TÜRKİYE'NİN BOYKOT TARİHİ: TOPLUMSAL VE SİYASAL BİR ARAÇ OLARAK BOYKOT
İLK BOYKOT AVUSTURYA-MACARİSTAN BOYKOTU ve YIL 1908
NEVİN BİLGİN
CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in gündeme getirdiği "boykot" çağrısının Türkiye'deki geçmişi oldukça eski. Osmanlı döneminde de boykot yapılıyordu.
Boykot, bir ürün, hizmet veya kişiyi tamamen reddetme ve tüketmeme eylemi olarak tarih boyunca toplumsal hareketlerin ve siyasal duruşun etkili bir aracı olmuştur. Ekonomik ve politik baskı unsuru olarak kullanılan boykotlar, halkın bilinçli tepkisinin somut göstergesi hâline gelmiştir.
Türkiye de 20. yüzyıldan itibaren farklı nedenlerle boykot hareketlerine sahne olmuş ve bu hareketler toplumsal bellekte önemli bir yer edinmiştir.
Osmanlı Döneminde Boykotlar
Osmanlı Devleti’nde boykot hareketlerinin en dikkat çekici örneklerinden biri, 1908 Avusturya-Macaristan boykotudur. Avusturya'nın Bosna-Hersek'i ilhak etmesine tepki olarak Osmanlı tüccarları, Avusturya mallarını boykot ederek ekonomik bir baskı oluşturmuştur.
Osmanlı hükümeti bu boykota doğrudan müdahil olmamış, halkın tepkisini özgür iradesinin bir yansıması olarak değerlendirmiştir. Bu olay, dönemin milliyetçilik bilincini güçlendiren unsurlardan biri olarak görülmektedir.
Cumhuriyet Döneminde Boykot Hareketleri
1923'te Cumhuriyet'in ilanının ardından Türkiye'de de boykot hareketleri toplumsal tepkilerin bir ifadesi olmaya devam etmiştir. Bazı dikkat çekici örnekler şunlardır:
1955 Rum ve Yunan Malları Boykotu: 6-7 Eylül olaylarının ardından, Yunanistan’a ve İstanbul’daki Rum azınlığa karşı bir ekonomik baskı oluşturmak amacıyla gerçekleştirilen boykot hareketidir.
1964 ABD Boykotu: ABD’nin Kıbrıs politikalarına tepki olarak Amerikan mallarına karşı yaygın bir boykot başlatılmıştır. Bu boykot, Türkiye’nin uluslararası ilişkilere duyduğu hassasiyeti ve halkın tepkisini yansıtmaktadır.
1974 ABD Ürünlerine Boykot: Kıbrıs Harekâtı sonrası ABD'nin Türkiye'ye uyguladığı silah ambargosuna yanıt olarak, Amerikan mallarına karşı bir boykot kampanyası düzenlenmiştir.
Yakın Tarihte Boykotlar
1980'lerden itibaren küreselleşme ve ekonomik entegrasyonun artmasıyla birlikte boykot hareketleri daha çok siyasi ve dini motivasyonlarla şekillenmiştir.
1998 Coca-Cola ve McDonald's Boykotu: ABD’nin Orta Doğu politikalarına karşı duyulan tepkinin bir yansıması olarak düzenlenen bu boykot, geniş çapta destek bulmuştur.
2006 Danimarka Boykotu: Danimarka’da bir gazetenin Hz. Muhammed karikatürlerini yayınlamasına tepki olarak Türkiye dahil birçok Müslüman ülkede Danimarka ürünlerine karşı boykot çağrıları yapılmıştır.
2020 Fransız Ürünleri Boykotu: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un İslam karşıtı açıklamalarına tepki olarak Fransız mallarının boykot edilmesi gündeme gelmiş ve geniş kitlelerce desteklenmiştir.
İsrail Ürünleri Boykotu: İsrail’in Filistin’e yönelik politikalarına tepki olarak, Türkiye’de birçok kez İsrail mallarına karşı boykot çağrıları yapılmıştır. Gazze Şeridi’nde yaşanan insanlık dramlarının yoğunlaştığı dönemlerde bu boykotlar daha geniş kitleler tarafından benimsenmiştir.
Kaynakça:
Yalman, Ahmet Emin. Yakın Tarihte Gördüklerim
Toprak, Zafer, Türkiye'de Milli İktisat
https://bianet.org/haber/bir-muhalefet-sekli-tuketici-boykotlari-20260
https://haberglobal.com.tr/ekonomi/israil-boykotlari-turkiyede-de-tuketicilerin-tercihlerini-etkiledi-320384
https://www.sozcu.com.tr/israil-boykotlari-turkiye-de-de-tuketicilerin-tercihlerini-etkiledi-p23542
https://www.haberankara.com/gundem/chp-boykot-listesi-nedir-listede-hangi-marka-ve-urunler-var-290525
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder