Türkiye’de Sağcı Gençlik Örgütlenmeleri: MTTB’den D.A.S ve Ülkücü Gençlik Hareketine Geçiş (1916-1960)
Nevin BİLGİN
1916 yılında İttihat ve Terakki Fırkası tarafından üniversite gençliğini bir araya getirmek amacıyla kurulan Milli Türk Talebe Birliği (MTTB), Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarından itibaren devlet-gençlik ilişkilerinin temel taşı olmuştur.
MTTB, Cumhuriyet’in ideolojik temellerini genç nesillere aşılamak üzere devletin desteklediği ve yönlendirdiği bir gençlik örgütü olarak kurulmuş buna dönük işlev görmüştür. 1950’lerden sonra ise, Türkiye’deki siyasal, sosyal ve ideolojik değişimlerin yansıması olarak gençlik örgütlenmelerinde önemli kırılmalar yaşanmıştır.
Milli Türk Talebe Birliği
MTTB, kuruluşundan itibaren Cumhuriyet’in resmi ideolojisi olan Kemalizmin etkisinde gençliği şekillendirme görevini üstlenmiştir.
1950’lere kadar gençlik üzerindeki belirleyici ideolojik unsur olmuştur. Ancak 1950’lerden itibaren dinci ve ırkçı-şovenist eğilimlerin gençlik arasında güçlenmeye başlaması, MTTB’nin tek sesliliğini bozmuş, gençlik içinde farklı ideolojik kamplaşmalar ortaya çıkmıştır.
Bu dönemde MTTB, gençlik içindeki iktidar ve muhalefet arasındaki çekişmenin ana sahnesi haline gelmiştir. DP’ye yakın gençlik kesimleri ile CHP’ye yakın gruplar arasında ideolojik ayrışmalar derinleşmiş, MTTB parçalanarak Türkiye Milli Talebe Federasyonu (TMTF) adında muhalif bir yapı ortaya çıkmıştır.
SBP Fikir Kulübü
1954’te CHP, Kemalizm’in gençlik üzerindeki etkisini artırmak amacıyla Siyasal Bilgiler Fakültesi Fikir Kulübü’nü (SBF-FK) kurmuştur. Bu kulüp, gençler ve öğretim üyeleri etrafında şekillenen bir düşünce platformu olarak seminerler, paneller ve sanatsal etkinliklerle gençliği etkileyerek Kemalist gençlik ideolojisini yeniden üretme çabasına girmiştir.
Tüm bu gelişmeler, ülkücü gençlik hareketinin ortaya çıkış sürecinde önemli bir ortam sağlamıştır. Komünizmle Mücadele Dernekleri değişik illerde örgütlenmeye başlamıştır.
Dinci ve Irkçı Eğilimler
1960 öncesi Türkiye’de gençlik içinde gelişen dinci ve ırkçı-şovenist eğilimler, özellikle MTTB’nin merkezde olduğu Kemalist çizgiye karşı bir tepki olarak örgütlenmelerin çeşitlenmesine yol açmıştır. Bu süreçte, MTTB’den ayrılan milliyetçi ve muhafazakâr gençlik kesimleri, Almanya’da ve Türkiye’de Deutsche Aktionsgemeinschaft der türkischen Sozialisten (D.A.S.) gibi daha radikal sağcı örgütlenmeler oluşturmuş ve bu örgütler Türkiye’deki ülkücü gençlik hareketlerinin temelini atmıştır.
D.A.S örgütlenmesi, milliyetçi-ülkücü hareketin Almanya’daki diaspora gençliği üzerindeki etkisinin yanı sıra Türkiye’de de yeni gençlik hareketlerinin doğmasına zemin hazırlamıştır. MTTB parçalanmış ve gençliğin çok sesliliğe geçişi ortaya çıkmıştır.
1960’ların ikinci yarısından itibaren Türk istihbaratının, yükselen sol hareketlere karşı mücadeleyi kısmen sivil toplum kuruluşları eliyle gerçekleştirdiği de öne sürülmektedir.
Komünizmle Mücadele Dernekleri ve D.A.S. yapılanması
1968’de Ülkü Ocakları Birliği kurulduğunda, MHP’nin kontrolündeki milliyetçi dernekler birleşirken, MHP’nin kontrol edemediği bağımsız milliyetçi örgütler sorun yaratmaktaydı. Bunlar ya ikna edilerek ya da şiddetle etkisizleştirilerek ülkücü cephe birleştirildi. İzmir ve İstanbul’daki ırkçı D.A.S. örgütü gibi itaatsiz gruplar ise şiddetle ortadan kaldırıldı.
Türkiye’de sağcı gençlik örgütlenmeleri, 1916’dan 1960’a kadar geçen süreçte, devletin resmi ideolojisinin araçlarından biri olarak başlamış; ancak demokratikleşme, çok partili hayata geçiş ve toplumsal dönüşümlerle birlikte parçalanmış, farklı ideolojik kamplar ortaya çıkmıştır.
Bu dönemde MTTB’nin bölünmesi, TMTF’nin kurulması, SBF-FK’nin etkinliği ve D.A.S gibi diaspora bağlantılı milliyetçi örgütlerin etkisi, Türkiye’de ülkücü gençlik hareketinin doğuş sürecinin temel taşlarını oluşturmuştur. 1960 sonrasında ise, ülkücü gençlik hareketi sistematikleşerek Ülkü Ocakları gibi resmi bir yapı ile sahneye çıkmıştır.
Kaynakça:
https://www.youtube.com/watch?si=lhRVAiUgucZDINH4&v=IPXUmEKxzQg&feature=youtu.be
https://www.youtube.com/watch?si=6SH5h7tUzr0KVccr&v=ZQJDrc3e_d8&feature=youtu.be
https://marksist.net/kerem-dagli/ulkucu-fasist-hareketin-tarihi
https://www.haksozhaber.net/okul/ulkucu-harekette-kimlik-arayisi-254yy.htm
https://www.academia.edu/44406332/Yetmi%C5%9Fli_Y%C4%B1llarda_%C3%9Clk%C3%BCc%C3%BC_Hareket_ve_Kom%C3%BCnizmle_Paramiliter_M%C3%BCcadele?auto=download
Feyizoğlu, Turhan. Fırtınalı Yıllarda Ülkücü Hareket
Bora, Tanıl. Cerayanlar
Çolak, Muhittin. Her Şey Milliyetçi Türkiye İçin
Yarbay, Ersönmez. Akıncılar Hareketi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder