MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ÜN GÜNLÜKLERİ

KARLSBAD GÜNLÜKLERİ VE TEDAVİ SÜRECİ

GÜNLÜKLERDE DOKTORLARIN EKMEK VERMEMESİNDEN, ENVER PAŞA'YA İLİŞKİN NOTLARA VE GÜNLÜK MENÜSÜNE KADAR AYRINTILAR YERALIYOR

YIL 1918, KARLSBAD'DAKİ KLİNİKTE EKMEK VERİLMEDİĞİ İÇİN YOLLUK OLARAK NEFERİN CEBİNE KOYDUĞU KURU EKMEĞİ YİYOR

ÖZEL SU VE ÇAMUR BANYOSU TEDAVİSİ UYGULANIYOR

NEVİN BİLGİN 

Mustafa Kemal Atatürk'ün sağlık sorunları nedeniyle 1918 yılında Almanya ile Çekoslovakya sınırında bulunan  Karlsbad (Karlovy Vary) şehrine yaptığı seyahat, onun böbrek rahatsızlıklarına çözüm arayışı ve dinlenme süreci açısından önemli bir dönemdir. 

Atatürk'ün bu dönemde tuttuğu günlükler, daha sonra Afet İnan tarafından derlenmiş ve yayınlanmıştır. Günlüklerde, tedavi süreci, okumaları ve sosyal konulara dair düşüncelerine yer verilmiştir.

Karlsbad'da Ekmek Vermek İstemediler

Atatürk, böbrek rahatsızlığı nedeniyle 30 Haziran 1918'de Karlsbad'a gitmiş ve 28 Temmuz 1918'e kadar burada kalmıştır. Bu süre zarfında, Dr. Vermer tarafından muayene edilmiş ve kendisine ilaç tedavisi uygulanmıştır. Dr. Vermer ile ilk görüşmesinde, ekmek konusunda yaşanan zorluklar ve hükümetin yerel halkı beslemekle zorunlu olduğu, yabancılara bu konuda yardım edilemeyeceği ifade edilmiştir. Atatürk ise bu duruma tepki göstererek, "Öyle ise doktor, benim burada oturmaklığım imkân yoktur. Hemen yarın memleketime döneyim. Bizim memleketimizde yabancılara yerlilerden daha çok harcamada bulunulmaktadır. Ben de hükümet katında yabancılara ekmek verilmesinin engel olunmamasını önereyim" demiştir. Bu görüşme, Atatürk'ün devlet yönetimi ve uluslararası ilişkiler konusundaki düşüncelerini yansıtmaktadır.

Günlüklerde "Her Sırrımı Paylaşamıyorum"

Atatürk, Karlsbad'da kaldığı süre boyunca günlükler tutmuş ve okuduğu kitaplara dair notlar almıştır. Toplam altı deftere yazdığı anılarında, günlüğe her şeyini aktaramadığını ve bazı sırlarını paylaşamadığını ifade etmiştir. Ancak günlüklerde "Enver Paşa'ya" ilgili bazı notlar alınması dikkat çekici. 

Bu anılar, 1931 yılında Afet İnan tarafından bulunmuş ve daha sonra yayınlanmak üzere derlenmiştir.

Günlüklerde, Atatürk'ün tedavi sürecine dair detaylar, gezintiler, sosyal aktiviteler ve memleket meselelerine dair düşünceler yer almaktadır. Örneğin, doktorla yaptığı görüşmelerde, genç yaşta general olmasının olağanüstü olaylar ve görevlerle bağlantılı olduğunu vurgulamıştır.

Mustafa Kemal Atatatürk, kendisine verilen günlük menü ve yapması gerekenleri şöyle not almış: 

Marksbrün ve Mühlbrün adlı çeşmelerden su içilmesi, sabah kahvaltısında tereyağı, yumurda, kahve ya da çay. 

Birer gün arayla çamur banyosu, akşam yemeklerinde sebze, balık, tavut ya da et ya da omlet ve komposto

Yatarken bir bardak su. 

Kuru Ekmek Yemiş

Ancak ilk gittiğinde tereyağı, ekmek, şeker, süt verilmediğini, şekersiz çay ve iki yumurta bal ile kahvaltı yaptığını, neferinin çebine yolda ufak bir parça koyduğu kuru ekmeği yediğini yazıyor. 

6 Temmuz 1918 Cumartesi günü için Mustafa Kemal'in tuttuğu not şöyle: 

"Yemekten sonra eve geldim. Biraz kitap okuyayım dedim. Uzanmış olduğum şezlongun üzerinde uyumuşum. Uyandığım zaman Selanikli, Rüştiye'de sınıf arkadaşlığı ettiğim Mahmut Efendi gedi. Yarın Viyana'ya avdet edecekti. Çocukluk arkadaşıma hayatımı ve sergüzeştimi hikaye ettim. Sonra traş oldum, asker elbisesi giydim. Bu gece Emin Bey ve refikası hanımafendi tarafından İmerial'de dine'ye davetli idim. Yemek yedik, konuştum. Sonra eve geldim. Saat 12'ye kadar kitap okudum. Sonra yattım. Uykum kaçtı. Tekrar yatağın içinde doğruldum. Bir sigara içtim. Tekrar yattım. yine uyuyamadım. Tekrar bir sigara içtim. Saate bililtizam bakmıyordum. En nihayet uyumuşum"

Kaynak

Afet İnan, Mustafa Kemal Atatürk'ün Karlsbad Anıları