"FEMME FATALE KADIN" SAYISI ARTIYOR MU?
VAMP KADIN, ÖLÜMCÜL YA DA FELAKET KADIN
SONUCA ULAŞMAK İÇİN HER YOL MÜBAH MI?
TOPLUMSAL VE EKONOMİK BASKILARDAN KAÇIŞ YOLU: FEMME FATALE
NEVİN BİLGİN
Oyun yazarı George Bernard Shaw'un adlandırması olan "femme fatale" cazibeli, tehlikeli ve sonuca ulaşmak için her yolu deneyen kadınları anlatıyor. Geçmişte filmlerde gördüğümüz bu kadın tipleri artık gündelik yaşamın içinde.
Bu figür kadınlar dini, mitolojik ve edebi alanda oldukça yaygın olarak kullanılmıştır.
Femme fatale, sadece çekici ve baştan çıkarıcı bir kadın olarak değil, aynı zamanda gücünü manipülasyon, cinsellik ve akıl oyunlarıyla kullanan tehlikeli bir kadın olarak bilinir. Ancak bu tehlikeli kadın imajı, çoğu zaman yalnızca dış görünüşüyle sınırlı değildir.
PSİKOLOJİK VE SOSYOLOJİK NEDENİ VAR
Bu karakterler, genellikle zor bir geçmişten veya hayal kırıklığıyla dolu bir yaşamdan kaçma arayışında olan kadınlardır. Güzelliklerini ve cinselliklerini, bazen yoksulluktan kurtulmak, bazen ise sosyal statü kazanmak için bir araç olarak kullanırlar. Bu kadınlar, toplumsal ve ekonomik baskılardan kaçış yolu olarak femme fatale kimliğine bürünürler.
SİRENLER VE MEDUSA
Femme fatale'in kökleri mitolojik ve dini figürlere kadar uzanır. Eski Yunan mitolojisinde, Sirenler ve Medusa gibi figürler femme fataleye örnek gösterilebilir. Sirenler, güzellikleri ve büyüleyici sesleriyle denizcileri kandırarak onların ölümlerine yol açan mitolojik yaratıklardır. Benzer şekilde, Medusa da hem güzelliğiyle hem de ölümcül gücüyle tanınan bir figürdür.
KUTSAL KİTAPLARDAKİ HAVVA KARAKTERİ
Dini bağlamda ise, İncil'deki Havva ve Delilah karakterleri femme fatale'in arketipik özelliklerine sahiptir. Havva, yasak meyveyi Adem’e vererek onun cennetten kovulmasına neden olan bir karakter olarak, Delilah ise Samson’u kandırarak onun fiziksel gücünü kaybetmesine sebep olan bir kadın olarak görülür.
Bu anlatılar, femme fatale'in tarih boyunca kadınların baştan çıkarıcı ve yıkıcı güçlerle donatıldığı, erkeklerin ise bu güçler karşısında savunmasız bırakıldığı bir temsili sunar.
19. ve 20. YÜZYILDA POPÜLER OLDU
Edebi ve kültürel anlatılarda femme fatale, 19. ve 20. yüzyıllarda özellikle popülerlik kazanmıştır. Edebiyatta en bilinen femme fatale karakterlerinden biri, Gustave Flaubert’in Madame Bovary romanındaki Emma Bovary’dir. Emma, içinde bulunduğu toplumsal ve ekonomik koşullardan memnun olmayıp, kendisini bir dizi yasak aşk ve lüks yaşam arayışına kaptıran bir kadındır. Bu karakter, toplumsal sınırları aşma isteğiyle femme fatale’in klasik özelliklerini taşır. George Eliot’un Adam Bede adlı romanında Hetty Sorrel, masum marangoz Adam Bede’yi baştan çıkaran genç ve güzel bir köylü kızıdır. Hetty, aynı zamanda statü ve güvenlik arayışında olan bir femme fatale olarak okunabilir.
SİNEMA VE DİZİLERLE BU KADIN TİPİ YAYGINLAŞTI
Sinema ve diziler birlikte femme fatale figürünün daha da geniş bir kitleye ulaşmasını sağlamıştır. 1940'ların ve 1950'lerin klasik filmlerinde bu karakterler yer almıştır. Erkek karakterleri manipüle ederek onları suç işlemeye yönlendiren, hilekâr ve baştan çıkarıcı figürler olarak sunulmuştur.
Gilda (1946) filminde Rita Hayworth’un canlandırdığı Gilda, femme fatale figürünün en unutulmaz örneklerinden biridir. Double Indemnity (1944) filmindeki Phyllis Dietrichson da kocasını öldürtmek için sigorta dolandırıcılığına başvuran ölümcül bir kadındır.
Yine Hürrem Sultan (Muhteşem Yüzyıl) , Bihter (Aşk-ı Memnu) karakterleri de femme fatale kadın tiplemesine örnek gösterilebilir.
İŞ DÜNYASINDA, MEDYADA, SOSYAL HAYATTALAR
Modern dünyada ise femme fatale figürü farklı bir boyut kazanmıştır. Bugünün dünyasında cinsellik, çekicilik ve güç unsurları daha farklı şekillerde temsil edilmekte; iş dünyasında, medyada ve sosyal hayatta femme fatale karakterleri kendini göstermektedir.
Temel İçgüdü (1992) filmindeki Sharon Stone’un canlandırdığı Catherine Tramell karakteri, modern femme fatale'in tipik bir örneğidir. Tramell, zeki, çekici ve manipülatif bir kadın olarak, erkekleri etkileme gücünü sonuna kadar kullanır. Femme fatale karakteri, yalnızca erkeklerin yıkımını değil, aynı zamanda bağımsız ve özgür bir kadını da temsil eder.
FEMİNİSTLER NE DİYOR?
Feminist eleştirmenler, femme fatale’in yalnızca tehlikeli bir kadın olarak görülmemesi gerektiğini, bu karakterin aslında düzenin bir yansıması olduğunu savunurlar. Femme fatale, erkeklerin sahip olduğu güç ve kontrolü kadınların da elde edebileceğini gösteren bir figür olduğunu dile getirirler. Kadınlar, femme fatale kimliğiyle toplumsal baskılara ve sınırlamalara karşı başkaldırmaktadır.
Kaynak:
file:///C:/Users/Nevin/Downloads/Representation_of_Women_as_Femmes_Fatale.pdf
https://listelist.com/femme-fatale-nedir/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder