KUŞAKLAR ARASINDA DEĞİŞEN EYLEM BİÇİMLERİ

Z KUŞAĞI VE YENİ PROTESTO KÜLTÜRÜ

ÖPÜŞME EYLEMLERİ, SEMAZENLİ PROTESTO, SOSYAL MEDYAYA DÖNÜK İLGİNÇ PANKART VE GÖRSELLER

NEVİN BİLGİN 

Toplumların değişimi, kuşaklar arası farkları en net şekilde ortaya çıkaran süreçlerden biridir. Z Kuşağı'nın meydanlardaki eylemleri, bu değişimin sadece bir yansıması değil, aynı zamanda geleceğe yön veren bir ipucu niteliğinde. 

Pankartların dili, eylem biçimlerinin farklılığı, kullanılan  semboller, her kuşağın kendi dönemine özgü bir tavır geliştirdiğini kanıtlıyor.

1960'ların Eylem Kültürü

1960'lar, ideolojilerin gölgesinde şekillenen bir dönemi temsil eder. Soğuk Savaş döneminin keskin çizgileri, gençlerin meydanlara taşıdığı taşkın sloganlarla belirgindi. "Çiçek Çocuklar" olarak bilinen hareketler daha barışçıl bir söylemi benimserken, ideolojik mesajların öne çıktığını, sol yumruk ya da da sağ yumruk havada sembollerinin kullanıldığı görülüyor. 

1970'lerin Sertleşen Çizgileri

1970'lere gelindiğinde, eylemler daha sert ve organize hale gelirken, dönemin siyasi keskinliği ile birlikte, provakosyanların da devreye girmesiyle taşlı, sopalı, silahlı eylem tarzına gidiş görüldü. Boykotlar, çatışmalar, farklı görüştekilerin karşılıkla çatışmaları görüldü. Eylemler yerine, daha yoğun çatışmalara bıraktı zamanla kendisini. 

Z Kuşağı'nın Yaratıcı Protestoları

Bugün, Z Kuşağı'nın eylemlerine baktığımızda oldukça farklı bir tablo görüyoruz. Özgünlük, mizah ve yaratıcılık, bu kuşağın protesto kültürünü şekillendiriyor. İdeolojik sloganlardan ziyade, mantık ve akıl yürütmeye dayalı esprili pankartlarla karşılaşıyoruz. 

ÖPÜŞME EYLEMLERİ

"Rimelli eylemler," "öpüşme eylemleri" veya "semazenlerle gaz protestosu" gibi alışılmışın dışında yöntemler, Z Kuşağı'nın farkını açıkça ortaya koyuyor. Bu tarz eylemler, sadece bir karşı duruş değil, aynı zamanda bir ironi ve mesaj içeriyor.

Z Kuşağı'nın Teknolojiyle İç İçe Yaşamı

Z Kuşağı, teknolojinin günlük hayatın her noktasında yaygın olarak kullanıldığı bir dönemde doğmuş ve bu durum onların davranışlarını şekillendirmiştir. Yapılan araştırmalar, Z Kuşağı'nın bilgiye hızlı erişim, liderlik ve duyarlılık gibi kendine özgü niteliklere sahip olduğunu göstermektedir. 

Bu kuşağın teknoloji kullanma eğilimleri, diğer dijital yerlilere oranla daha fazladır. Eğitim alanında yapılan çalışmalar, Z Kuşağı'nın öğrenme profillerine uygun teknoloji tabanlı araçların tasarlanması gerektiğini vurgulamaktadır.

Yine araştırmalar Z Kuşağı'nın empati, duygusal zeka, sosyal zeka, insani değerlere sahip olma gibi değerlere sahip olduğunu göstermiştir. 

Teknolojik çağda doğdukları için diğer kuşaklara göre farklı bir zihin yapısına sahipler. Analitik düşünme ve hızlı karar verme bu kuşağın belirleyici özelliklerinden. 

Bireysel hareket eden bu kuşak, diğer kuşaklara göre daha özgüvenli. Özgür ruhlu oldukları için kurallardan pek hoşlanmıyorlar. 

SOSYAL MEDYAYI KAMUSAL ALANIN UZANTISI OLARAK GÖRÜYORLAR

Z Kuşağı, teknolojinin yoğun olarak kullanıldığı bir dönemde doğmuş ve büyümüş bir kuşak olarak, internet ve sosyal medyayı günlük yaşamlarının vazgeçilmez bir parçası haline getirmiştir. İnternet onlar için yalnızca sosyalleşme ve iletişim gibi bireysel eylemlerle sınırlı olmayıp, aynı zamanda kendini ifade etme ve kamusal alanın bir uzantısı olarak işlev görmektedir. Kamusal alan, kamuoyunun şekillendiği ve toplumsal konular üzerine örgütlenme gibi eylemlerin gerçekleştiği bir alan olarak değerlendirilmekte; Z Kuşağı ise bu alanı internet ve sosyal medya aracılığıyla daha demokratik bir şekilde kullanabilmektedir. Web 2.0 teknolojilerinin sağladığı etkileşim, bu kuşağın hak arama ve toplumsal olaylara dair görüşlerini daha güçlü bir şekilde ifade edebilmesine olanak tanımaktadır.

Nitel bir araştırma yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmada, Z Kuşağı mensubu bir grup üzerinden internet ve sosyal medyanın hak arama bağlamındaki etkileri incelenmiştir. Çevrimiçi ortamda yapılan görüşmeler, bu teknolojilerin toplumsal olaylar ve hak aramada umut verici bir araç olarak görüldüğünü ortaya koymuştur. Katılımcılar, internetin ve sosyal medyanın, karar alıcılar üzerinde belirleyici bir etkisi olabileceğini belirtmiş, bu mecraların bireylerin fikirlerini güçlendiren bir platforma dönüştüğünü vurgulamışlardır. Z Kuşağı'nın bu dijital araçları etkin kullanımı, toplumsal konularda farkındalık yaratmada önemli bir rol oynamaktadır.

Sosyal Medya Çocukları

Yapılan görüşmelerde sosyal medyanın Z Kuşağı üzerinde baskın biçimde etkili olduğu da biliniyor. Organizasyonlarını sosyal medya üzerinden gerçekleştirirken, eylemlerin şeklini, görselliğini de daha çok sosyal medyaya göre düzenledikleri gözlemleniyor. 

Sosyoekonomik ve Politik Farklılıklar

Tabii Z kuşağının tümü de aynı yapıda değil. Yapılan araştırmalar ekonomik gelir seviyesi yüksek olup modern ailelerde yaşayan bireylerin politik fikirler açısından özgür karar alabildiği gözlemlenirken, geleneksel ailelerden gelen bireylerin daha muhafazakâr yapıda olup politik açıdan da geleneksel davrandığı tespit edilmiştir.

 Bu durum, Z Kuşağı'nın oy verme davranışlarının sosyoekonomik ve kültürel faktörlere bağlı olarak değişebileceğini göstermektedir.

Kaynakça: 

https://dergipark.org.tr/tr/pub/deusosbil/issue/48767/456533

https://dergipark.org.tr/en/pub/ijemi/issue/66427/1003852

https://dergipark.org.tr/tr/pub/jena/issue/67482/1035189

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2180321