VAN’DA YAMYAMLARIN VARLIĞINA DAİR İZLER: TARİHSEL VE ARKEOLOJİK KANITLAR
VAN'DA İNSAN YİYEN KÖYÜ
Yamyamlık (insan eti yeme eylemi), insanlık tarihi boyunca çeşitli nedenlerle ortaya çıkmış bir olgudur. Antropologlar ve tarihçiler, yamyamlığın hem ritüelistik hem de hayatta kalma amaçlı versiyonları olduğunu ortaya koymuştur.
NEVİN BİLGİN
Yamyamlığın ilk izleri, Paleolitik Çağ’a kadar uzanmaktadır. Arkeolojik kazılarda, özellikle Avrupa ve Afrika’da bulunan Neandertal kalıntılarında kemiklerin üzerindeki kesik izleri, bu toplulukların yamyamlık uygulamalarına dair kanıtlar sunmaktadır. Bu izlerin bazılarının törensel amaçlarla, bazılarının ise kıtlık gibi zorlayıcı koşullar nedeniyle yapıldığı düşünülmektedir.
Yamyamlık üç ana kategoriye ayrılır:
Törensel Yamyamlık: Dinî ya da kültürel ritüellerde, özellikle düşmanlarını yemek ya da ölülerin ruhlarını serbest bırakmak amacıyla yapılır.
Hayatta Kalma Yamyamlığı: Açlık, kıtlık ya da savaş gibi zorlayıcı durumlarda başvurulan bir yöntemdir. Örneğin, 1846’da ABD’deki Donner Partisi faciasında aç kalan insanlar hayatta kalabilmek için ölenlerin etlerini tüketmiştir.
Patolojik (Psikolojik) Yamyamlık: Seri katiller ya da psikolojik rahatsızlığı olan bireylerin insan eti tüketmesi şeklinde görülür. Örneğin, ünlü Alman yamyam Armin Meiwes, bir insanı isteyerek yediğini itiraf etmiştir.
Arkeolojik Bulgular ve Antropolojik Araştırmalar
Arkeolojik kazılar, yamyamlığın tarih boyunca farklı medeniyetlerde yer aldığını ortaya koymuştur. Güney Amerika’da Azteklerin, esir aldıkları savaşçıları törensel yamyamlık amacıyla kurban ettikleri bilinir. Avrupa’da, Karanlık Çağ’da yaşanan kıtlıklarda yamyamlık vakalarına rastlandığına dair kayıtlar bulunmaktadır.
Kemikler Kanıt
Bu konuda en dikkat çekici bulgulardan biri, İngiltere’deki Gough Mağarası’nda keşfedilen 14 bin yıllık insan kemikleridir. Bu kemiklerin üzerindeki kesik izleri ve delikler, insanların kasıtlı olarak parçalanıp yendiğine işaret etmektedir.
Van’da Yamyamlık İddiaları ve Araştırmalar
Türkiye’de yamyamlık konusu genellikle mitler, halk efsaneleri ve popüler kültürün bir parçası olarak görülse de, Van bölgesinde ortaya atılan iddialar bilimsel incelemeler gerektirmektedir.
Bazı araştırmalar, Van Gölü çevresinde yapılan arkeolojik kazılarda insan kemiklerinde anormal kesik izlerine rastlandığını öne sürmektedir. 1980’lerde yapılan kazılarda bulunan kemikler üzerinde yapılan analizlerde, bu izlerin büyük olasılıkla törensel yamyamlıkla ilişkili olabileceği tartışılmıştır.
Ayrıca, 19. yüzyıl Osmanlı arşiv belgelerinde, Van ve çevresinde yaşanan kıtlık yıllarında yamyamlık vakalarına rastlandığına dair bazı kayıtlar olduğu iddia edilmektedir. Bu belgelerde, özellikle sert kış koşulları nedeniyle gıda bulamayan toplulukların, hayatta kalabilmek için insan eti tükettiği yönünde bilgiler yer aldığı belirtilmektedir.
Bu konuda yapılan en çarpıcı araştırmalardan biri, antropolog Dr. Hasan Demirtaş tarafından yürütülen saha çalışmasıdır. Demirtaş’ın 2005 yılında Van’ın kırsal bölgelerinde yaptığı araştırmalar, bölge halkının bazı eski söylentileri aktardığını ortaya koymuştur. Yerel halkın anlatılarına göre, özellikle 1800’lü yıllarda yaşanan büyük kıtlıklar sırasında bazı insanların bu aşırı yönteme başvurduklarına dair hikâyeler nesilden nesile aktarılmıştır.
Ancak bu tür iddiaların kesinleşmesi için daha fazla arkeolojik ve antropolojik araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Yamyamlık, insanlık tarihi boyunca farklı dönemlerde ve coğrafyalarda görülen, hem kültürel hem de zorunluluk kaynaklı bir olgudur. Van’daki yamyamlık iddiaları, bölgenin geçmişinde yaşanan kıtlıklarla ve arkeolojik buluntularla desteklenmeye çalışılsa da, kesin bilimsel kanıtlar henüz sınırlıdır.
Kaynakça:
https://www.academia.edu/42216037/Polat_%C4%B0_2020_Yamyaml%C4%B1%C4%9F%C4%B1n_Tarihi_ve_Vanda_%C4%B0nsan_Yiyen_Bir_Topluluk_Mirovharlar_Motif_Akademi_Halkbilimi_Dergisi_C_13_29_ss_1_19?form=MG0AV3
https://evrimagaci.org/insan-yamyamliginin-kisa-tarihi-7900?form=MG0AV3
Gelişin, Arkın, Yamyamlık Tarihi
https://tr.wikisource.org/wiki/Yamyaml%C4%B1%C4%9F%C4%B1n_Tarihi_ve_Van%E2%80%99da_%C4%B0nsan_Yiyen_Bir_Topluluk_Mirovharlar?form=MG0AV3
https://tr.wikisource.org/wiki/Yamyaml%C4%B1%C4%9F%C4%B1n_Tarihi_ve_Van%E2%80%99da_%C4%B0nsan_Yiyen_Bir_Topluluk_Mirovharlar/Yamyaml%C4%B1%C4%9F%C4%B1n_Tan%C4%B1m%C4%B1_ve_Tarihi?form=MG0AV3
https://serbestiyet.com/haberler/vanda-yamyamlarin-yasadigina-inanilan-eski-ermeni-koyu-mirovxwaran-insan-yiyen-102208/?form=MG0AV3
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder