İLK İNSANLAR KIŞ UYKUSUNA MI YATIYORDU? 

NEVİN BİLGİN 

İnsan evrimi hakkında her yeni bulgu, geçmişin karanlık köşelerine ışık tutuyor. İspanya’daki Atapuerca fosil alanında yapılan son çalışmalar, ilk insanların kış aylarında nasıl hayatta kaldıkları konusunda çarpıcı bir iddiayı gündeme taşıdı: Kış uykusu. Bu ilginç hipotez, soğuk ve sert kış koşullarında metabolizmayı yavaşlatarak enerji tasarrufu sağlamayı içeriyor. Ancak, bu olasılığın heyecan verici olduğu kadar tartışmalı olduğu da bir gerçek.

Kemiklerdeki İzler Ne Söylüyor?

Sima de los Huesos, "kemik çukuru," Kuzey İspanya’da bulunan ve insan evriminin en önemli duraklarından biri olarak bilinen bir fosil alanı. Burada bulunan Neandertal kemiklerinin mikroskobik incelemesi, kış uykusuna yatan hayvanlardakine benzer lezyonlar içeriyor. Kemik büyümesindeki düzensizlikler, yılın belirli dönemlerinde metabolizmanın yavaşladığını gösteriyor olabilir. Araştırmacılar, bu bulguların atalarımızın sert kış koşullarında hayatta kalabilmek için tıpkı ayılar gibi kış uykusuna yattıklarını gösterebileceğini öne sürüyor.

The Guardian’da Robin McKie’nin yazısı, sadece kemik büyümesinin yıl boyunca tutarlı olmaması değil, aynı zamanda bu dönemlerde bireylerin hareketliliğinin ve enerji harcamasının azaldığını gösteriyor. Ancak bu, tamamen yeni bir olgu değil. Memeliler arasında metabolizmayı yavaşlatarak soğuk havalarda enerji tasarrufu sağlamak yaygın bir strateji. 

Genetik Çeşitliliğin Azlığı ve Yaşam Süresi

Neandertallerin genetik çeşitliliğinin azlığı ve akraba çiftleşmelerin yaygınlığı, onların hayatta kalma stratejilerinin modern insanlardan farklı olduğunu gösteriyor. Araştırmacı Martin Sikora, bu durumun Neandertallerin küçük ve izole topluluklar halinde yaşadıklarını, buna karşın modern insanların daha geniş sosyal ağlara sahip olduğunu düşündürdüğünü belirtiyor. Bu geniş sosyal ağlar, modern insanların hayatta kalma avantajı kazanmasını sağlamış olabilir.

Modern insanlar, soğuk kışları topluluklar arası dayanışma ve kaynak paylaşımıyla atlatmayı seçerken, Neandertaller bireysel adaptasyonlara yönelmiş olabilir. Kış uykusunun da  bu adaptasyonlardan biri olabileceği belirtiliyor. 

 Kış Uykusu Yeteneği,  Gelecekte Mümkün mü?

Bu tartışmalar sadece geçmişe değil, geleceğe de ışık tutuyor. Bugün bilim insanları, insan metabolizmasını yapay olarak yavaşlatmanın mümkün olup olmadığını araştırıyor. Uzay yolculuklarında astronotların uzun süreli seyahatler boyunca uykuya benzer bir durumda tutulması fikri, bu çalışmaları hızlandıran etmenlerden biri. İnsan vücudu, doğası gereği uzun süreli hareketsizlik ve enerji tasarrufu için evrimleşmiş bir mekanizmaya sahip olmayabilir, ancak bu tür bir yeteneğin biyoteknolojik yollarla tetiklenmesi, gelecekte yeni kapılar açabilir.

Bilimin Sınırları 

Kış uykusu hipotezi, bilimsel toplulukta tartışmalara neden olmuş durumda. Bazı araştırmacılar, bu kanıtların yeterince güçlü olmadığını savunarak hipotezi reddediyor. Ancak bu tartışmalar, insan evrimini ve adaptasyonlarını daha derinlemesine anlamak için önemli.

Atapuerca’da (İspanya) bulunan kemikler, yalnızca geçmişimize dair ipuçları değil, aynı zamanda gelecekte insan biyolojisini nasıl manipüle edebileceğimizin de bir habercisi olabilir. 

Kaynakça: 

https://www.insidehook.com/culture/did-neanderthals-spend-their-winters-hibernating?form=MG0AV3

https://www.frontiersin.org/journals/environmental-archaeology/articles/10.3389/fearc.2024.1405535/full?form=MG0AV3

https://www.ancient-origins.net/news-evolution-human-origins/human-hibernation-0014700?form=MG0AV3