KAR BEKLERKEN NEDEN BAHAR HAVASI ESİYOR?

HAVA TAHMİNLERİ NEDEN ÇIKMIYOR? 

METEOROLOJİ NEDEN ISKALIYOR?

ŞİKAYET VAR'A HAVA TAHMİNİ ŞİKAYETLERİ 

NEVİN BİLGİN

Yapay zekanın bu kadar her işin içine girdiği bir dönemde hava  tahminlerinde sürekli ıskalanması ve tahminlerde başarılı olunamaması tepki çekiyor. Kodlar, alarmlar verilirken, kar kürüme araçları yollara dizilirken bir de insanlar bakıyor ki, günlük güneşlik bir ortam. Şikayet Var'a en fazla şikayet edilen konulardan birisi de hava tahmin raporları ve Meteoroloji. Bunun sebebi nedir peki? 

Eskiden hava tahmini, yalnızca bulutlara bakarak ve sıcaklık değişimlerini takip ederek yapılırdı. O dönemlerde meteorologlar, mevcut koşulları geçmişteki benzer durumlarla karşılaştırarak tahmin yürütmeye çalışırlardı. Ancak bu tahminler genellikle tutarlı olmuyordu. Bugün ise hava tahminleri, uydu verileri, radar görüntüleri ve gelişmiş matematiksel modeller, yapay zeka teknolojileri ile geçmişe göre daha başarılı. 1970'lere göre hava tahmininde önemli bir ilerleme kaydedildi. Yine de bazen beklenen tahminler hâlâ tam anlamıyla gerçekleşmeyebiliyor.

Hava Durumu Tahmini Nasıl Yapılır?

Hava tahmini yapmak için ilk adım, atmosferin mevcut durumunu belirlemektir. Bu, sıcaklık, basınç, nem, rüzgar hızı gibi faktörlerin ölçümüyle başlar. Elde edilen veriler, Navier-Stokes denklemleri gibi matematiksel modellerle işlenir. Ancak bu denklemleri tam olarak çözmek mümkün değildir. Bunun yerine, meteorologlar "sayısal hava tahmini" adı verilen bir yöntemle yaklaşık çözümler bulur.

Dünya ve atmosfer, bir bilgisayar ekranı gibi ızgaralara bölünür. Her ızgara kutusuna basınç, nem ve sıcaklık gibi değerler atanır. Daha sonra bu veriler bir modele eklenir ve gelecekteki hava durumu tahmin edilmeye çalışılır. Ancak bu yaklaşımın doğruluğu, ızgara boyutlarına, veri kalitesine ve modelin hassasiyetine bağlıdır.

Hava Tahminlerinin Karmaşıklığı

Atmosfer, sürekli değişen ve etkileşim halinde olan bir sistemdir. Sıcaklık, nem, basınç ve rüzgar gibi faktörler birbirini etkiler. Bu durum, tahminlerin doğruluğunu zorlaştırır. Özellikle ani değişiklikler, modelleme yöntemlerinin sınırlarını zorlar. Bir rüzgar yönünün değişmesi ya da beklenmedik bir yağmur bulutunun oluşumu gibi olaylar, tahminlerin beklenenden farklı sonuçlanmasına neden olabilir.

Yapay Zeka ve Algoritmaların Rolü

Son yıllarda yapay zeka (YZ) ve makine öğrenimi, hava tahmininde önemli bir yere sahip olmaya başladı. Uydu, radar ve yer istasyonlarından toplanan büyük veri setleri, YZ algoritmalarıyla işleniyor. Bu sistemler, geçmiş hava olaylarından öğrenerek daha doğru tahminler sunmaya çalışıyor.

Yapay zeka, özellikle ani hava olaylarının öngörülmesinde faydalı bir araç olarak öne çıkıyor. Örneğin, bir fırtınanın başlangıç belirtilerini daha erken tespit edebiliyor. Ancak atmosferin karmaşık ve kaotik yapısı, bu teknolojilerin de sınırlarını belirliyor. Verilerin eksik ya da hatalı olması, sonuçların doğruluğunu etkileyebilir. Yine de YZ, gelecekte hava tahminlerinin doğruluğunu artırmada önemli bir rol oynayacak gibi görünüyor.

Kaos Teorisi ve Hava Tahmini

Atmosferin kaotik yapısı, hava tahminlerini tam anlamıyla kesin kılmayı imkansız hale getirir. Kaos teorisinin en bilinen örneklerinden biri olan kelebek etkisi, bu durumu açıklıyor: Bir kelebeğin kanat çırpması, başka bir yerde bir fırtınayı tetikleyebilir. Atmosferdeki bu küçük değişiklikler, zamanla büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilir.

Meteorologlar, bu nedenle yalnızca genel tahminler sunabilir. Her bir hava molekülünün hareketini tam anlamıyla tahmin edemediğimiz sürece, kesin hava tahminleri yapmak mümkün olmayacaktır. Ancak elimizdeki teknolojilerle elde edilen tahminler, günlük hayatımızı kolaylaştırmaya devam ediyor.

Hava tahminlerinin bazen tutmaması, atmosferin karmaşık ve dinamik yapısından kaynaklanır. Bilim insanları, daha doğru tahminler için sürekli yeni yöntemler ve teknolojiler geliştirmektedir. Yapay zeka, makine öğrenimi ve daha hassas modellerin kullanımıyla tahminlerin doğruluğu artacaktır. Ancak, kesin tahminlerin yapılması önünde hâlâ büyük engeller bulunuyor.

Kaynak: 

https://turkiyeyuzyili.com/proje-ay-arastirma-programi-projesi-ayap?form=MG0AV3

https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/konular/ay-arastirma-projesi?form=MG0AV3

https://fizikist.com/hava-durumu-neden-kesin-olarak-tahmin-edilemiyor

https://www.sikayetvar.com/meteoroloji-genel-mudurlugu

https://strasam.org/ekonomi/teknoloji/hava-tahminleri-niye-hic-tutmaz-1355