EFENDİSİ OLMAYAN TOPRAKLAR....
KİMSENİN SAHİPLENMEDİĞİ TOPRAKLAR: DÜNYANIN KAYIP BÖLGELERİ
TERRA NULLİUS BÖLGELERİ
NEVİN BİLGİN
Terra nullius, Latince "kimsenin toprağı" anlamına gelir ve uluslararası hukukta hiçbir devletin egemenliği altında olmayan toprakları tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. Bu terim, tarih boyunca farklı bağlamlarda kullanılmış ve özellikle sömürgecilik döneminde Avrupa devletleri tarafından yeni topraklar üzerinde hak iddia etmek için bir gerekçe olarak öne sürülmüştür. Günümüzde ise birkaç bölge hâlâ terra nullius statüsünde kabul edilmektedir.
1. Bir Tawil: Afrika'nın Sahipsiz Toprağı
Mısır ile Sudan arasındaki Bir Tawil bölgesi, dünya üzerindeki en bilinen terra nullius alanlarından biridir. Yaklaşık 2.060 kilometrekarelik bu çöl arazisi, sert iklim koşulları nedeniyle yaşanmaz kabul edilir ve herhangi bir ülke tarafından resmi olarak sahiplenilmemiştir. İlginç bir şekilde, bu toprak parçasının sahipsiz kalmasının nedeni, Sudan ve Mısır arasındaki sınır anlaşmazlıklarıdır. Sudan, Hala'ib Üçgeni adlı daha büyük ve değerli bir bölgeyi talep ederken, Mısır da aynı bölge üzerinde hak iddia etmektedir. Ancak iki ülke de Bir Tawil'i istemediğinden, burası fiilen sahipsiz toprak olarak kalmaktadır.
2. Marie Byrd Land: Antarktika'nın Boşluğu
Marie Byrd Land, dünyanın en büyük sahipsiz toprak parçası olarak bilinir. Yaklaşık 1.610.000 kilometrekarelik bu bölge, Antarktika'nın batısında yer almaktadır. Antarktika üzerindeki toprak iddiaları, 1959 tarihli Antarktika Antlaşması ile dondurulmuş olup, bu anlaşmaya taraf olan ülkeler yeni toprak taleplerinde bulunamamaktadır. Ancak Marie Byrd Land, hiçbir ülke tarafından resmen sahiplenilmemiştir. Bölgenin aşırı iklim koşulları ve ulaşım zorlukları, burayı sürekli bir yerleşim için elverişsiz kılmaktadır.
3. Tuna Nehri Üzerindeki Sahipsiz Topraklar
Avrupa’da da bazı küçük toprak parçaları terra nullius olarak kabul edilmektedir. Özellikle Hırvatistan ile Sırbistan arasındaki sınır ihtilafları nedeniyle Tuna Nehri çevresinde bazı bölgeler herhangi bir devletin egemenliği altında değildir. Bu alanlardan en bilineni, yaklaşık 7 kilometrekarelik Liberland’dır. 2015 yılında bir grup aktivist tarafından bağımsız bir mikro-devlet olarak ilan edilen Liberland, uluslararası hukuk açısından henüz tanınmamıştır. Sınır anlaşmazlıkları nedeniyle Hırvatistan ve Sırbistan da bu bölgeyi resmen sahiplenmemektedir.
Hukuki Boyut
Terra nullius kavramı, uluslararası hukukta önemli tartışmalara yol açmıştır. Geçmişte bu ilke, sömürgeci devletler tarafından yerli halkları görmezden gelerek toprak elde etmek için kullanılmıştır. Günümüzde ise bu tür sahipsiz topraklar genellikle sınır anlaşmazlıkları, uluslararası antlaşmalar ve coğrafi izolasyon nedeniyle sahiplenilmemektedir. Ancak iklim değişikliği ve doğal kaynak arayışları, gelecekte bu bölgelerin statüsünü değiştirebilir.
Kaynakça:
https://www.ncesc.com/geographic-pedia/what-places-on-earth-dont-belong-to-anyone/?form=MG0AV3
https://en.wikipedia.org/wiki/Terra_nullius?form=MG0AV3
https://www.law.cornell.edu/wex/terra_nullius
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/700827
https://www.theindigenousfoundation.org/articles/the-doctrine-of-discovery-and-terra-nullius
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder