GELİYOR GELMEKTE OLAN

SUSUZLUK VE KURAKLIK

DÜNYA GENELİNDE KURAKLIK VE SU KITLIĞIYLA MÜCADELE YÖNTEMLERİ

Onlar ne yapıyor, biz ne yapıyoruz? 

Nevin BİLGİN 

Kuraklık ve iklim değişikliği, yağışların azalması dünyayı su sorunuyla baş başa bıraktı. Bir çok ülke susuzluk için önlemler almayı sürdürüyor. 

Susuzluk ve kuraklık için alınan önlemler şöyle: 

1. Tuz Arıtma (Desalinasyon)

·Bahamalar, Maldivler, Malta gibi adalar; Su ihtiyaçlarının tamamını tuzlu suyu arıtarak karşılıyor .

·Suudi Arabistan’ın içme suyu ihtiyacının büyük kısmı desalinasyonla sağlanıyor .

·Ayrıca, Suez ve Siemens, gelişen ülkelere yönelik sürdürülebilir desalinasyon teknolojilerini yaygınlaştırmak için anlaşmalar yaptı 

2. Tarımda Su Kullanımının Etkinleştirilmesi

·Damla sulama ve yağmurlama sistemleri gibi tekniklerle su verimliliği artırılmalı 

·Eksik sulama (deficit irrigation), yani bazı bitkilerde bilinçli su kısıtlaması; özellikle Türkiye’de buğday verimliliğini %65 artırırken, su kullanım verimliliğini de iki katına çıkarmış 

3. Yağmur Suyu Hasadı ve Gri Su Kullanımı

·Bermuda, Sri Lanka ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde, yeni yapıların çoğunda yağmur suyu toplama sistemleri bulunuyor 

·Navajo Nation gibi bazı topluluklarda, güneş enerjili sistemlerle yağmur suyu toplama ve gri suyun yeniden kullanımına dayalı yerel çözümler uygulanıyor 

4. Entegre Su Kaynağı Yönetimi (IWRM) ve Proaktif Yaklaşımlar

·UN-Water, suyun kıt bir kaynak olarak ele alınması ve farklı kullanıcılar arasında dengeli dağılımının sağlanması için entegre su kaynakları yönetimi modeli öneriyor 

·AB ülkelerinde, 2000 tarihli Su Çerçeve Direktifi kapsamında nehir havzaları ve su kaynakları uzun vadeli planlarla korunuyor; iklim değişikliğine uyum stratejileri geliştiriliyor 

·Batı Asya ve Kuzey Afrika ülkeleri, su kıtlığına karşı genellikle reaktif yaklaşırken artık "erken uyarı sistemleri" ve çatışmaya duyarlı planlama gibi proaktif stratejiler geliştiriliyor .

5. Kamu Bilinci, Tasarruf ve Davranış Değişikliği

·İngiltere, su tasarrufu için “akıllı sayaçlar”, yağmur suyu toplama, sulak alan restorasyonu gibi doğa temelli çözümlerle birlikte, bireyleri dosya silmek gibi sembolik davranışlara yönlendirerek su kullanımını azaltmaya teşvik ediyor 

·Circle of Blue gibi kuruluşlar, eğitimin, su tasarruf teknolojilerinin inovasyonunun ve atık suyun geri kazanımının kritik olduğunu vurguluyor; Singapur, atık suyu arıtarak tekrar kullanımda öncü örneklerden 

6. Sonuçlara ve Etkili Kaynak Kullanımına Yönelik Finansman

·Global su krizine karşı 114 milyar dolarlık yıllık yatırım gerektiği, ancak yalnızca 28 milyar doların sağlandığı belirtiliyor. Fon açığının kapatılması için yatırım ve yardım kaynaklarının birleştirilmesi öneriliyor .

Türkiye’de Durum: Barajlar Kuruyor, Şehirler Susuz Kalıyor

İstanbul, İzmir, Edirne ve Muğla gibi bölgelerde ciddi su krizi yaşanıyor:

·Edirne (Keşan): Kadıköy Barajı’ndaki doluluk oranı %1’in altına düşerek ilçeye yeterli su kalmadı. Yaklaşık 3,5 aylık içme suyu kapasitesi kaldığı bildiriliyor .

·İzmir: Tahtalı Barajı %8,78’lere gerilerken, Gördes Barajı adeta kurumuş durumda. Gece saatlerinde zorunlu su kesintilerine başlandı .

oBilim insanları, balkon, araba ve bahçe yıkamaların yasaklanması gerektiğini savunuyor 

·Çeşme ve Bodrum: Çeşme’deki Kutlu Aktaş Barajı kritik seviyede (%3); Bodrum’da ise Geyik Barajı %33, Mumcular Barajı %22 dolulukta. Tankerlerle su dağıtımı başladı 

Küresel Yaklaşımlar ve Türkiye'nin Önlemleri Karşılaştırması:

Kategori

Uygulanan Yöntemler

Türkiye'de Alınan ve Gereken Önlemler

Deniz Suyu Arıtımı

Adalar ve Suudi Arabistan’da yaygın

Maliyet ve enerji yoğunluğu nedeniyle çoğunlukla gündemde değil.

Tarımda Verimlilik

Damla sulama, eksik sulama yöntemleri

Bu yöntemler yaygın değil; tarım alanlarında su verimliliği artırılmalı.

Yağmur Suyu & Gri Su

Bermuda, Sri Lanka, Navajo örneklerinde kullanılıyor

Belediyelerde yaygın değil; yerel bazda projelendirilip yaygınlaştırılabilir.

Yönetim Metodolojisi

IWRM, entegre havza planları, erken uyarı sistemleri

Türkiye’de benzer bütüncül planlama ve proaktif politikalar geliştirilmesi gerekiyor.

Bireysel Tasarruf Hareketleri

İngiltere vb. ülkelerde güçlü bilinç kampanyaları

İzmir gibi şehirlerde tasarrufa yönelik çağrılar arttı; ancak kapsamlı kampanyalar ve davranış değişikliği sağlam gerekli.

Finansman ve Investisyon

Yeterli yatırım sağlanmalı

Türkiye’de yerel yönetimlerin ve merkezi yönetimin su krizine yönelik yatırımları artırması gerekiyor.

Dünya genelinde deniz suyu arıtımı, tarımda verimlilik, yağmur suyu gibi yöntemlerle su kıtlığıyla mücadele ediliyor. Türkiye’nin de benzer entegrasyon, tasarruf, finansman ve teknoloji odaklı yöntemleri acilen benimsemesi gerekiyor. Kentlerde su kesintileri ve barajların kritik seviyelere inmiş olması, su yönetiminde köklü bir değişime ihtiyaç olduğunu açıkça gösteriyor.

Kaynakça: 

https://www.unep.org/news-and-stories/story/shortages-mount-countries-hunt-novel-sources-water

https://en.wikipedia.org/wiki/Water_scarcity_in_Africa

https://www.reuters.com/business/environment/suez-siemens-abu-dhabi-national-energy-company-join-up-desalination

https://apnews.com/article/wastewater-systems-climate-change-trump

https://www.theguardian.com/news/ng-interactive/2025/aug/17/how-can-england-possibly-be-running-out-of-water