MODERNİTENİN ÇIĞLIĞI

ÇIĞLIK TERAPİSİNİN KÖKENLERİ VE GÜNÜMÜZDEKİ UYGULAMALARI

JANOV VE İLKEL ACI TERAPİSİ

NEVİN BİLGİN 

Çığlık terapisi, bireylerin bastırılmış duygularını yüksek sesle dışa vurarak duygusal rahatlama sağlamasını amaçlayan bir terapi yöntemi olarak bilinmekte. 

1970’lerde Amerikalı psikolog Arthur Janov tarafından geliştirilen "Primal Therapy" (İlkel acı), özellikle bastırılmış çocukluk travmalarının bilinç düzeyine çıkarılması ve yeniden deneyimlenerek çözülmesi gerektiği fikrine dayanıyordu. Bu süreçte birey, çığlık atma, ağlama, diğer duygusal tepkilerle acıyı dışa vurmaktaydı. Janov, bu yöntemin yalnızca duygusal değil, fiziksel sağlık üzerinde de olumlu etkiler yaratabileceğini savunmuştur. Janov'ın çalışmaları Jhon Lennon gibi ünlü isimler tarafından da destek görmüştür. 

Janov’a göre, çocukluk döneminde bastırılan duygular yetişkinlikte psikolojik ve fiziksel sorunlara neden oluyordu ve bu sorunların kaynağına inilerek çözüm sağlanabilirdi.

Janov’un Önerdiği Ortam ve Günümüzdeki Uygulamalar

Janov, çığlık terapisini kontrollü, profesyonel ve izole bir ortamda gerçekleştirse de bu konuda belli bir mekan belirlememiştir. Ancak terapist rehberliğinde ilerlenmesi gerektiği üzerinde durmuştur.  Yöntem, bireyin çocukluk travmalarını yeniden deneyimleyerek bu bastırılmış duyguları tamamen hissetmesi ve serbest bırakmasını içermektedir. 

Janov, bu sürecin gelişigüzel uygulanmasının bireye zarar verebileceğini ve terapinin bilimsel temellere dayanan bir yöntemle yapılması gerektiğini savunuyordu. 

Günümüzde sosyal medyanın da etkisiyle, değişik isimler altında pek çok uygulama yapılmaktadır. Bunlardan birisi de  çığlık terapisidir. Janov’un öngördüğü yapıdan uzaklaşarak farklı şekillerde uygulanmaktadır.

Bazı modern uygulamalarda, bireyler doğaya çıkıp ormanlık alanlarda bağırarak duygusal rahatlama sağladıklarını düşünmektedirler. Bu yöntem, terapötik bir sürecin parçası olmaktan çok bireylerin kendi içsel sıkışmışlıklarına getirdiği spontane bir çözüm olarak görülmektedir. Oysa Janov'un sistematiği, sadece çığlık atmayı değil, bu çığlığın kaynağına inerek bilinçaltındaki derin yaraları şifa etme sürecini kapsıyordu.

Günümüzde sosyal medyada popülerleşen "orman terapisi" veya "bağırma seansları" gibi uygulamalar, çığlık terapisini daha yüzeysel ve bireysel bir rahatlama yöntemi haline getirmiş durumdadır. Ancak uzmanlar, Janov'un metodolojisinden uzaklaşan bu uygulamaların psikolojik düzeyde kalıcı bir iyileşme sağlamadığını ve bazen travmatik deneyimleri tetikleyebileceğini belirtmekte. 

Sonuç olarak, modernite ile birlikte terapi yaklaşımlarının da değiştiği bir gerçek. Ancak çığlık terapisi gibi yöntemler, bilimselliğinden uzaklaştırıldığında sadece anlık bir rahatlama sağlayan ve derin bir iyileşme sunmayan yüzeysel uygulamalara dönüşebiliyor.

Arthur Janov (1924-2017), Amerikalı bir klinik psikolog ve psikoterapisttir. Psikoloji alanındaki çalışmalarıyla tanınan Janov, özellikle "Primal Therapy" (İlkel Çığlık Terapisi) kavramıyla ünlüdür. Bu terapi yöntemi, bastırılmış çocukluk travmalarının bilinç düzeyine çıkarılması ve bireyin bu travmaları tamamen deneyimleyerek iyileşmesini hedefler. Janov’un en bilinen eserleri şunlardır:

The Primal Scream (1970)

The New Primal Scream (1991)

Primal Healing (2006)

The Biology of Love (2000)

Kaynakça

https://en.wikipedia.org/wiki/Primal_therapy

https://primaltherapy.net/arthur-janov

https://encyclopedia.pub/entry/35938

https://www.kemalarikan.com/ciglik-terapisi.html

https://tr.euronews.com/kultur/2025/03/06/ece-gurelin-kaybolmasiyla-gundeme-geldi-ses-terapisi-ve-grabavoi-rakamlari-nedir-ise-yarar

https://www.quora.com/What-was-the-misconception-of-Arthur-Janovs-Primal-Scream-therapy-and-why-did-John-Lennon-initially-become-interested-in-it

Janov, A. (1970). The Primal Scream: Primal Therapy, The Cure for Neurosis. Dell Publishing.