MOSKOVA'DAN GELEN PARA NASIL KOMÜNİZMLE MÜCADELE DERNEĞİ'NE GÖNDERİLDİ

"BİR DEVRİN HAFIZASI" RASİM CİNİSLİ'NİN HATIRALARINDAN

NEVİN BİLGİN 

Siyasetçi Rasim Cinisli'nin "Bir Devrin Hafızası" kitabında yer alan ilginç anekdotlardan birisi de 1960'lı yıllarda Moskova'dan derneklere gönderilen para yardımlarına ilişkin. Cinisli, Türkiye Milli Talebe Birliği'ne Moskova'dan gönderilen paraların nasıl Komünizmle Mücadele Derneği'ne yönlendirildiğini anlatıyor. 

Siyasetçi Rasim Cinisli'nin 'Bir Devrin Hafızası" isimli  hatıratlarında yer alan ilginç bir olay, Türkiye'deki siyasi atmosferin Soğuk Savaş döneminde nasıl şekillendiğine dair önemli ipuçları sunar. Türkiye Milli Talebi Birliği (MTTB) genel başkanlığına Moskova'dan gelen para transferleri, dönemin hassas siyasi dengeleri ve komünizmle mücadele kapsamında ciddi yankılar uyandırmıştır. Cinisli, Osmanlı Bankası aracılığıyla gelen paraların Ankara'daki yetkililere bildirilmesinden, noter tespitiyle paraların kaydedilip Komünizmle Mücadele Derneği'ne aktarılmasına kadar olan süreci detaylı bir şekilde anlatır.

Siyasetçi Rasim Cinisli'nin hatıratlarında yer alan bilgiye göre, MTTB'ye Moskova'dan para gönderildi. Cinisli kitabında olayı şöyle anlatıyor: 

"MTTB'ye geldiğimiz ilk aylarda Osmanlı Bankası kanalıyla MTTB Genel Başkanlığı'na Moskova'dan bir para geldi. O yılların hassasiyeti içinde bizim için son derece önemli bir olaydı. Bizim için derken Türkiye için önemli bir olaydı. Türkiye'de 27 Mayıs Darbesi'nden sonra üniversite gençliği içinde Marksizm cereyanı tehlikeli gelişmeler yaratmıştı. Bu kesimde dış mihrakların ve büyük paraların rol aldığı söylentileri vardı. Moskova'dan o paranın gelişiyle kuşkularımız arttı. Ben de meselenin bir devlet meselesi olduğunu düşünerek, konuyu hükümet yetkilileriyle görüşmek üzere dostum Hüseyin Topçu'yla Ankara'ya gittim. O yıllarda hükümetin büyük ortağı ve komünizme karşı olduğunu bildiğimiz Adalet Partisi'nin genel başkanı ve Başbakan Yardımcısı Süleyman Demirel ile görüşme talebinde bulundum. İşin önemini belirtmeme rağmen Özel Kalem Müdürü Süleyman Bey'e danışıp yine de iki gün sonra randevu verdi. Oradan çıkıp aynı koridorda bulunan Başbakan Suat Hayri Ürgüplü'nün Özel Kalem Müdürüne müracaat ettim. Suat Hayri Bey beni anında kabul etti. İçeri girip Moskova'dan Osmanlı Bankası'na gelen paranın dekontunu gösterdim. Suat Hayri Bey zile bastı ve Süleyman Bey'in acil gelmesini istedi. Süleyman Bey iki gün sonra randevu verdiği bizleri Suat Hayri Ürgüplü ile beraber görünce yüz ifadesi bozuldu, kızardı. Konuyu görüştük, soruları cevapladım. Hassasiyetimizden dolayı bizi tebrik edip araştırma sonuçlarını bizimle paylaşacaklarını söylediler. Biz de İstanbul'a döndük."

-----

Osmanlı Bankası'nın kuryesi, 15-20 gün sonra aynı bankadan aynı şekilde ikinci bir paranın daha geldiğini bildirdi. Tekrar Ankara'ya Başbakanlık'a bildirdim. Araya iki aylık zaman girdi. Ankara'dan bir bilgi gelmemişti. Ben Ankara'dan gelecek bilgiyi beklerken, Osmanlı Bankası'ndan tekrar Moskova kaynaklı, miktarı farklı üçüncü paranın geldiğini bildirdiler. Bu üçüncü paranın gelişi beni iyice kuşkulandırdı. Son gelen parayı almaya karar verdim. Noter tespiti ile durumu tespit etmek istedim. Bu arada Türkiye Milli Talebi Federasyonu'nun büyük kongresi yapılıyordu. Bu federasyonu da solculardan almak için mücadelemiz sürüyordu. TMTF'de sevdiğim, değer verdiğim arkadaşlarım vardı. Saim Fikret Hekimoğlu ağırbaşlı, kafa dengi bir gençti. Onun başkan olmasını istiyorduk. MTTB'de Prof. Dr. Derviş Manizade hocamızla konuşurken, odamın kapısı tekmelenircesine açıldı. İçeriği yığanla gazeteci girdi. "Rusya'dan gelen paraları ne yaptın?" diye sualler sordular. TMTF kongresinin kavgalı bir oturumunda, İstanbul Üniversitesi Talebi Birliği Başkanı Mehmet Şavata, solcu federasyon yöneticilerini suçlamak için Moskova'dan böyle bir paranın geldiğini ağzından kaçırmış. Tabii haberin basına yansıması projemizi altüst etmişti. Yapacak bir şey yoktu. Cumartesi günü, basın büyük bir kalabalık halinde toplantıya geldi. Ben hazırlıklıydım. Bankadan gelen dekontları ve notere verdiğim ifadeleri dağıttım. Olayı ayrıntılarıyla anlattım. Devletin en yetkilisine haber verdiğimi ve sonra da noter huzurunda bu parayı aldığımı, Komünizmle Mücadele Derneği'ne gönderdiğimi söyledim. 

Kaynakça

Cinisli, Rasim. Bir Devrin Hikayesi, Doğan Kitap