EVLİYA ÇELEBİ ANKARA’DA PAVYONA GİDERSE: 

BEŞ ŞEHİR: Ankara ve Ahmet Hamdi Tanpınar Belgeseli...

Nevin BİLGİN 

Yönetmenliğini Alper Kaya ve Gökçin Dokumacı’nın birlikte üstlendiği Beş Şehir: Ankara belgeseli, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın edebi mirasını çağdaş görsel anlatıya taşıyor. Beş bölümden oluşan yapım, başkenti sadece bir yerleşim yeri değil, değişimin ve hafızanın kesiştiği bir düşünce mekânı olarak resmediyor.

Belgeselin dikkat çekici anlarından biri, tarihin tozlu sayfalarından çıkıp günümüz Ankara’sına adım atan Evliya Çelebi’nin yolculuğu. Ankara'da olur olmaz yerlerde  karşılaştığı dinozorlarla şaşkına dönen seyyah, ardından gece ışıkları altında kendini bir pavyonda buluyor. Ritimle başını sallar, bağlamanın sesiyle başka bir diyara geçer. Zamanın dilini çözmeye çalışırken yolunu Anıtkabir’e çevirir. Sessiz bir saygıyla durur mozolenin önünde — ne geçmişi yargılar ne de bugünü onaylar. Sadece bakar.

Beş Şehir: Ankara, Tanpınar’ın satır aralarındaki derinliğe sadık kalarak, bugünün şehir algısına estetik bir sorgulama getiriyor. Kamera sadece Ankara’yı değil, Ankara üzerinden geçmişle bugünün, hayal ile gerçeğin, gelenekle modernliğin iç içe geçmiş hâlini kaydediyor.

Bu belgesel, şehirlerin ruhu olduğuna inananlar için bir iz sürme daveti. Ve belki de bir soru: Evliya Çelebi bugünün Ankara’sında gezseydi, neleri yazardı?