SOĞUK SAVAŞ'IN YENİ ADRESİ GRÖNLAND'DA KADINLARA ZORLA SPİRAL UYGULANMASI SKANDALI

TRUMP'IN GÖZ KOYDUĞU TOPRAKLARDA İNSAN HAKLARI İHLALLERİ

İNUİT GÖRANDLILAR

NEVİN BİLGİN 

Grönland, yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük adası olarak stratejik bir öneme sahip. Yeni Soğuk Savaş'ın yeni bir cephesini oluşturan, staretejik önemi, yeraltı madenleri ve askeri üs olması, iklim değişikliğinde önemli bir güzergah haline gelecek olan Grönland, yaşanan insan hakları skandallarıyla da biliniyor. 

Grönland’ın önemi sadece jeopolitik boyutuyla sınırlı değil; tarihsel olarak insan hakları ihlalleriyle de anılmaktadır. 20. yüzyılın ortalarında Danimarka Krallığı, Grönland’daki nüfus artışını kontrol altına almak amacıyla bir dizi politika uygulamaya koymuştur. Bunların en tartışmalısı, “Spiralkampagnen” adı verilen doğum kontrol kampanyasıdır.

                                                                                                                     FOTOĞRAF VİKİPEDİ

Spiralkampagnen ve Zorla Spiral Uygulamaları

1966-1970 yılları arasında yürütülen bu kampanya, yaklaşık 4.500 Grönlandlı kadın ve kız çocuğuna rızaları dışında Lippes Loop adı verilen bir doğum kontrol spirali takılmasıyla sonuçlandı. Bu rakam, dönemin doğurganlık çağındaki kadınlarının neredeyse yarısını oluşturuyordu. Kampanya, genç yaşta hamilelik oranlarını düşürmek ve nüfus artışını kontrol altına almak amacıyla başlatıldı. Ancak, bu müdahale kadınların rızası olmadan yapıldığı için ciddi etik sorunlar doğurdu.

Kampanyanın sonuçları Danimarka yetkilileri tarafından başarılı olarak kabul edildi, zira 1966'dan 1974'e kadar geçen sekiz yıl içinde Grönland'ın doğurganlık oranı kadın başına yedi çocuktan 2,3 çocuğa düştü. Ancak bu, kadınların bedenleri üzerinde kontrol haklarının ihlal edilmesi ve uzun vadeli psikolojik etkilerle sonuçlandı.

Sosyal Deney: Grönlandlı Çocukların Danimarka’ya Götürülmesi

Grönland’daki zorla spiral uygulamalarının yanı sıra, 1950’lerde Danimarka hükümeti tarafından gerçekleştirilen başka bir sosyal deney, Grönlandlı çocukları hedef aldı. Bu deney kapsamında, altı Grönlandlı çocuk Danimarka’ya götürülerek "küçük Danimarkalılar" olarak eğitilmeleri planlandı. Bu çocuklar, ailelerinden koparılarak Danimarka’da kültürel asimilasyona tabi tutuldu. Ancak, geri döndüklerinde Grönland’da bir yetimhaneye yerleştirildiler ve ailelerinden uzak bir yaşam sürmek zorunda kaldılar.

Bugün bu bireyler, Danimarka devletinden tazminat talep ediyor. Avukatları, hayatta kalan altı kişinin her birinin 28 bin 200 sterlin (yaklaşık 37 bin 800 dolar) tazminat istediğini belirtti. Danimarka yetkilileri özür diledi ancak mağdurlar hala adalet arayışlarını sürdürüyor.

Grönland’ın Geleceği ve Danimarka ile İlişkileri

Grönland, Danimarka Krallığı'na bağlı özerk bir bölge olarak yıllık büyük miktarda sübvansiyon alıyor. Ancak, geçmişte yaşanan insan hakları ihlalleri ve Danimarka’ya olan bağımlılığı, Grönland halkı arasında bağımsızlık taleplerini güçlendiren bir unsur haline geldi. Son yıllarda, Grönland'ın bağımsızlığına yönelik talepler ve Danimarka’ya karşı duyulan güvensizlik, bu tür geçmiş uygulamaların da etkisiyle daha fazla tartışılmaya başlandı.

Kaynaklar: 

https://www.bbc.com/turkce/articles/cxrql0grd30o?form=MG0AV3

https://www.bbc.com/news/world-us-canada-53819727

https://tr.euronews.com/2023/10/02/rizalari-disinda-dogum-kontrolu-uygulanan-gronlandli-ka

https://www.milliyet.com.tr/dunya/gronlandda-istegi-disinda-dogum-kontrol-uygulanan-kadinlarin-hikayesi-6869774?form=MG0AV3

https://www.bbc.com/news/world-europe-63049387