SEN ANLAT KÖŞESİNİN KONUĞU TURİST REHBERİ MEHMET AKBULUT: 

"TREKKİNGLE İNSANI DOĞAYLA YENİDEN TANIŞTIRIYORUZ"

"TADINDA TREKKİNG UYGULAMASIYLA ZORLAMA YOK" 

"DOĞA KORKULACAK DEĞİL, SIĞINILACAK YER" 

"SEKTÖRDE TURİST REHBERİ ENFLASYONU YAŞANIYOR" 

Nevin Bilgin

SEN ANLAT köşesinin konuğu deneyimli turist rehberi Mehmet Akbulut. Akbulut, günümüzde sosyal medyanın da etkisiyle popüler hale gelen turizm gezilerinden, trekking turlarına,  turist rehberliğinin sorunlarına kadar pek çok konudaki soruya yanıt verdi. 

Akbulut'un sorulara verdiği yanıtlar şöyle: 

TADINDA TREKKİNG UYGULAMASIYLA ZORLAMA YOK

1.Trekking yapmayı düşünen birçok kişi, özellikle yokuşlardan iniş, suyun içinden geçme gibi bölümlerde sakatlanmaktan korkuyor. Bu korkuların üstesinden gelmek için başlangıç seviyesindekilere nasıl bir yaklaşım önerirsiniz?

Trekking ya da hiking, dağcılıkla karıştırılmamalıdır.

Dağcılık, yüksek performans, teknik ekipman ve ciddi fiziksel hazırlık gerektiren iddialı bir spor dalıdır.

Doğa yürüyüşleri ise temel sağlık sorunu olmayan herkesin katılabileceği, erişilebilir ve keyifli bir etkinliktir.

Bu nedenle özellikle başlangıç seviyesindeki katılımcılara,

Günübirlik

Uzun mesafeler içermeyen

Doğayla tanışmaya uygun

Yürüyüşleri öneriyorum.

Bu tür etkinlikler hem bedensel hem de zihinsel rahatlama sağlar.

Terminolojide “hiking” olarak geçse de, ben Gezen Tilki kimliğimle bu deneyimi

“Tadında Trekking” olarak tanımlıyorum.

Çünkü burada amaç zirveye ulaşmak değil;

Doğayla uyum içinde, ritmini bozmadan, tadını çıkararak yürümek.

DOĞA YÜRÜYÜŞLERİNDE EKİPMANLAR NE OLMALI

2. Son yıllarda outdoor malzemelerin fiyatlarının oldukça arttığını görüyoruz. Bu durum, doğayla buluşmak isteyen pek çok kişinin hevesini kırabiliyor. Sizce kaliteli bir trekking deneyimi için olmazsa olmaz üç ekipman nedir, bu konuda ekonomik çözümler mümkün mü?

Doğa Yürüyüşlerinde Ekipman Seçimi: Konforun ve Güvenliğin Anahtarı

Trekking ve Hiking gibi doğa yürüyüşlerinde doğru ekipman seçimi, hem konfor hem de güvenlik açısından büyük önem taşır. Özellikle başlangıç seviyesindeki katılımcılar için temel ekipmanlar şunlardır:

• Trekking Ayakkabısı: Zeminle uyumlu, bileği destekleyen ve su geçirmez özellikte olmalıdır. Ülkemizde, Avrupa’daki rakiplerinden daha üstün performans gösteren yerli bir ayakkabı markası bu alanda öne çıkmaktadır.

• Trekking Batonları: Dengeyi artırır, dizlere binen yükü azaltır ve zorlu parkurlarda yürüyüşü kolaylaştırır.

İyi Bir Sırt Çantası: Hafif, ergonomik ve bölmeli yapısıyla ihtiyaç duyulan eşyaların taşınmasını kolaylaştırır.

Bu alanda isim yapmış uluslararası zincir markalar, kaliteli ürünleriyle doğa yürüyüşçülerinin vazgeçilmezi haline gelmiştir. Hatta bu markalardan biri, Türkiye’nin büyük şehirlerinde oldukça iyi örgütlenmiş durumda ve geniş ürün yelpazesiyle hizmet vermektedir.

Doğru ekipman, doğayla kurulan bağın kalitesini doğrudan etkiler. Bu nedenle, yürüyüşe çıkmadan önce küçük ama etkili hazırlıklar yapmak, deneyimi çok daha keyifli hale getirir.

DOĞA KORKULACAK DEĞİL, SIĞINILACAK YER

3. Bazı insanlar doğaya karşı bilinçaltı bir korku taşıyor; böcekler, yalnızlık, kaybolma riski gibi. Siz bu korkularla ilk kez doğaya çıkan insanlara nasıl bir yönlendirme yapıyorsunuz? Doğayla barışmanın ilk adımı sizce nedir?

Günümüzde şehir yaşamı, insanları doğadan giderek uzaklaştırıyor. Özellikle çok katlı, betonarme yapılarda yaşayan bireyler için doğa, artık günlük hayatın bir parçası olmaktan çıkmış durumda. Bu modern yapılar, adeta “görünmez hapishaneler” gibi, insanı doğal çevresinden soyutlayan bir yaşam biçimi sunuyor.

Bu kopuşun en çarpıcı etkisi ise çocuklarda gözlemleniyor. Doğayla yeterince temas kuramayan çocuklar, bir kedi gördüklerinde onu neredeyse bir kaplan gibi algılayabiliyorlar. Bu durum, doğanın tanınmayan, hatta korkulan bir alan haline geldiğini gösteriyor.

Ancak son yıllarda, özellikle doğa temelli turizm faaliyetlerine katılan bireylerde farklı bir bilinç yükseliyor. Doğa artık korkulacak değil; sığınılacak, hatta iltica edilmesi gereken bir alan olarak görülmeye başlandı. Bu dönüşüm, hem bireysel farkındalığı artırıyor hem de doğayla kurulan bağın yeniden güçlenmesini sağlıyor

GRUP YAPISI TUR PLANLAMASINDA ÖNEM TAŞIYOR

4. Her grubun dinamiği farklıdır. Kimisi çok meraklı, kimisi çekingen, kimisi sadece fotoğraf peşinde… Siz bu farklı karakterlerle grup uyumunu nasıl sağlıyorsunuz? Bunun için yıllar içinde geliştirdiğiniz özel yöntemler var mı? 

Grup Yapısının Tur Planlamasındaki Belirleyici Rolü

Uzun yıllardır kapalı gruplarla çalışan bir rehber ve seyahat acentası sahibi olarak, grup yapısının tur deneyimini nasıl şekillendirdiğini yakından gözlemliyorum.

Network Sistemiyle Oluşan Homojen Gruplar

Kendi gruplarımı doğrudan oluşturduğum için, ortak ilgi alanlarına sahip bireyleri bir araya getirmek mümkün oluyor. Bu sistem sayesinde:

• Katılımcıların beklentileri ve seyahat anlayışları birbirine yakın oluyor

• Grup içinde doğal bir uyum ve paylaşım ortamı doğuyor

• Turun ritmi ve ruhu dengeli, keyifli ve verimli hale geliyor

Toplama Grupların Zorlukları

Endüstriyel turlarda, temel amaç genellikle yeterli katılımcı sayısına ulaşmak. Ancak:

• Katılımcıların amaçları ve beklentileri birbirinden çok farklı olabiliyor

• Grup içi uyum zorlaşıyor

• Rehberin iş yükü ve denge kurma çabası artıyor

 Sonuç Olarak:

Tur planlamasında grup yapısının bilinçli şekilde oluşturulması hem katılımcı memnuniyeti hem de rehberlik kalitesi açısından kritik bir öneme sahip.

Uyumlu bir grup, seyahati sadece bir rota değil; bir ritüel, bir deneyim haline getiriyor.

TURİST REHBERLERİ VE SOSYAL HAKLARI

5.. Turist rehberlerinin uzun yıllardır sosyal güvence konusunda sıkıntı yaşadığı biliniyor. Sigorta, mevsimsel çalışma ve güvencesizlik gibi konular sizi nasıl etkiliyor? Bu sorunlara dair ne gibi çözümler önerirsiniz? 

Turist Rehberliğinde Sayısal Dengesizlik ve Mesleki Gelecek Üzerine

Birçok meslek dalında olduğu gibi, turist rehberliğinde de geleceğe dair kaygılar gündeme geliyor. Ancak rehberler arasında bu konu genellikle öncelikli bir mesele olarak görülmüyor.

Kendi adıma böyle bir endişe taşımamakla birlikte, sektördeki sayısal dengesizliğin ciddi bir sorun teşkil ettiğini düşünüyorum.

Rehber Enflasyonu: Niteliği Zedeleyen Bir Sorun

Bugün sektörde açık bir rehber enflasyonu yaşanıyor. Bu durum:

• Mesleğin niteliğini ve saygınlığını zedeliyor

• Sektörel ihtiyaçların karşılanmasında plansızlığa yol açıyor

• Uzmanlık gerektiren bir alanın, sıradanlaştırılmasına neden oluyor

 Çözüm Önerisi: Planlı ve Nitelikli Rehberlik

• Rehber ihtiyacı net biçimde tespit edilmeli

• Öğrenci kontenjanları gözden geçirilmeli, sayı azaltılmalı

• Mesleğe gönül veren, donanımlı bireyler öncelik kazanmalı

Profesyonel Turist Rehberliği: Bir Yan Uğraş Değil, Kariyer Alanıdır.

Turist rehberliği; kamu çalışanlarının boş zamanlarını değerlendirdikleri bir hobi değil, uzmanlık ve sorumluluk gerektiren profesyonel bir kariyer alanıdır.

Rehberler, mesleklerine ve özlük haklarına sahip çıkmalı; bu alanın değerini korumalıdır.

TURİST PROFİLLERİ

6.  Yerli ve yabancı turistler arasında yaklaşım, ilgi ve beklenti açısından ciddi farklar oluyor. Sizce bu farklar rehberliğinizi nasıl şekillendiriyor? Rehber olarak iki farklı profille çalışırken hangi farklılıklar olduğunu düşünüyorsunuz?

Turist Profilleri ve Turizmde Evrimsel Dönüşüm

Yabancı turistleri tek bir başlık altında değerlendirmek yanıltıcıdır; çünkü geldikleri ülkelere göre karakteristik özellikleri, seyahat alışkanlıkları ve beklentileri büyük farklılıklar gösterir.

Batı Avrupa Pazarı: Değişen Alışkanlıklar

Almanya, İsviçre ve Avusturya gibi ülkelerden gelen turistlerle uzun yıllar çalışmış biri olarak, bu pazarlardaki dönüşüme yakından tanıklık ettim.

Eskiden:

• Aylar öncesinden planlanan turlar

• Bilinçli hazırlık süreçleri

• Kişisel gezi günlükleri ve rehber notları yaygındı.

Bugün ise:

• Endüstriyel Turizm’in etkisiyle son dakika turları

• Belirsiz programlar ve spontane kararlar

• Seyahatin planlama değil, tüketim odaklı hale gelmesi gözlemleniyor.

Türkiye’de Seyahat Kültürü: Zenginlik ve Adaptasyon

Türkiye özelinde ise turist profili daha da çeşitlidir:

• Seyahat etmeye alışkın, deneyimli gruplar

• Yeni yeni seyahat kültürüyle tanışan bireyler

Bu çeşitlilik, sektör için hem bir zenginlik hem de bir adaptasyon süreci anlamına gelir.

Sonuç Olarak:

Turizm sektörünün bu evrimsel sürecini doğru okumak,

• Farklı beklentilere uygun çözümler geliştirmek

• Sabır ve zamanla ideal düzeye ulaşmak için kritik öneme sahiptir.

GEZEN TİLKİLER VE YATAN ASLANLAR

7.. Kendinize ne sorulmasını istersiniz, kendisinize soru sorar mısınız? 

Sizce Turistleri veya Turist gruplarını   yaşam biçimleri, alışkanlıklar ve beklentiler açısından nasıl kategorize edersiniz? Yani Turistler kaça ayrılır?

Gezen Tilkiler

Meraklı, hareketli ve keşfetmeye tutkulu turistlerdir. Tarih, kültür, doğa ve yerel yaşamla etkileşim kurmak isterler. Onlar için seyahat, öğrenme ve dönüşüm fırsatıdır.

Yatan Aslanlar

Rahatlık ve konfor arayan turistlerdir. Deniz, güneş, kum ve her şey dahil otel sistemleriyle tatil yapmayı tercih ederler. Seyahat onlar için dinlenme ve kaçış anlamına gelir.

MEHMET AKBULUT KİMDİR? 

Alman Ekolünden Gelen Deneyimli Rehber

40 yıllık rehberlik tecrübesiyle, arkeoloji ve sanat tarihi temelli bir eğitim geçmişine sahip. Almanca dilinde uzmanlaşarak Almanya, Avusturya ve İsviçre pazarlarında uzun yıllar boyunca kültür turizmi alanında rehberlik yaptı.

Trekking ve Kültür Turlarında Uzmanlaşma

Son yıllarda çalışma alanını doğa temelli trekking ve kültür turlarına yöneltti. Kapalı gruplarla çalışmayı tercih ederek, kişiye özel ve derinlikli deneyimler sunuyor.

Doğacı ve Spiritüalist Yaklaşım

Doğayla bütünleşen, ruhsal derinliği olan bir turizm anlayışını benimsiyor. Network tabanlı sistemlerle çalışarak güvene dayalı, sürdürülebilir ilişkiler kuruyor.