DÜNYANIN YENİ GÖZDESİ: AFRİKA

KARA PARA AKLAMA, SİLAH TİCARETİ, İNSAN KAÇAKÇILIĞI VE MADENLER İLE STRATEJİK NOKTALARDAKİ ASKERİ ÜSLER

YILDA 50 MİLYAR DOLAR TUTARINDAKİ YASA DIŞI FİNANSAL AKIŞ BATI AFRİKA KAYNAKLI

                              Kaynak: Afrika'ya silah ticareti şeffaf olmayabilir: bu neden tehlikelidir?

NEVİN BİLGİN 

Afrika, doğal kaynak zenginliği, genç ve büyüyen nüfusu, stratejik coğrafyasıyla küresel güçlerin odağında yer alıyor. Kıtadaki yatırımlar ve projeler, ekonomik kalkınma açısından umut verici olsa da kara para aklama, silah ticareti, insan kaçakçılığı gibi yasadışı faaliyetler, korsanlık ve terörizm gibi sorunlar bu gelişimi tehdit ediyor. 

Çin, ABD, İngiltere, Fransa ve Rusya gibi büyük güçler, Afrika’da hem ekonomik hem de askeri varlıklarını artırarak kıtanın geleceğini şekillendirmeye çalışıyor.

Afrika'daki çok kutupluluk, kıtanın uluslararası ilişkilerdeki rolünü yeniden şekillendiren bir gelişme. Bu değişim, iki temel faktöre dayanıyor;  Afrika'daki tek kutuplu egemenliğin sona ermesi ve birden fazla küresel ile bölgesel gücün yükselmesi.

Özellikle Batılı ülkelerin egemenliği yanında, Çin, Hindistan ve Rusya gibi güçler Afrika'ya etkilerini artırmıştır. Bu değişim, Afrika ülkelerinin dış politika ve güvenlik stratejilerini daha esnek hale getirmiştir.

Afrika ülkeleri, ekonomik kalkınma ve güvenlik gibi alanlarda küresel güçler arasındaki seçeneklerden yararlanarak, çıkarlarına en uygun hizalanmaları acaba seçebilmekte midir? Aslında bu çok kutuplu ortam, kıta için daha fazla fırsat ve stratejik esneklik sunmaktadır.

YILDA 50 MİLYAR DOLAR 

Kara para aklama ve yasa dışı finansal faaliyetler Afrika'da ciddi bir sorun oluşturmaktadır. Suçlular ve teröristler, yasa dışı faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri aklamak için finansal sistemdeki zayıf noktaları kullanmaktadır. Örneğin, yılda yaklaşık 50 milyar dolar tutarındaki yasa dışı finansal akışın yalnızca Batı Afrika ülkelerinden kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Bu, ülkeler ve şirketler için büyük bir gelir, yatırım ve meşruiyet kaybı anlamına gelmektedir.

YASADIŞI SİLAH TİCARETİ 

Ayrıca, Afrika'da yasadışı silah ticareti de yaygın bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Batı Afrika'da bu ticaret, bölgedeki çatışmaları ve istikrarsızlığı körüklemektedir. Yasadışı yollarla silahların silahlı grupların eline geçmesi, çatışmaların devam etmesine neden olmaktadır.

KORSANLAR 2005-2012 ARASINDA 413 MİLYON DOLAR KAZANÇ SAĞLADI

Somali korsanları ise deniz taşımacılığını tehdit eden önemli bir sorun olmuştur. 2005 ve 2012 yılları arasında Somali korsan grupları, 339 milyon dolar ile 413 milyon dolar arasında kazanç sağlamışlardır. 2023'te korsanlık faaliyetleri yeniden artış göstermiştir ve bu durum deniz ticaretini olumsuz etkilemeye devam etmektedir. Örneğin, Mart 2024'te kaçırılan Bangladeş bandıralı MV Abdullah gemisi için 5 milyon dolar fidye ödendiği iddia edilmiştir.

NEDEN AFRİKA

Afrika, dünya genelindeki enerji ve doğal kaynakların önemli bir kısmını barındırmaktadır. Özellikle petrol, doğalgaz ve altın gibi değerli metallerin bulunduğu bu bölge, enerji krizlerinde ve doğal kaynak talep artışlarında önemli bir rol oynamaktadır.

İkinci Büyük Çiftçi Alanı

Afrika, dünya genelindeki çiftçi alanlarının %60'ını oluşturmaktadır. Bu durum, tarım yatırımlarının ve gıda üretimini artırmak için büyük bir potansiyele sahiptir.

Teknolojik Gelişme

Afrika'da teknolojik gelişme ve 4G/5G ağlarının genişlemesi, yatırımcılar için büyük bir fırsat yaratmaktadır. Özellikle yapay zeka (AI) tabanlı şirketler ve dijital finansman alanları büyük potansiyele sahiptir.

Ekonomik Büyüme

Afrika'da ekonomik büyüme hızları oldukça yüksek ve birçok ülke, hızlı büyüyen ekonomileri ile yatırımcıları çekmektedir. Özellikle Nijerya, Kenya ve Güney Afrika gibi ülkeler yatırımcıların ilgisini çekmektedir.

Sürdürülebilir Kalkınma

Afrika'da sürdürülebilir kalkınma projeleri ve yenilenebilir enerji yatırımları artmaktadır. Bu tür projeler, çevresel sürdürülebilirlik ve ekonomik büyüme için önemli bir rol oynar.

İşletme ve Ticaret

Afrika'da ticaret bariyerlerinin düşmesi ve iç-Afrika ticaretinin büyümesi, yatırımcılar için yeni fırsatlar yaratmaktadır. Özellikle Afrika Kalkınma Birliği (AfCFTA) gibi örnekler, ticaretin artmasına katkıda bulunmaktadır.

BÜYÜK ÜLKELERİN ASKERİ VARLIĞI

Afrika, küresel rekabetin merkezlerinden biri haline gelirken, kıtaya yönelik yatırımlar ve askeri üsler, büyük güçlerin stratejik hedeflerini ortaya koyuyor.

1. Çin ve Cibuti Askeri Üssü

Yatırımlar: Çin, Afrika’da sağlık, enerji, madencilik ve altyapı projelerine odaklanıyor. Özellikle Nijerya, Angola ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde madencilik ve enerji yatırımları dikkat çekiyor. COVID-19 pandemisi sırasında yapılan sağlık yardımları, Çin’in kıtadaki yumuşak güç stratejisinin bir parçası olarak görülüyor.

Üsler: Çin’in Cibuti’deki askeri üssü, stratejik öneme sahip ve Afrika Boynuzu’ndaki güvenliği sağlamak amacıyla kullanılıyor.

2. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Angola Lobito Koridoru

Yatırımlar: ABD, Afrika’da enerji ve altyapı projelerine yoğunlaşıyor. Özellikle Angola’daki Lobito Koridoru Projesi gibi girişimler, ABD’nin kıtadaki varlığını artırıyor.

Üsler: ABD, birçok Afrika ülkesinde askeri üsler ve ortak savunma işbirlikleri kurmuş durumda. Bu üsler, terörle mücadele ve güvenlik operasyonlarında önemli bir rol oynuyor.

3. İngiltere ve Devlet Destekli Şirketler

Yatırımlar: İngiltere, lojistik ve bağlantı altyapısı sektörüne yatırım yapıyor. BAE Systems gibi devlet destekli şirketler, Afrika’da aktif bir rol oynuyor.

Üsler: İngiltere’nin kıtada askeri üsleri bulunuyor ve bölge ülkeleriyle yaptığı işbirlikleriyle varlığını sürdürüyor.

4. Rusya'nın Ticaret Güzergahları ve Enerji Projeleri Var

Yatırımlar: Rusya, Afrika’daki stratejik minerallere ve enerji projelerine yatırım yapıyor. Bu yatırımlar, kıtadaki ticaret güzergahlarını kontrol etmeye yönelik stratejik bir hamle olarak değerlendiriliyor.

Üsler: Rusya da Afrika’da askeri üsler kurarak kıtadaki varlığını pekiştiriyor. Bu üsler, aynı zamanda diplomatik etkisini artırmak için bir araç olarak kullanılıyor.

5. Fransa'nın Eski Sömürgeleri

Fransa'nın Afrika'daki askeri üsleri, tarihsel olarak eski sömürge ilişkilerinin bir devamı olarak şekillenmiştir. Bugün Fransa, Afrika kıtasında Djibouti, Gabon, Côte d'Ivoire ve Senegal gibi ülkelerde kalıcı askeri üslerine sahiptir. Ancak son yıllarda Fransa, Afrika'daki askeri varlığını gözden geçirmiştir. Özellikle Mali, Nijer ve Burkina Faso gibi ülkelerdeki üslerini kapatmış ve Çad'daki askeri varlığını azaltmaya başlamıştır. Bu değişiklikler, Afrika'daki güvenlik dinamiklerinin ve Fransa'nın bölgedeki stratejisinin dönüşümünü yansıtmaktadır.

Fransa'nın Afrika'daki ekonomik yatırımları da önemli bir boyut taşır. Fransa'nın yatırımları genellikle eski sömürgelerinde yoğunlaşmıştır. Özellikle Côte d'Ivoire, Güney Afrika ve Senegal gibi ülkelerde büyük ekonomik yatırımlar yapılmaktadır. Bu yatırımlar, enerji, altyapı, sanayi ve hizmetler gibi birçok sektörü kapsamaktadır. Fransa, Afrika'nın büyüyen pazarlarında rekabet edebilmek için ekonomik ilişkilerini güçlendirmeye devam etmektedir. Bu ekonomik bağlar, Fransa'nın Afrika'daki stratejik çıkarlarını desteklemektedir.

6. Almanya ve Yeşil Enerji Projeleri

Afrika'daki yatırımlarını genellikle çevre dostu ve sürdürülebilir projeler üzerine yoğunlaştırmaktadır. Bu, Almanya'nın Afrika ile olan ekonomik ilişkilerinde çevre, kalkınma ve altyapı odaklı bir yaklaşımı benimsemesinin bir sonucudur. İşte Almanya'nın Afrika'daki bazı önemli yatırımları ve projeleri:

Yeşil Enerji Projeleri: Almanya, Afrika'da yeşil enerji projelerine önemli yatırımlar yapmaktadır. Almanya hükümeti, Afrika'da sürdürülebilir enerji erişimini artırmak amacıyla yaklaşık 3 milyar Avro yatırım yapmayı taahhüt etmiştir. Bu projeler, güneş enerjisi, rüzgar enerjisi ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımıyla enerji ihtiyacını karşılamayı ve çevresel etkileri azaltmayı hedeflemektedir.

Sürdürülebilir Kalkınma: Almanya, Afrika'daki ekonomik ve sosyal gelişimi teşvik etmeyi amaçlayan çeşitli sürdürülebilir kalkınma projelerine de yatırım yapmaktadır. Bu projeler, eğitim, sağlık, kadın hakları ve ekonomik fırsatlar gibi alanlarda sosyal kalkınmayı hedeflemektedir. Almanya'nın bu projelere olan desteği, Afrika'da daha sürdürülebilir ve kapsayıcı bir kalkınma sürecine katkı sağlamaktadır.

Altyapı: Almanya, Afrika'daki altyapı projelerine yatırım yaparak kıtadaki ekonomik büyümeyi desteklemektedir. Ulaşım, enerji, su temini gibi temel altyapı hizmetlerinin geliştirilmesine yönelik yatırımlar, Afrika'nın kalkınma hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmaktadır. Almanya'nın bu tür altyapı projelerine olan katkıları, kıtanın ekonomik entegrasyonunu ve genel yaşam standartlarını iyileştirmeyi amaçlamaktadır.

KORSANLIK, TERÖRİZM VE YASADIŞI FAALİYETLER

Afrika’nın kalkınma potansiyeli, yasadışı faaliyetler nedeniyle büyük ölçüde tehdit altındadır. 

Somali’de Korsanlık

Somali kıyılarındaki korsanlar, uluslararası deniz ticareti için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Kaçırılan gemilerden alınan fidyeler, korsanların başlıca gelir kaynağı. Somali’nin bu nedenle yılda yaklaşık 300 milyon dolar kaybettiği tahmin edilmektedir. 

Yemen ve Terörist Gruplar

Afrika kıtasına komşu Yemen’deki El Kaide ve IŞİD gibi terörist gruplar, bölgedeki güvenlik boşluklarından faydalanmaktadır. Bu gruplar, kara para aklama ve silah ticareti yoluyla finansman sağlayarak çatışmaları körüklemektedir. 

SİLAH TİCARETİ VE KARA PARA AKLAMA

Batı Afrika, yasadışı silah ticaretinin merkezi konumunda. Silahlar, yasa dışı yollarla silahlı gruplara ulaşırken, kara para aklama faaliyetleri de bölgedeki çatışmaları ve istikrarsızlığı artmaktadır. 

AFRİKA'NIN GELECEĞİ

Afrika, dünya sahnesinde yükselirken, fırsatlarla birlikte büyük zorluklarla da karşı karşıya. Çin, ABD, İngiltere, Fransa ve Rusya gibi küresel güçlerin kıtaya olan ilgisi, ekonomik kalkınmayı hızlandırmakta, ancak korsanlık, terörizm ve yasadışı faaliyetler gibi tehditlerin çözülmemesi güvensiz ve istikrarsız bir ortam yaratmaktadır. 

Afrika’nın potansiyeli, yalnızca doğal kaynaklarından değil, aynı zamanda yerel halkının dinamizmi ve genç nüfusundan gelmektedir. 

Kaynakça: 

https://www.steelradar.com/almanya-afrikada-yesil-enerji-projeleri-gelistirmek-icin-yatirimlar-yapiyor/?form=MG0AV

https://ecfr.eu/article/why-france-should-close-its-permanent-military-bases-in-africa/?form=MG0AV3

https://www.investmentmonitor.ai/features/french-colonial-fdi-africa-morocco-tunisia-cote-divoire/

https://za.ambafrance.org/Africa-confirms-its-contribution-to-France-s-FDI-overall-assessment-in-2022?form=MG0AV3

https://www.radikal.com.tr/dunya/analiz-dunya-suriyeyi-tartisirken-abdnin-afrikadaki-yeni-stratejisi-1881/?form=MG0AV3

https://fikirturu.com/jeo-politika/afrikada-kimin-eli-kimin-cebinde/?form=MG0AV3

https://fikirturu.com/jeo-politika/afrikada-kimin-eli-kimin-cebinde/?form=MG0AV3

https://www.msn.com/en-us/news/world/somali-piracy-20-the-bbc-meets-the-new-robbers-of-the-high-seas/ar-AA1wimtr?form=MG0AV3

https://www.state.gov/reports/country-reports-on-terrorism-2023/yemen?form=MG0AV3

https://theconversation.com/arms-trade-to-africa-can-be-opaque-why-this-is-dangerous-175996?form=MG0AV3

https://theconversation.com/arms-trade-to-africa-can-be-opaque-why-this-is-dangerous-175996?form=MG0AV3