran bir ideolojidir. Bu ideolojinin bir parçası olarak erkeklik, ulusal kimliğin ve ulusun savunmasının temsilcisi olarak yüceltilmektedir. Erkeklik, milliyetçilik söylemlerinde genellikle cesur, güçlü ve koruyucu bir figür olarak tasvir edilir. 

Erkeklik ve milliyetçilik arasındaki bu ilişki, erkeklerin ulusal ideallerin koruyucusu ve milliyetçi hedeflerin gerçekleştiricisi olarak görülmesine yol açmakta, erkeklik normları, milliyetçi ideolojiler tarafından güçlendirilmekte,  toplumsal cinsiyet rolleri pekiştirilmekte, erkeklik, ulusal kimliğin ve ulusun güçlenmesinin bir aracı olarak kullanılmaktadır. 

Milliyetçi hareketler, erkeklerin toplumsal ve politik alanlardaki rollerini belirleyerek, milliyetçi idealler doğrultusunda hareket etmelerini teşvik etmektedir. Bu, erkeklerin ulusal savunma, askeri hizmet ve ulusal değerlerin korunması gibi alanlarda aktif bir rol üstlenmelerini içermektedir. Dolayısıyla, milliyetçilik ve erkeklik arasındaki ilişki, toplumsal cinsiyet normlarının ve ulusal kimliklerin şekillendirilmesini sağlamaktadır. 

Türkiye’de Milliyetçilik, Erkeklik ve Militarizm İlişkisi

Türkiye’de milliyetçilik, erkeklik ve militarizm arasındaki ilişki, ülkenin modernleşme sürecinde önemli bir yere sahiptir. Cumhuriyet döneminde, milliyetçilik ideolojisi, ulusal kimliğin güçlendirilmesi ve toplumsal birliğin sağlanması amacıyla geniş çapta kullanılmıştır. Bu ideolojinin bir parçası olarak, erkeklik normları ve militarist değerler, ulusal savunma ve ulusal çıkarların ön planda olduğu bir çerçeve içinde yeralmıştır.

Militarizm, Türkiye’de milliyetçilik ve erkeklikle yakından ilişkilidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminden itibaren başlayan askerî vesayet ve zorunlu askerlik uygulamaları, milliyetçi ideallerle bütünleşmiş ve erkeklik anlayışını güçlendirmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarından itibaren, askerlik ve militarist değerler, milliyetçi söylemlerin merkezinde yer almış, erkeklik normlarının da şekillenmesine katkıda bulunmuştur.

Erkeklerin ulusal savunmanın ve milliyetçi hedeflerin temsilcileri olarak görülmesi, militarizmin ve erkekliğin toplumsal yapıyı nasıl etkilediğini gözler önüne sermektedir. Askerlik, milliyetçi ideallerin ve erkeklik normlarının pekiştirilmesinde önemli bir rol oynamış ve erkekler, ulusun savunucuları olarak görülmüştür. Bu durum, militarizmin ve milliyetçiliğin toplumsal cinsiyet normları üzerindeki etkilerini artırmıştır.

Türk Romanlarında Erkeklik ve Milliyetçilik İlişkisi

Murat Gür’ün “Türk Romanında Erkeklik ve Milliyetçilik (1908-1923)” adlı çalışması, Türk romanlarında milliyetçilik ve erkeklik arasındaki ilişkinin detaylı bir analizini sunmaktadır. Gür’ün çalışması, milliyetçi ideallerin romanlardaki erkek karakterler aracılığıyla nasıl temsil edildiğini ve bu karakterlerin milliyetçilik söyleminde nasıl bir rol oynadığını incelemektedir.

Gür, Türk romanlarında erkek karakterlerin genellikle milliyetçi idealler doğrultusunda güçlü ve kahraman olarak tasvir edildiğini belirtir. Bu erkek karakterler, ulusun savunucuları olarak yüceltilirken, milliyetçi ideallerin somutlaşmış hali olarak sunulmaktadır. Askerlik, bu karakterlerin milliyetçi kimliklerinin bir parçası olarak öne çıkmaktadır. Erkeklik normlarının pekiştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. 

Sivil erkek karakterlerin milliyetçilik söyleminde nasıl yer aldığına bakıldığında ise, özellikle ötekileştirilen karakterlerin bedenleri, milliyetçi ideallerle uyumsuzlukları nedeniyle olumsuz bir şekilde tasvir edilmektedir. 

İdeal Erkeklik ve Milliyetçilik

Gür, Türk romanlarındaki erkek karakterlerin, milliyetçi idealler doğrultusunda güçlü ve kahraman olarak tasvir edildiğini ortaya koyarken, bu ideal erkeklik figürleri, milliyetçilik söyleminin merkezinde yer almaktadır ve savunucu rolündedir. Gürbüz , sağlıklı ve muntazamdırlar. Ordunun bir parçası ve ulus inşaasına farklı açıdan katkı sağlayan figürlerdir. 

Askerlik de milliyetçilik bağlamında önemli bir rol oynamaktadır, askeri karakterlerin bedenlerinin, milliyetçi ideallerin bir yansıması olarak sunulmaktadır. Ötekileştirilen karakterlerin bedenleri, milliyetçi ideallerle uyumsuzlukları nedeniyle olumsuz şekilde tasvir edilmektedir. Bu ötekileştirme, erkeklik anlayışlarının sınırlarını çizmekte, toplumsal normları güçlendirmektedir. 

Toplumsal Cinsiyet ve Beden Algısı

Kadın ve erkek rolleri de bu çerçevede sekillenmekte, bedenlerin toplumsal karşılığı algıları da biçimlendirmektedir. Kadın ve erkek bedenleri, toplum karşısında eşit değildir. Din, gelenek, siyaset, kültürel faktörler kadının ve erkeğin nasıl olduğunu tanımlerken, kadın bedeni din ve yerel değerlerle katı toplumsal cinsiyet kalıplarıyla şekillenmekte, kadının toplumsal konumu da bu kalıplar içinde kalmaktadır. 

Kaynakça: 

Sünbüllüoğlu Nurseli Yeşim, 2013. Erkek Millet Asker Millet: Türkiye'de Militarizm, Milliyetçilik ve Erkeklikler. İletişim Yayınları. 

Kızıl, F. (2021). Romana yeni bir bakış: Türk romanında erkeklik ve milliyetçilik (1908-1923). Yıl, 341-347. 

Gür, M., & Şengül, H. A. (2018). Türk romanında erkeklik ve milliyetçilik (1908-1923).

Parın, K. (2019). Erkekliğin kitabı: Türk romanında erkeklik ve milliyetçilik (1908-1923)